Quá trình phục hồi sẽ kéo dài nhiều năm. Sau đây là bài của Sputnik về lý do tại sao sự sụp đổ là không thể tránh khỏi.
Số giàn khoan dầu giảm kỷ lục
Năm 2019, dầu đá phiến đã giúp Mỹ đi đầu trong lĩnh vực sản xuất dầu, vượt trước Nga và Ả Rập Saudi. Lần đầu tiên sau 70 năm, Hoa Kỳ đã trở thành nước xuất khẩu ròng vàng đen.
"Ngành công nghiệp dầu mỏ có khả năng gây bất ngờ - cuộc cách mạng dầu đá phiến làm thay đổi giá dầu, đảo lộn trật tự của thị trường dầu mỏ", - ông Bob McNally, chủ tịch công ty tư vấn Rapidan Energy Group, người từng là cố vấn năng lượng cho cựu tổng thống George W. Bush, đã từng nói như vậy.
Nhưng, các chuyên gia đã cảnh báo rằng, ngành công nghiệp dầu đá phiến có thể chậm lại mạnh mẽ: người ta sẽ phải trả giá đắt cho sản lượng kỷ lục - các giếng đang cạn kiệt, chi phí cơ sở hạ tầng rất lớn và thiếu đầu tư.
Các chuyên gia đã dự đoán rằng, các vấn đề sẽ phát sinh vào năm 2021, nhưng, đại dịch COVID-19 bùng phát bất ngờ. Nhu cầu năng lượng giảm mạnh, giá dầu sụp đổ. Những công ty dầu mỏ đá phiến đang mắc nợ và đang bị thiếu hụt đầu tư cấp tính bị ảnh hưởng nhiều nhất.
Vào cuối tháng 5, công ty dịch vụ dầu khí Baker Hughes cho biết rằng, số lượng giàn khoan dầu khí đang hoạt động ở Hoa Kỳ đã giảm xuống mức thấp nhất trong toàn bộ lịch sử quan sát. Chỉ còn lại 318 giàn khoan, trong khi một năm trước đó đã có 983.
Sản lượng sẽ giảm khoảng một phần ba
Theo các tính toán của công ty ShaleProfile Analytics, việc sản xuất dầu đá phiến tại Hoa Kỳ có thể giảm 1/3.
Cuộc khủng hoảng đã làm trầm trọng thêm một trong những vấn đề chính của ngành này - các giếng bị cạn kiệt một cách nhanh chóng do những đặc điểm của công nghệ khai thác. Ngay sau khi hoàn thành khoan, sản xuất tại các mỏ đá phiến giảm mạnh và không thể khôi phục năng suất trước đây. Để giải quyết vấn đề này, cần phải liên tục khai thác những giếng mới. Nhưng trong tình hình hiện tại, điều này không thể làm được: các công ty ồ ạt nộp đơn xin phá sản.
Theo công ty luật Haynes Boone, kể từ đầu năm nay, 17 nhà sản xuất với khoản nợ kết hợp khoảng 14 tỷ USD đã nộp đơn xin phá sản.
Trong số đó có một trong những công ty dầu mỏ đá phiến lớn nhất của Mỹ Whiting Petroleum, các công ty lớn như California Resources và Chesapeake Enеrgy. Vào cuối tháng 5, công ty Unit ở Houston cũng nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản.
Theo một nghiên cứu của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chi nhánh Dallas, ngay cả các công ty khái thác lưu vực đá phiến Permi tương đối "rẻ" ở Tây Texas cũng cần mức giá trung bình 49 USD/thùng để sinh lợi. Fed Dallas dự báo, ở mức giá 40 USD/thùng trong vòng 1 năm, chỉ có 15% nhà sản xuất dầu đá phiến có thể tồn tại.
Tuy nhiên, hiện nay không ai dự đoán việc tăng giá dầu có thể cứu vãn các nhà sản xuất dầu đá phiến.
Theo dự báo của Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ (EIA), trong năm 2020 dầu Brent sẽ giao dịch ở mức giá 34,13 USD/thùng, vào năm 2021 - 45,62 USD/thùng, dầu West Texas WTI - 30,10 USD/thùng trong năm nay và 43,31 USD/thùng trong năm tới.
Phải mất nhiều năm để hồi phục
Do đó, các nhà phân tích ước tính rằng sản lượng dầu đá phiến ở Mỹ có thể xuống mức 5 triệu thùng/ngày. Theo Tạp chí Phố Wall, 15 nhà sản xuất dầu khí đá phiến lớn nhất của Mỹ đã giảm trung bình 48% khoản đầu tư vào các mỏ mới. Họ sẽ không thể quay trở lại khối lượng sản xuất trước đó trong bối cảnh nhu cầu giảm do đại dịch coronavirus gây ra. Nhiều khả năng, các nhà sản xuất phải mất nhiều năm để hồi phục trở lại, nhưng, cũng có thể họ sẽ không có cơ hội như vậy, tác giả bài báo ghi chú.
Vì thế, người Mỹ có thể mất vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực này. Và họ không có nhiều công cụ để ngăn chặn điều này, các chuyên gia lưu ý.
“Tôi nghĩ Mỹ gần như chắc chắn mất vị trí số một trong năm nay, - nhà phân tích Edward Bell tại Ngân hàng Emirates NBD (UAE) nói với CNBC. - Mọi chuyện có thể diễn ra nhanh hơn dự kiến”.
"Đại dịch coronavirus đã phá hủy ngành công nghiệp dầu mỏ, gây ra sự sụt giảm nhanh chóng và chưa từng thấy về nhu cầu xăng dầu, dầu diesel và nhiên liệu máy bay. Thêm vào đó là cuộc chiến giá cả giữa Nga và Ả Rập Saudi và các khoản nợ khổng lồ của các công ty dầu mỏ Mỹ”, - các nhà phân tích thị trường tại Bloomberg Intelligence nhận định.
Hơn nữa, các công ty sản xuất dầu đá phiến của Mỹ dễ bị đối tác ngoại “nuốt chửng”. Mối đe dọa chính đến từ Trung Quốc, hoạt động kinh tế của nước này có sự hồi phục đáng kể và Bắc Kinh đang thể hiện sự quan tâm đến các tài sản nước ngoài đã giảm giá.
Giá trung bình của các mỏ dầu Mỹ đã giảm một nửa so với thời điểm khi giá dầu giao động khoảng 60 USD/thùng: từ 42 nghìn USD xuống còn 20 nghìn USD. Và Washington rất lo ngại rằng, Trung Quốc có thể xâm nhập vào ngành năng lượng đã bị phá hủy.
"Việc những quốc gia thù địch có thể mua lại các công ty dầu đá phiến đang gặp khó khăn ở Texas và những tiêu bảng khác là một vấn đề an ninh quốc gia rất nghiêm trọng", - các nhà quản lý dầu mỏ Texas cảnh báo.
Mặc dù Trung Quốc hầu như không có khả năng nuốt chửng trực tiếp - chính phủ Mỹ sẽ không cho phép điều này, những, họ vẫn có cách giải quyết. Ví dụ, Trung Quốc có thể mua lại một phần tài sản phi chiến lược hoặc tạo ra các liên doanh.