Theo đại diện Viện Kiểm sát, căn cứ vào chứng cứ, tài liệu trong hồ sơ, đủ cơ sở xác định hành vi phạm tội của ông Đinh La Thăng, Đinh Ngọc Hệ và các bị cáo như cáo trạng truy tố “đúng người, đúng tội”.
Vụ án này cho thấy rõ lợi ích nhóm, lợi ích tiêu cực, đã gây ảnh hưởng đến nguồn lực đất nước, làm giảm sút niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước.
Bị cáo Đinh La Thăng không nhận tội, cho rằng cáo trạng “trên trời”, “gắp lửa bỏ tay người”, không có căn cứ và vô cảm. Cựu Bộ trưởng GTVT mong được HĐXX đối xử như với những người bình thường khác.
Vụ án cao tốc TP.HCM – Trung Lương: Lợi ích nhóm, mất niềm tin của nhân dân
Sáng nay 18/12, phiên tòa xét xử các bị cáo Đinh La Thăng, Đinh Ngọc Hệ, Nguyễn Hồng Trường và đồng phạm trong vụ án Dự án cao tốc TP.HCM – Trung Lương bước vào phiên luận tội.
Cụ thể, tiếp tục phiên xét xử sơ thẩm vụ án sai phạm xảy ra tại Tổng Công ty Đầu tư phát triển và quản lý dự án hạ tầng giao thông Cửu Long (Công ty Cửu Long, thuộc Bộ Giao thông Vận tải), Công ty Cổ phần Tập đoàn Yên Khánh và các đơn vị có liên quan đến việc đấu thầu và thu phí tuyến cao tốc TP.HCM – Trung Lương, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân TP. HCM đã trình bày phần luận tội “đanh thép” và đề nghị mức án đối với các bị cáo.
Theo đại diện Viện kiểm sát, đây là vụ án cho thấy rõ cái gọi là lợi ích nhóm, lợi ích tiêu cực, đã gây ảnh hưởng đến nguồn lực đất nước, làm giảm sút niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước.
“Phiên tòa xét xử ngày hôm nay đối với các bị cáo trong vụ việc đã chứng minh quyết tâm của Nhà nước trong việc xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật”, đại diện Viện Kiểm sát nhấn mạnh.
Theo cơ quan công tố, cao tốc TP.HCM -Trung Lương là một trong những dự án thực hiện chủ trương xây dựng công trình giao thông trọng điểm của Nhà nước. Khi thực hiện dự án này, một số cán bộ Nhà nước đã lợi dụng vị trí công tác để có những vi phạm gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản Nhà nước.
Theo đại diện Viện Kiểm sát, dự án đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương được hình thành từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước.
Do vậy, việc bán quyền thu phí là bán tài sản của Nhà nước và số tiền thu được từ việc bán quyền thu phí là tài sản của Nhà nước. Bộ Giao thông Vận tải được Thủ tướng Chính phủ giao là đơn vị chủ trì xây dựng Đề án bán quyền thu phí, thực hiện việc chuyển giao quyền thu phí để hoàn trả ngân sách Nhà nước kinh phí đã đầu tư cho dự án.
Tuy nhiên, khi triển khai thực hiện, bị cáo Đinh La Thăng, khi đó là Bộ trưởng Bộ GTVT, có trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ do Thủ tướng Chính phủ giao, có vai trò quyết định đến việc bán quyền thu phí đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương.
Tuy nhiên, xuất phát từ động cơ cá nhân, thông qua mối quan hệ quen biết từ trước, bị cáo Đinh La Thăng đã gọi điện thoại trực tiếp cho bị cáo Dương Tuấn Minh (Tổng Giám đốc Tổng Công ty Cửu Long) để giới thiệu đưa bị cáo Đinh Ngọc Hệ (Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Thái Sơn) tiếp cận đề án.
Sau đó, ông Thăng cũng tạo điều kiện cho công ty của Hệ trúng đấu giá quyền thu phí đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương.
Với cơ sở này, bị cáo Đinh Ngọc Hệ đã lợi dụng mối quan hệ này để xây dựng hồ sơ gian dối tham gia mua đấu giá quyền thu phí. Sau khi trúng đấu giá quyền thu phí, bị cáo Đinh Ngọc Hệ đã tiếp tục thực hiện các hành vi gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản của Nhà nước.
Cáo trạng của VKS xác định, ông Đinh La Thăng nắm rõ các quy định pháp luật về quản lý tài sản Nhà nước và chuyển giao quyền thu phí, nhận thức rõ đây là tài sản đặc thù có giá trị đặc biệt lớn, cần tìm kiếm đối tác có năng lực tài chính để tối ưu hóa việc bán quyền thu phí. Tuy nhiên, ông đã chỉ đạo để cho công ty của Út ‘Trọc’ là công ty đang kinh doanh thua lỗ, không có năng lực tài chính mua quyền thu phí.
Các bị cáo Nguyễn Hồng Trường, Dương Tuấn Minh, Dương Thị Trâm Anh, Nguyễn Chí Thành, Lê Trung Cường, Nguyễn Thu Trang là các cán bộ dưới quyền của bị cáo Đinh La Thăng.
Do biết mối quan hệ cá nhân giữa bị cáo Đinh La Thăng và Đinh Ngọc Hệ nên khi được giao nhiệm vụ triển khai thực hiện Đề án chuyển giao quyền thu phí đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương đã làm trái các quy định về bán đấu giá tài sản Nhà nước, từ đó để Đinh Ngọc Hệ lợi dụng chiếm đoạt tài sản.
Cáo trạng truy tố các bị cáo cũng xác định, hành vi làm trái nêu trên của Đinh La Thăng, Nguyễn Hồng Trường và đồng phạm là điều kiện dẫn đến hậu quả để Đinh Ngọc Hệ và đồng phạm thực hiện các hành vi gian dối, bắt đầu từ việc lập hồ sơ giả năng lực của Công ty Yên Khánh và Công ty Khánh An để tham gia đấu giá đến việc che giấu việc kiểm soát doanh thu thu phí của Bộ Giao thông Vận tải và các cơ quan chức năng, từ đó chiếm đoạt, gây thất thoát hơn 725 tỷ đồng của Nhà nước.
Ông Đinh La Thăng bị đề nghị 10-11 năm tù vi “chịu trách nhiệm chính”
Trong phiên luận tội, đại diện VKS chỉ rõ, trong vai trò là Bộ trưởng Bộ GTVT, ông Thăng được Nhà nước giao quản lý xây dựng quyền thu phí cao tốc.
Dù nhận thức rõ là tài sản Nhà nước cần tìm đối tác để tối ưu hóa quyền thu phí để thu lại tài sản cho Nhà nước đã bỏ ra đầu tư, ông Thăng sau đó vẫn giới thiệu Đinh Ngọc Hệ tham gia đấu giá, tạo điều kiện cho Hệ gian dối, chiếm đoạt tài sản.
Theo Viện Kiểm sát, cựu Bộ trưởng Đinh La Thăng đã gây áp lực để cán bộ dưới quyền tạo điều kiện cho Đinh Ngọc Hệ trúng thầu dự án. Không chỉ giúp cho Đinh Ngọc Hệ trúng đấu giá, mà khi phát hiện việc công ty của Hệ chậm thanh toán, ông Thăng cũng không chỉ đạo xử lý.
Tại phiên xét xử, ông Đinh La Thăng phủ nhận việc giới thiệu và tác động để Hệ tham gia đấu giá, chỉ cho biết đã giao cựu Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường trực tiếp chỉ đạo.
Tuy nhiên, dựa trên hồ sơ vụ án, Viện Kiểm sát cho rằng có đủ cơ sở kết luận ông Đinh La Thăng phải chịu trách nhiệm chính, dẫn tới gây hậu quả thất thoát tài sản Nhà nước.
Cụ thể, bị cáo Đinh La Thăng đã ký văn bản số 7331 của Bộ GTVT gửi Thủ tướng Chính phủ đề nghị tiếp nhận lại Đề án chuyển giao quyền thu phí đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương và tiếp tục tìm kiếm đối tác để bán quyền thu phí nhằm thu hồi nguồn vốn ngân sách Nhà nước đã đầu tư cho Dự án.
Để triển khai tổ chức bán đấu giá quyền thu phí đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương, ngày 3/10/2013, bị cáo Đinh La Thăng ký Quyết định số 3050 Bộ GTVT về việc thành lập Hội đồng bán đấu giá và Tổ thường trực giúp việc Hội đồng bán đấu giá.
Đại diện VKS khẳng định, ông Đinh La Thăng “biết toàn bộ” hoạt động triển khai xây dựng Đề án, kết quả bán đấu giá quyền thu phí thực hiện không đúng quy định của pháp luật thông qua tài liệu do cựu Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường cung cấp, báo cáo.
“Cáo buộc đưa ra với bị cáo về tội danh Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản của Nhà nước gây thất thoát tài sản Nhà nước là đúng người, đúng tội”, VKS khẳng định.
Tuy nhiên, trong quá trình công tác, ông Thăng đã có nhiều thành tích, huy chương, bằng khen nên Viện Kiểm sát đề nghị tòa giảm nhẹ một phần hình phạt.
Do đó, Viện Kiểm Kiểm sát đề nghị tòa tuyên phạt ông Đinh La Thăng 10-11 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, đồng thời miễn hình phạt bổ sung với bị cáo.
Đề nghị xem xét giảm án cho cựu Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường
Với một cựu lãnh đạo khác của Bộ GTVT – ông Nguyễn Hồng Trường, cơ quan công tố nhận định bị cáo Trường là người chịu trách nhiệm xuyên suốt trong quá trình xây dựng đề án bán quyền thu phí.
Với cương vị Thứ trưởng Bộ GTVT, ông Trường có trách nhiệm cùng với ông Đinh La Thăng quản lý tài sản Nhà nước.
Tuy nhiên, vì nể nang, bị cáo Trường đã có những quyết định trái pháp luật, góp phần gây ra hậu quả thiệt hại 725 tỷ đồng cho Nhà nước. Cụ thể, bị cáo Nguyễn Hồng Trường đã có hành sai phạm trong việc chỉ đạo cho đơn vị trúng thẩu nộp tiền làm 3 lần trái quy định, ký Quyết định số 3051 Bộ GTVT phê duyệt giá khởi điểm bán đấu giá quyền thu phí đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương mà không thành lập Hội đồng định giá tài sản.
Bị cáo Trường cũng ký Quyết định số 3743 ngày 20/11/2013 phê duyệt kết quả trúng đấu giá trong khi chỉ có một đơn vị là Công ty Yên Khánh của Đinh Ngọc Hệ tham gia đấu giá, trái quy định tại khoản 1 Điều 37 Nghị định số 17/2010 của Chính phủ.
Đồng thời, khi Công ty Yên Khánh không thực hiện thanh toán đúng hạn như cam kết trong Hợp đồng mua bán quyền thu phí, bị cáo Nguyễn Hồng Trường đã ký 9 văn bản, chủ trì một cuộc họp chỉ đạo Tổng công ty Cửu Long tiếp tục đôn đốc Công ty Yên Khánh trả tiền mà không chỉ đạo đình chỉ giao quyền thu phí, chấm dứt hợp đồng trước hạn.
Tuy nhien, tại phiên tòa và trong quá trình điều tra, ông Trường luôn thành khẩn khai báo, nhận ra hành vi sai phạm của mình, do vậy, Viện Kiểm sát đề nghị tòa tuyên phạt bị cáo Nguyễn Hồng Trường mức án 6-7 năm tù.
Cựu Thượng tá Quân đội Đinh Ngọc Hệ bị đề nghị tổng hình phạt tù chung thân
Tại cơ quan điều tra và tại tòa, bị cáo Đinh Ngọc Hệ đều ngoan cố, phủ nhận hành vi chiếm đoạt tài sản. Tuy nhiên, dựa trên lời khai của các bị cáo tại tòa đã cho thấy động cơ, mục đích của Hệ khi chỉ đạo làm giả hồ sơ tài chính để tham gia đấu giá, chỉ đạo dùng phần mềm can thiệp vào hệ thống thu phí…
Viện Kiểm sát nhận định, có đủ cơ sở xác định bị cáo Hệ là chủ mưu chỉ đạo, thực hiện hành vi phạm tội với thủ đoạn tinh vi hòng chiếm đoạt hơn 725 tỷ của Nhà nước. Việc truy tố bị cáo về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản là đúng pháp luật.
Bị cáo Đinh Ngọc Hệ còn có tình tiết tăng nặng là sử dụng thủ đoạn tinh vi. Bị cáo cũng không được áp dụng tình tiết giảm nhẹ. Về nhân thân, bị cáo Hệ trước đó đã lĩnh 12 năm tù trong 2 bản án nên cần áp dụng hình phạt nghiêm khắc.
Do đó, Viện Kiểm sát đề nghị tòa tuyên phạt Đinh Ngọc Hệ mức án chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, 13-14 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi. Tổng hợp hình phạt là chung thân.
Với các bị cáo còn lại, Viện Kiểm sát khẳng định việc truy tố các bị cáo là đúng người, đúng tội. Trong phiên làm việc tại tòa, các bị cáo đã thành khẩn khai báo, thừa nhận hành vi phạm tội. Cơ quan công tố đề nghị tòa sơ thẩm xem xét tình tiết này trong khi lượng hình.
5 bị cáo còn lại nguyên là cán bộ của Bộ Giao thông Vận tải và Tổng công ty Cửu Long bị Viện Kiểm sát đề nghị mức án thấp nhất là 3 - 4 năm tù đến cao nhất là 5 - 6 năm tù, cùng về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Viện Kiểm sát đề nghị mức án 11-12 năm tù với hai bị cáo Phạm Văn Diệt (giám đốc Công ty Đức Bình) và Tô Phước Hùng (Kế toán trưởng Công ty Yên Khánh). Các bị cáo còn lại, Viện Kiểm sát đề nghị mức án từ 2-9 năm tù.
Cơ quan công tố cũng đề nghị tòa tuyên buộc Đinh Ngọc Hệ phải chịu trách nhiệm bồi thường hơn 725 tỷ chiếm đoạt từ tiền thu phí và 3,4 tỷ đã trục lợi khi mua biệt thự, đồng thời tiếp tục duy trì lệnh kê biên, phong tỏa tài sản của Bộ Công an kê biên mang tên Đinh Ngọc Hệ để đảm bảo nghĩa vụ thi hành án.
Ông Đinh La Thăng: Cáo trạng “gắp lửa bỏ tay người”
Sau khi đại diện VKS trình bày phần luận tội và đề nghị mức án cho các bị cáo, nhóm luật sư bào chữa cho ông Đinh La Thăng đề nghị VKS không áp dụng nguyên tắc suy đoán vô tội ông Đinh La Thăng vì không có chứng cứ phù hợp. Bản thân ông Thăng phản bác quan điểm luận tội của Viện Kiểm sát.
“Tôi bác bỏ cáo buộc của VKS, bởi đó là cáo buộc trên trời, quy chụp, gắp lửa bỏ tay người. Hoàn toàn không có căn cứ, không đúng luật, vô cảm”, cựu Bộ trưởng GTVT bức xúc nói.
Ông Thăng chỉ thừa nhận chịu trách nhiệm với tư cách người đứng đầu ngành GTVT vì để xảy ra sai phạm dẫn đến vụ án này nhưng không thừa nhận tội danh về mặt trách nhiệm hình sự.
Theo ông Đinh La Thăng, việc phân công dự án này, là phân công theo lĩnh vực cho các thứ trưởng.
“Tôi không giao trực tiếp cho Tổng công ty Cửu Long. Cáo trạng truy tố tôi giao trực tiếp cho Tổng công ty Cửu Long là hoàn toàn không có”, bị cáo Thăng nhấn mạnh.
Về cáo buộc “ưu ái” cho Đinh Ngọc Hệ, ông Đinh La Thăng nói tới tận tháng 2/2012 ông vẫn chưa quen biết Út ‘trọc’, đến cuối năm 2013 mới biết nhau.
Đồng thời, Viện Kiểm sát quy kết ông giữ vai trò, trách nhiệm chính trong vụ án là không đúng vì toàn bộ dự án ông chỉ ký một Tờ trình Thủ tướng. Tháng 10/2013 mới ký thành lập Hội đồng bán đấu giá.
Cùng với đó, việc chấm dứt hợp đồng là việc của Tổng Công ty Cửu Long chứ không phải của Bộ GTVT.
“Bộ GTVT không can thiệp vào các hoạt động của công ty khác”, ông Thăng nêu rõ.
Nói trước tòa kết thúc phần tự bào chữa, cựu Bộ trưởng Đinh La Thăng bày tỏ “mong muốn tha thiết” rằng HĐXX có thể đối xử với bị cáo như những người bình thường khác.