Công an TP.HCM bắt ông Diệp Dũng để điều tra về hành vi lạm quyền trong khi thi hành công vụ liên quan hàng loạt sai phạm xảy ra tại Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại Thành phố Hồ Chí Minh (Saigon Co.op) cũng như sai phạm cá nhân của ông Diệp Dũng từng bị Thanh tra TP.HCM chỉ ra.
Ông Diệp Dũng bị bắt
Ngày 16/12, thông tin từ Cơ quan An ninh Điều tra Công an TP.HCM cho biết ông Diệp Dũng (sinh năm 1968, nguyên Chủ tịch HĐQT Saigon Co.op) đã bị bắt.
Theo đó, Công an TP.HCM đã thực hiện lệnh khởi tố, bắt tạm giam ông Diệp Dũng do liên quan đến những sai phạm tăng vốn điều lệ xảy ra tại Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại Thành phố Hồ Chí Minh (Saigon Co.op) cũng như sai phạm cá nhân của ông Diệp Dũng.
Công an TP.HCM có lệnh khởi tố bị can, bắt tạm giam ông Diệp Dũng để điều tra về tội “Lạm quyền” trong khi thi hành công vụ.
Cụ thể, theo cơ quan điều tra, trong quá trình xác minh giải quyết nguồn tin về tội phạm theo kết luận của Thanh tra TP.HCM về việc chấp hành quy định pháp luật tại Saigon Co.op, ngày 16/12, Cơ quan An ninh Điều tra Công an TP.HCM đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và khám xét nơi ở, nơi làm việc đối với ông Diệp Dũng về tội “lạm quyền trong khi thi hành công vụ” và thực hiện lệnh bắt bị cam để tạm giam, phục vụ công tác điều tra.
Quá trình khám xét tại nơi ở, nơi làm việc của ông Diệp Dũng, Cơ quan An ninh Điều tra Công an TP.HCM đã thu giữ một số tài liệu phục vụ công tác điều tra.
Các quyết định, lệnh của Cơ quan Điều tra được Viện Kiểm sát Nhân dân TP.HCM phê chuẩn.
Trước đó, ông Diệp Dũng từng bị Thanh tra TP.HCM chỉ ra hàng loạt sai phạm trong việc huy động vốn tại Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại Thành phố Hồ Chí Minh (Saigon Co.op).
Cùng với đó, ngày 30/7/2020, Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM đã thi hành hình thức kỷ luật đình chỉ sinh hoạt cấp ủy đối với cá nhân ông Diệp Dũng, đình chỉ các vai trò Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và Bí thư Đảng ủy của ông Diệp Dũng ở Đảng bộ Saigon Co.op.
Sau khi kết luận của Thanh tra TP.HCM chính thức được công bố, ông Diệp Dũng cũng đã có đơn từ nhiệm hồi tháng 8/2020, sau đó được điều động về Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết TP.HCM.
Vừa qua, 9/12, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TP.HCM cũng đã tiến hành kiểm điểm các cá nhân tổ chức liên quan đến việc tăng vốn điều lệ ở Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại Thành phố Hồ Chí Minh (Saigon Co.op).
Ủy ban Kiểm tra Thành ủy xác định sai phạm của ông Diệp Dũng trong thời gian lãnh đạo Saigon Co.op đã tổ chức chỉ đạo huy động tăng vốn trái pháp luật, tổ chức Đại hội thường niên trái pháp luật và thực hiện công tác cán bộ “trái quy định” của Đảng.
Thậm chí, ông Diệp Dũng còn bị đánh giá là “không trung thực” với tổ chức khi có yêu cầu báo cáo về các sai phạm liên quan.
Đến tháng 9/2020, Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM điều động ông Diệp Dũng đến Đảng bộ Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TP.HCM (HFIC).
Ông Dũng được Thành ủy TP.HCM chỉ định tham gia ban chấp hành Đảng bộ, ban Thường vụ Đảng ủy, giữ chức Bí thư Đảng ủy của Saigon Co.op nhiệm kỳ 2015 -2020 và được giới thiệu giữ chức Chủ tịch HĐQT Saigon Co.op từ tháng 8/2015.
Trước đó, ông Dũng là thành ủy viên, Phó Bí thư Đảng ủy, Tổng Giám đốc Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TP.HCM, đồng thời từng là Phó Tổng Giám đốc Công ty Phát triển Công nghiệp Tân Thuận.
Ông Diệp Dũng sai phạm những gì?
Ngày 27/7/2020, Thanh tra TP.HCM đã công bố kết luận thanh tra về các sai phạm cụ thể tại Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại Thành phố Hồ Chí Minh (Saigon Co.op).
Theo Thanh tra TP.HCM, Saigon Co.op, tiền thân là Ban quản lý Hợp tác xã mua bán TP.HCM, được thành lập năm 1989 gồm 26 hợp tác xã (HTX) thành viên hoạt động theo mô hình HTX.
Đồng thời, Saigon Co.op là tổ chức kinh tế hợp tác xã theo nguyên tắc “xác lập sở hữu tập thể” có tính chất đặc thù, hoạt động theo Luật HTX năm 2012 của Việt Nam.
Như vậy, Ban chấp hành Đảng bộ Saigon Co.op là Đảng ủy cấp trên cơ sở trực thuộc Thành ủy, chịu sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp và hướng dẫn thường xuyên của Ban thường vụ và Thường trực Thành ủy TP.HCM.
Cùng với đó, vị trí bí thư Đảng ủy, chủ tịch HĐQT Saigon Co.op, trong nhiều nhiệm kỳ qua đều là thành ủy viên, được Thành ủy TP.HCM giới thiệu để đại hội thành viên của Saigon Co.op bầu.
Ông Diệp Dũng là thành ủy viên và từ tháng 8/2015 được bầu vào vị trí lãnh đạo cao nhất của Saigon Co.op – Chủ tịch Hội đồng Quản trị của Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại Thành phố Hồ Chí Minh (Saigon Co.op).
Kết luận của Thanh tra TP.HCM cũng chỉ rõ, nguồn vốn của Saigon Co.op hình thành từ hai nguồn gồm nguồn Nhà nước hỗ trợ (do tính chất đặc thù của đơn vị này, gồm: trụ sở, cửa hàng, kho tàng, phương tiện, thiết bị) và vốn góp của HTX thành viên.
Đồng thời, theo sổ sách kế toán, đến cuối năm 2019, nguồn vốn hình thành từ lợi nhuận tích lũy (lợi nhuận không chia) của Saigon Co.op là hơn 3.180 tỷ đồng.
Đến đầu năm 2020, Saigon Co.op quyết định tăng vốn điều lệ từ hơn 3.180 tỷ đồng lên gần 6.800 tỷ đồng (tức tăng hơn gấp đôi số vốn ban đầu).
Thanh tra TP.HCM đã thực hiện thanh kiểm tra và phát hiện có nhiều dấu hiệu bất thường trong việc tăng vốn từ các HTX thành viên.
Cụ thể, có rất nhiều hợp tác xã thành viên dù báo lỗ trong kinh doanh nhưng lại góp lượng vốn rất lớn.
Điển hình như, HTX thương mại dịch vụ Linh Tây báo lỗ gần 49 triệu đồng nhưng số vốn góp đến hơn 952 tỷ đồng. HTX thương mại Đô Thành lỗ hơn 721 triệu đồng nhưng góp đến hơn 247 tỷ đồng. HTX thương mại Thị Nghè lỗ hơn 163 triệu đồng nhưng góp hơn 244 tỷ đồng.
Thanh tra TP.HCM cũng xác định có 20/26 HTX thành viên có góp vốn nhưng không HTX nào cung cấp được cho đoàn thanh tra các hồ sơ góp vốn cụ thể.
Trong khi đó, lợi nhuận sau thuế của Saigon Co.op được duy trì ổn định qua các năm, dao động 800 - 1.500 tỷ đồng, tỷ suất lợi nhuận tại Saigon Co.op đạt đến 26-39% trên vốn góp.
Thanh tra TP.HCM chỉ rõ, trên thực tế, có nhiều cá nhân, tổ chức bên ngoài, không phải là xã viên HTX thành viên nhưng “núp bóng”, “mượn tên” để đưa vốn vào Saigon Co.op.
Trong khi đó, theo quy định về phương thức huy động vốn (tại nghị quyết đại hội thành viên bất thường lần 1 năm 2020) thì vốn huy động từ các HTX thành viên không được lấy từ nguồn đi vay hoặc từ nguồn vốn của đối thủ cạnh tranh.
Thanh tra Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng Hội đồng Quản trị của Saigon Co.op đã không thực hiện đầy đủ trách nhiệm, quyền hạn trong việc kiểm tra nguồn vốn huy động từ các HTX thành viên.
Kết luận của Thanh tra TP.HCM cũng chỉ rõ việc tăng vốn điều lệ tại Saigon Co.op không đúng quy định pháp luật, có dấu hiệu thâu tóm, chiếm đoạt vốn, xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản chung và tài sản nhà nước, ảnh hưởng đến an ninh kinh tế của TP.HCM nói riêng và cả nước nói chung.
Cơ quan này kết luận có dấu hiệu phạm pháp hình sự và đề nghị Thành ủy TP.HCM chuyển sang cơ quan Công an điều tra làm rõ.
Tổ chức đại hội thành viên trái pháp luật để hợp thức hóa nguồn vốn, nhân sự
Ngoài hàng loạt sai phạm trong việc tăng vốn điều lệ, Thanh tra TP.HCM cũng chỉ ra việc Saigon Co.op bất chấp kiến nghị của Thanh tra TP, tổ chức đại hội thành viên trái pháp luật để hợp thức hóa nguồn vốn huy động thông qua các kênh không rõ ràng.
Để chuẩn bị việc tăng vốn điều lệ vào đầu năm 2020, cuối năm 2019 Hội đồng Quản trị của Saigon Co.op đã tự ý ban hành nghị quyết về phương thức huy động vốn. Trong khi theo điều lệ của Saigon Co.op, thẩm quyền phê duyệt phương án huy động vốn thuộc về đại hội thành viên.
Theo kết luận thanh tra của cơ quan quản lý Nhà nước, thực tế việc huy động vốn đã hoàn tất vào ngày 20/1/2020. Tuy nhiên, đến ngày 30/1/2020, đại hội thành viên bất thường vẫn được tổ chức để hợp thức hóa phương án huy động vốn và kê khai việc tăng vốn góp.
“Đây là hành vi bị nghiêm cấm theo Luật HTX”, Thanh tra TP.HCM xác định.
Thanh tra Thành phố cho biết, khi phát hiện các bất thường trong việc tăng vốn cần phải làm rõ, cơ quan này đã có văn bản đề nghị Chủ tịch Hội đồng Quản trị Saigon Co.op tạm dừng tổ chức đại hội thành viên năm 2020 đến khi có kết luận chính thức.
Tuy nhiên, dù đã có văn bản của Thanh tra TP.HCM, Saigon Co.op vẫn không chấp hành, vẫn tổ chức đại hội thành viên vào ngày 24/7 để biểu quyết các vấn đề liên quan, làm ảnh hưởng đến hoạt động và nội dung kết luận thanh tra về công tác nhân sự, phương án huy động vốn, tăng vốn điều lệ, việc rút vốn của các HTX thành viên. Thanh tra thành phố khẳng định việc làm này là vi phạm pháp luật thanh tra.
Việc viện lý do “Tổng giám đốc đã không thực hiện nghị quyết của đại hội thành viên về việc huy động vốn nên đại hội thành viên đã bãi nhiệm chức vụ ủy viên HĐQT và đề nghị cách chức tổng giám đốc”, theo nhận định của Ban thường vụ Thành ủy TP.HCM, việc thực hiện công tác cán bộ như trên là trái quy định của Đảng.