Tuy nhiên, thời gian qua, Bộ Quốc phòng Bộ Công an, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng, các đại biểu Quốc hội và chuyên gia đều lên tiếng cảnh báo tình trạng người Trung Quốc, người nước ngoài “núp bóng” thâu tóm bất động sản khu vực trọng yếu về kinh tế, an ninh, quốc phòng tại Đà Nẵng, Nha Trang, Quảng Ninh, Phú Quốc.
Dòng vốn FDI nhà đầu tư Trung Quốc vượt Nhật, Hàn
Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) thống kê cho biết, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam từ đầu năm đến ngày 20/10 đạt 23,4 tỷ USD, giảm 5,7 tỷ USD so với cùng kỳ năm trước.
Đáng chú ý, trong số này, vốn đăng ký mới đạt 11,66 tỷ USD, giảm 9,1%; vốn tăng thêm đạt trên 5,71 tỷ USD, tăng 4,4% so với cùng kỳ.
Theo Cục Đầu tư nước ngoài, dòng vốn đăng ký đầu tư của các nhà đầu tư Trung Quốc hiện đang chiếm ưu thế, nằm trong top cao, chỉ đứng sau các nhà đầu tư đến từ Singapore và vượt lên dẫn ưu thế trước các nhà đầu tư từ Nhật Bản và Hàn Quốc.
Đồng thời, trong 10 tháng qua, các nhà đầu tư Trung Quốc có 294 dự án đầu tư mới được cấp phép với tổng vốn đăng ký là hơn 1,34 tỷ USD, 108 dự án đang hoạt động tăng thêm vốn đầu tư với tổng vốn tăng thêm hơn 474 triệu USD, cùng 761 lượt dự án góp vốn mua cổ phần với hơn 353 triệu USD.
Cục Đầu tư nước ngoài cho biết, vốn của các nhà đầu tư Hong Kong cấp mới ở Việt Nam 10 tháng qua đạt 900 triệu USD vào 179 dự án, vốn góp mua cổ phần là hơn 184 triệu USD, cho hơn 107 dự án.
Trong khi đó, vốn của các nhà đầu tư Đài Loan là 934 triệu USD cho 102 dự án mới, vốn góp mua cổ phần là 293 triệu USD cho hơn 390 dự án góp mua cổ phần, doanh nghiệp cổ phần hóa.
Cơ quan phụ trách đầu tư nước ngoài của Bộ KH&ĐT cho hay, nguồn vốn đầu tư Trung Quốc cam kết vào Việt Nam đạt hơn 2,16 tỷ USD.
Đồng thời, tính lũy kế các dự án còn hiệu lực đến ngày 20/10, tổng vốn đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam đến nay đạt hơn 18,1 tỷ USD, với 3.087 dự án đầu tư, trở thành nguồn đầu tư nước ngoài lớn thứ 7 tại Việt Nam.
Đặc biệt, tính chung cả nguồn vốn đầu tư của các nhà đầu tư đến từ Trung Quốc, Đài Loan và Hong Kong vào Việt Nam đạt trên 76,4 tỷ USD, vượt qua tổng vốn đầu tư vào Việt Nam từ trước tới nay của Hàn Quốc (70,4 tỷ USD), Nhật Bản (gần 60 tỷ USD) và Singapore (55,7 tỷ USD).
Cục Đầu tư nước ngoài thông tin, phía Trung Quốc đầu tư nhiều nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo; sản xuất điện-khí nước-điều hòa ở Việt Nam.
Điều đáng nói là dòng vốn FDI của Trung Quốc có mặt tại hầu hết các tỉnh, thành, địa phương của Việt Nam nhưng chủ yếu tập trung tại các tỉnh ven biển, các thành phố đông dân, có sức thu hút lao động mạnh, có cơ sở hạ tầng tốt, thuận lợi cho xuất, nhập khẩu hàng hóa cũng như đi lại.
Nhà đầu tư Trung Quốc tăng mua bán và sáp nhập bất động sản công nghiệp
Một báo cáo đáng chú ý nữa liên quan đến giới đầu tư Trung Quốc hiện đang được thảo luận nhiều ở Việt Nam chính là việc thống kê số lượng các nhà đầu tư Trung Quốc đổ bộ các khu công nghiệp, chế xuất, tập trung dòng vốn vào bất động sản công nghiệp.
Theo Sách trắng Bất động sản công nghiệp Việt Nam do Savills vừa công bố, bất chấp đại dịch Covid-19 tác động toàn diện và ảnh hưởng nghiêm trọng đến mọi mặt của đến nền kinh tế toàn cầu, trong 9 tháng đầu năm 2020, thì các thương vụ mua bán và sáp nhập (M&A) kho bãi, nhà xưởng trở nên sôi động nhờ dòng vốn FDI.
Cùng với đó, thị trường đầu tư vào các khu công nghiệp phía Nam và Bắc Việt Nam đều thu hút vốn ngoại tích cực. Điểm đáng chú ý, phần lớn trong 20 dự án bất động sản công nghiệp nổi bật 9 tháng đầu năm được phát triển bởi các nhà đầu tư gốc Hoa đến từ Hong Kong, Đài Loan, Trung Quốc đại lục.
Thống kê của Savills cho thấy, số lượng nhà đầu tư gốc Hoa đang phủ sóng mạnh mẽ tại các vùng công nghiệp phía Nam lẫn Bắc của Việt Nam.
Savills cho hay trong 20 giao dịch bất động sản công nghiệp nổi bật 9 tháng qua, 40% (8 dự án) do nhà đầu tư Hong Kong phát triển.
Với 8 dự án phủ sóng tại khu công nghiệp Hải Hà (Quảng Ninh), Văn Trung (Bắc Giang), An Dương (Hải Phòng), Phước Đông (Tây Ninh), Bầu Xeo (Đồng Nai), Mỹ Phước 3 (Bình Dương) và Mộc Bài (Tây Ninh), nhà đầu tư Hong Kong ghi nhận tổng vốn đầu tư gần 700 triệu USD.
Trong khi đó, các nhà đầu tư Trung Quốc đại lục có 4 dự án tại các khu công nghiệp Đình Vũ (Hải Phòng), Hòa Phú (Bắc Giang), Nam Tân Uyên (Bình Dương) và Châu Đức (Bà Rịa – Vũng Tàu) có giá trị giao dịch hơn 300 triệu USD.
Giới đầu tư Đài Loan có ba giao dịch tập trung tại hai khu công nghiệp phía Bắc là Đồng Văn 3 (Hà Nam) và Đông Mai (Quảng Ninh) và giá trị các thương vụ này đạt hơn 380 triệu USD.
Trong khi đó, các nhà đầu tư Singapore giao dịch hai dự án tại khu công nghiệp Bỉm Sơn (Thanh Hóa) và Bầu Bàng (Bình Dương), tổng giá trị 2 thương vụ này đạt 90 triệu USD.
Theo thống kê của Savills, các giao dịch còn lại chia đều cho các nhà đầu tư đến từ Nhật Bản, Thái Lan (tại khu công nghiệp Bình Minh (Vĩnh Long). Phía Hàn Quốc có một thương vụ là dự án tại khu công nghiệp Đồng Văn 4 (Hà Nam).
Sách trắng Bất động sản cũng chỉ rõ, các dự án của khối ngoại đều thuộc lĩnh vực sản xuất hoặc gia công tập trung vào những nhóm ngành như dệt may và may mặc, thiết bị điện, linh kiện điện tử, máy móc, sản phẩm nhựa - kim loại - giấy - cao su và sản phẩm nông nghiệp.
Savills cũng cho biết, trong khi các khu công nghiệp phía Bắc đang ghi nhận số lượng các thương vụ giao dịch thành công trải đều ở nhiều tỉnh thành thì Bình Dương nổi lên là điểm đến hút nhiều dự án sản xuất nhất vùng công nghiệp phía Nam nhất.
Theo dự báo được nêu trong Sách trắng Bất động sản công nghiệp của Savills, dự kiến, trong vòng 12 tháng tới (từ IV/2020 đến quý IV/2021), thị trường bất động sản công nghiệp Việt Nam sẽ đón thêm 6 khu công nghiệp quy mô lớn với tổng diện tích đất phục vụ công nghiệp tăng lên đến 3.733 hecta.
Theo đó, nguồn cung mới sẽ ở Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Long An, Bà Rịa – Vũng Tàu. Riêng thành phố Hải Phòng sẽ đón thêm 2 khu công nghiệp.
Savills cũng cho biết, dẫn đầu nguồn cung mới là tỉnh Long An, dự án Khu công nghiệp Việt Phát quy mô khủng, lên đến 1.800 hecta, dự kiến gia nhập thị trường vào quý IV/2020 hoặc đầu năm 2021.
Nhiều lo ngại với dòng vốn FDI từ Trung Quốc: Mượn tay, núp bóng
Thông tin về làn sóng FDI đổ vào lĩnh vực bất động sản công nghiệp tại Việt Nam, Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ KH&ĐT) Đỗ Nhất Hoàng cho biết, đã và đang có 3 làn sóng đầu tư bất động sản công nghiệp trải dài 25 năm qua và mỗi đợt sóng tiếp theo càng mạnh mẽ hơn.
Đồng thời, làn sóng đầu tiên diễn ra năm 1996, làn sóng thứ 2 là năm 2008 và làn sóng thứ ba là năm 2020 lại là giai đoạn đặc biệt nhất khi đây là làn sóng mới, đồ thị tăng trưởng liên tục đi lên.
Mặc dù dòng vốn FDI của Trung Quốc tăng đầu tư vào Việt Nam là tín hiệu tích cực, tuy nhiên, các chuyên gia lo ngại thực tế các ông chủ, nhà đầu tư Trung Quốc sẽ mua lại doanh nghiệp, dự án bất động sản có vị thế quan trọng tại Việt Nam.
Thời gian qua, giới chức Việt Nam và các ngành chức năng cũng cảnh báo về tình trạng doanh nghiệp, á nhân người Trung Quốc “núp bóng” người Việt mua bán bất động sản tại các khu vực ven biển để chuyển mục đích sử dụng sang đất thương mại, dịch vụ hoặc thuê diện tích đất dọc ven biển, thu mua đất đai tại các khu vực trọng yếu về quốc phòng, an ninh.
Trước tình trạng trên, từ Bộ Quốc phòng Bộ Công an đến Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng đều lên tiếng cảnh báo tình trạng người Trung Quốc “mượn tay” người Việt một số nơi để giao dịch đất đai như tại Đà Nẵng, Nha Trang, Quảng Ninh, Phú Quốc.
Cùng với đó, cử tri cả nước, các chuyên gia kinh tế, tài chính, luật cũng lo ngại các doanh nghiệp Việt Nam không chỉ bị mua lại, thâu tóm mà còn ảnh hưởng đến cả ngành, lĩnh vực kinh doanh khác trong nước nhất là thực trạng gian lận thương mại, gian lận xuất xứ ở Việt Nam.
Trong bối cảnh xung đột thương mại Mỹ - Trung căng thẳng, hàng hóa Trung Quốc xuất qua Mỹ bị áp thuế suất cao và giám sát chặt, nhiều nhận định đã chỉ rõ khả năng Trung Quốc không rót vốn mở rộng đầu tư sản xuất mà chọn Việt Nam làm “trung gian”, nơi trung chuyển né thuế quan của Mỹ.
Thực tế này, ở tầm vĩ mô, các chuyên gia cũng đánh giá tiềm ẩn nguy cơ hàng Việt Nam bị áp thuế trừng phạt với mức cao từ các quốc gia nhập khẩu trong đó có Mỹ và các nước châu Âu khi bị phát hiện có gian lận thương mại.
Theo Phó Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Cen Group Phạm Thanh Hưng, việc các nhà đầu tư Trung Quốc tăng mua bán và sáp nhập các dự án bất động sản công nghiệp tại Việt Nam là vì việc họ muốn chiếm được “miếng bánh lớn” khi làn sóng chuyển dịch vốn FDI sang Việt Nam đang diễn ra.
“Để tránh thua ngay trên sân nhà, các doanh nghiệp trong nước cần nhanh chóng đón bắt cơ hội”, ông Phạm Thanh Hưng nhận định.
Thời gian qua, giới chuyên gia, các cơ quan chức năng cũng nhận định rằng Việt Nam cần có chính sách thu hút đầu tư hiệu quả, nâng cao tiêu chuẩn, bổ sung các quy định, điều kiện chặt chẽ hơn đối với các hoạt động đầu tư.
Đồng thời, cơ quan hữu quan cần tăng cường kiểm tra, giám sát dự án, đảm bảo thực hiện đúng tiến độ, cam kết, loại bỏ dự án kém chất lượng, nhất là có liên quan đến các yếu tố Trung Quốc.
Có hơn 12.000 người nước ngoài mua nhà ở Việt Nam
Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa có báo cáo cho biết, theo số liệu tổng hợp từ 17 tập đoàn và doanh nghiệp bất động sản lớn trong 5 năm (từ tháng 7/2015 – đến nay), đã có 12.335 cá nhân nước ngoài đã mua nhà ở Việt Nam.
Trong báo của của HoREA cho thấy có 10.020 cá nhân nước ngoài mua nhà tại TP.HCM, chiếm hơn 81% tổng số người nước ngoài mua nhà tại Việt Nam.
Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cũng ước lượng tổng số cá nhân nước ngoài đã mua nhà tại Việt Nam trong 5 năm qua rơi vào khoảng từ 14.000-16.000 người, có thể chiếm tỷ lệ khoảng 0,85% tổng số nhà ở trong các dự án nhà ở thương mại.
Hiện nay, nguồn cung dự án nhà ở sụt giảm mạnh trong 7 tháng đầu năm 2020 do ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch Covid-19 và nhiều yếu tố tác động. Tuy nhiên, thị trường bắt đầu có dấu hiệu cải thiện từ tháng 8/2020.
Theo HoREA, kể từ tháng 8, nguồn cung nhà ở có dấu hiệu tăng lên, bổ sung thêm nguồn cung sản phẩm nhà ở trong quý IV/2020 và năm 2021.
Cùng với đó, trong 9 tháng năm 2020, đối với các dự án nhà ở quy mô nhỏ có 100% đất ở hợp pháp.
Sở Xây dựng TP.HCM đã giải quyết chấp thuận chủ trương đầu tư dự án 11 dự án, tăng 10 dự án, gấp 11 lần so với cùng kỳ năm 2019.
Ngoài ra, số lượng dự án công nhận chủ đầu tư 9 dự án, tăng 9 dự án, gấp 4,5 lần. Ngoài ra có 24 dự án được chấp thuận đầu tư, tăng 12 dự án, gấp đôi so với cùng kỳ 2019.