Giám đốc Quốc gia Carolyn Turk và chuyên gia kinh tế trưởng Jacques Morisset của Ngân hàng thế giới (World Bank) tại Việt Nam bình luận việc Hà Nội bị chính quyền Trump “giáng đòn”, bị Bộ Tài chính Mỹ gắn mác thao túng tiền tệ.
Chuyên gia WB nêu khuyến nghị với Việt Nam khi bị Mỹ cáo buộc thao túng tiền tệ
Tại buổi Công bố Báo cáo Điểm lại - Cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam tháng 12/2020, tổ chức vào chiều 21/12, các chuyên gia của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam đã giải đáp một số câu hỏi quanh việc Bộ Tài chính Mỹ xếp Việt Nam nằm trong số các nước thao túng tiền tệ.
Theo bà Carolyn Turk, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng thế giới (World Bank) tại Việt Nam, trong tình hình này, Chính phủ Việt Nam nên tính đến khả năng cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam ở những lĩnh vực khác trong thời gian tới, ví dụ như giá cả của hàng hóa xuất khẩu.
Ngoài ra, còn có nhiều cách khác để giúp nền kinh tế Việt Nam trở nên cạnh tranh hơn trong giai đoạn hiện nay.
Theo vị chuyên gia của Ngân hàng Thế giới, điểm tốt trong bối cảnh khó khăn hiện nay là Việt Nam đã kiểm soát tốt đại dịch Covid-19, các công xưởng vẫn đang sản xuất và nền kinh tế vẫn đang xuất khẩu.
Đại diện WB cho rằng, Việt Nam có lợi thế cạnh tranh trong giai đoạn hiện nay, một số công ty trên toàn cầu đã nghĩ đến việc chuyển sản xuất sang Việt Nam trong khi các quốc gia khác đang vật lộn với Covid-19, các nhà máy gặp khó khăn để tiếp tục hoạt động trong bối cảnh phong tỏa.
“Chính phủ Việt Nam cần tranh thủ giai đoạn này, khi Việt Nam đang có lợi thế cạnh tranh, có thể suy nghĩ đến một số cải cách mang tính cơ cấu, một số hoạt động và đầu tư mà Việt Nam có thể thực hiện để đảm bảo quá trình phục hồi sau đại dịch một cách chắc chắn”, Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam nhận định.
Bà Carolyn Turk cũng lưu ý rằng mặc dù Việt Nam đang có lợi thế cạnh tranh, nhưng khi vaccine Covid-19 được triển khai ở tất cả các quốc gia và các quốc gia khác có thể kiểm soát được đại dịch Covid-19 thì lợi thế đó sẽ không còn.
Lãnh đạo của WB tại Việt Nam đề nghị các nhà chức trách Việt Nam phải suy nghĩ Làm sao để đất nước có thể duy trì khả năng cạnh tranh trong thời gian tới, trong giai đoạn phục hồi sau Covid-19.
Theo bà Carolyn Turk, WB đã đưa ra một số khuyến nghị để Việt Nam có thể phục hồi “xanh và mạnh”, bảo đảm quá trình phục hồi theo hướng tăng trưởng xanh.
Giám đốc quốc gia của WB tại Việt Nam cho biết, hiện Chính phủ đang thúc đẩy mạnh đầu tư công một cách cẩn trọng trong giai đoạn hiện nay, đây là chiến lược khôn ngoan, khi nền kinh tế toàn cầu đang khủng hoảng, song chúng ta có thể đi một bước xa hơn và xác định đâu là những đầu tư có khả năng thúc đẩy phục hồi xanh.
“Ngoài ra, Việt Nam cũng có thể nghĩ đến những cải cách về tài khóa để thúc đẩy những hoạt động xanh”, bà Turk chia sẻ quan điểm.
Về phần mình, chuyên gia kinh tế trưởng của WB tại Việt Nam Jacques Morisset cho biết, hiện Việt Nam đang có cơ hội để suy nghĩ nhiều hơn về một số chính sách của mình, đơn cử như chính sách về tỷ giá hối đoái.
“Thế giới những tháng vừa qua có nhiều biến động về tiền tệ, như đồng EURO, USD, Yen, đây cũng có thể là dịp để Ngân hàng Nhà nước Việt Nam suy nghĩ xem đồng tiền nào Việt Nam muốn chú trọng trong thực hiện điều chỉnh dự trữ, có thể suy nghĩ đến việc đa dạng hóa, đưa ra chiến lược trên cơ sở xem xét những đối tác khác, điểm đến khác về đầu tư, thương mại”, ông Morisset nói.
Chuyên gia kinh tế trưởng của WB tại Việt Nam Jacques Morisset đánh giá, đây có thể là thời điểm Việt Nam có thể suy nghĩ về chính sách thương mại.
“Việt Nam là một nước mở cửa, nền kinh tế liên quan mật thiết đến xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ, trong thời gian dịch Covid-19, chúng ta có thể xem xét việc khai thác số hóa, những công nghệ ngày càng quan trọng, phải loại bỏ một số rào cản thương mại đối với dịch vụ”, vị chuyên gia nhấn mạnh.
“Trong thách thức có cơ hội, Việt Nam có thể tăng tốc một số chính sách, một số cải cách để ứng phó với thách thức tốt hơn”, chuyên gia nhận định.
Việt Nam và Mỹ cần ngồi lại
Tại buổi làm việc, Ủy viên thường trực Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Đôn Tấn Phong cho rằng, Việt Nam và Mỹ cần ngồi lại, làm việc với nhau kỹ hơn để nhìn nhận bối cảnh 25 năm kể từ khi bình thường hoá, quan hệ thương mại giữa hai nước đã tăng lên rất nhanh.
Ngoài ra, cần nhìn vào cơ cấu thương mại, xuất nhập khẩu giữa Việt Nam - Mỹ để đánh giá một cách rõ ràng hơn về vấn đề này.
“Cơ cấu thương mại của hai nước mang tính bổ sung cho nhau rất rõ, không phải cạnh tranh trực diện. Thậm chí, có nhiều sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam khi đưa vào thị trường Mỹ thì chính các doanh nghiệp của Mỹ lại hưởng lợi nhiều hơn”, ông Phong nói.
Cũng theo vị Ủy viên thường trực Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, trong bối cảnh đại dịch Covid-19, năng lực cạnh tranh được nhìn nhận cũng khác trong bối cảnh bình thường.
Ứng phó với đại dịch của Việt Nam khiến sự cạnh tranh được nâng lên tương đối so với các nền kinh tế khác. Có thể thấy năng lực ứng phó, hiệu quả ứng phó, tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh đại dịch nên Việt Nam có thể đã là điểm đến của đầu tư nước ngoài khá lớn.
“Với việc đầu tư lớn, trong bối cảnh chính sách của Việt Nam không sử dụng ngoại tệ để thanh toán trong nước, cũng là một yếu tố cơ quan chức năng hai nước cần xem xét kỹ hơn trước khi ra quyết định liên quan đến chính sách”, ông Phong phát biểu phân tích.
Việt Nam và Mỹ không phải ‘đối thủ cạnh tranh của nhau’
Hầu hết các chuyên gia kinh tế hàng đầu của Việt Nam, nhiều nhà quan sát, các thể chế quốc tế đều tin tưởng rằng, chính sách tài khóa của Việt Nam mang nhiều yếu tố khách quan. Việt Nam không chủ đích hay ý đồ thao túng tiền tệ để tạo lợi thế cho hàng xuất khẩu, cạnh tranh không lành mạnh, mà việc xuất siêu sang Hoa Kỳ bản chất do cơ cấu thương mại.
Như nhận định của TS. Trần Du Lịch, người đã tham gia vào Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia của Việt Nam liên tục từ năm 1999 tới nay khẳng định, chưa bao giờ Việt Nam có chủ trương phá giá đồng tiền.
“Tôi khẳng định chưa bao giờ Việt Nam có chủ trương phá giá đồng tiền theo kiểu thao túng tiền tệ để cạnh tranh xuất khẩu”, TS. Trần Du Lịch nhấn mạnh.
Về việc xuất siêu của Việt Nam cao trong quan hệ thương mại với Hoa Kỳ, ông Lịch cho rằng, cái gốc của vấn đề là do cơ cấu xuất khẩu, ngoại thương của hai nước, không phải do nguyên nhân khác.
“Những hàng hóa Việt Nam xuất sang Hoa Kỳ chủ yếu là cạnh tranh với các nước thứ ba, không cạnh tranh với doanh nghiệp Hoa Kỳ trên thị trường Hoa Kỳ, tạo điều kiện để người tiêu dùng của Hoa Kỳ được sử dụng hàng hóa rẻ của Việt Nam”, TS. Trần Du Lịch nhấn mạnh.
Cùng với đó, theo vị chuyên gia, thời gian qua, Việt Nam rất muốn và đã hết sức nỗ lực để cân bằng cán cân thương mại với Hoa Kỳ, tạo điều kiện cho nhà đầu tư Hoa Kỳ vào Việt Nam để họ tăng cường nhập khẩu nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị từ Mỹ.
Cách đây không lâu, như Sputnik Việt Nam đã đưa tin, khi phát biểu về quan hệ kinh tế thương mại – đầu tư Việt Nam – Mỹ, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải khẳng định, về bản chất, nền kinh tế Việt Nam và Hoa Kỳ là hai nền kinh tế mang tính bổ sung cho nhau.
Trong khi đó, TS. Cấn Văn Lực và nhóm chuyên gia Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV nhận định rằng, việc gắn mác Việt Nam thao túng tiền tệ là một việc làm mang tính chủ quan, đơn phương từ phía Bộ Tài chính Hoa Kỳ.
“Việc này chưa nhìn nhận đa chiều và chưa xét đến đặc điểm của nền kinh tế Việt Nam cũng như những khuyến cáo của các tổ chức quốc tế đối với Việt Nam”, các chuyên gia đánh giá.
Theo đó, Việt Nam với nền kinh tế đang phát triển nhanh, độ mở cao, cần thiết phải có các công cụ (phù hợp thông lệ quốc tế) cho phát triển kinh tế bền vững, an toàn, có khả năng chống chịu với những cú sốc từ bên ngoài.
TS. Trương Văn Phước, nguyên Quyền Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia, nguyên Vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối (Ngân hàng Nhà nước) tin tưởng rằng chính quyền Hoa Kỳ sẽ lắng nghe tiếng nói từ phía Việt Nam và những người hiểu biết lĩnh vực thương mại, tỷ giá hối đoái để thấy rằng Việt Nam không có chủ đích phá giá tiền tệ.
“Qua quá trình đối thoại, tranh luận, đặc biệt Việt Nam cũng được sự ủng hộ của chuyên gia kinh tế uy tín tại Hoa Kỳ, họ sẽ có cái nhìn chiều sâu hơn trong câu chuyện này”, TS. Trương Văn Phước khẳng định.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu phối hợp giải quyết vụ thao túng tiền tệ
Trong cuộc họp chiều ngày 18/12 của Thường trực Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã trao đổi về thông tin việc Bộ Tài chính Hoa Kỳ công bố báo cáo về chính sách kinh tế vĩ mô và ngoại hối của các đối tác thương mại lớn trong đó xác định Việt Nam và Thụy Sĩ là hai quốc gia có hành vi thao túng tiền tệ nhằm hưởng lợi trong cạnh tranh thương mại quốc tế.
Trong cuộc họp Thường trực Chính phủ này, Thủ tướng cho biết, cả người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng và phía Ngân hàng Nhà nước đã có thông tin với báo chí, khẳng định quan điểm, lập trường điều hành chính sách tiền tệ của Việt Nam là chỉ nhằm ổn định kinh tế vĩ mô trong nước, không nhằm mục đích hạ giá đồng tiền để tạo lợi thế thương mại.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã thống nhất giao nhiệm vụ cho các bộ, cơ quan ngang bộ, tiếp tục trao đổi, hợp tác chặt chẽ với các đối tác Mỹ để duy trì quan hệ hợp tác song phương phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới, đem lại lợi ích thiết thực cho người dân và doanh nghiệp hai bên.
Thực tế, thời gian qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, Chính phủ có chỉ đao xuyên suốt về vấn đề này. Trên cơ sở đó, các bộ, cơ quan Việt Nam đã chủ động hợp tác với các đối tác Hoa Kỳ, đạt nhiều kết quả rất tích cực, nhất là về thương mại, đầu tư và cùng xử lý những tồn tại, vướng mắc, duy trì quan hệ thương mại ổn định, hướng tới cán cân thương mại hài hòa, bền vững, cùng có lợi.
Liên quan đến vấn đề tạo lợi thế thương mại và cạnh tranh không lành mạnh, hồi tháng 5/2017, lãnh đạo Chính phủ Việt Nam – Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dã dùng hình ảnh đôi giày Nike để minh họa lợi nhuận của các nhà đầu tư Mỹ ở Việt Nam, để hiểu hơn bản chất mối quan hệ thương mại song phương Việt Nam – Hoa Kỳ.
“Nếu một đôi giày đó có giá 100 USD thì phía Việt Nam chỉ hưởng lợi 22 USD, còn 78 USD là Hoa Kỳ hưởng”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết.
Nhà lãnh đạo Việt Nam luôn khẳng định, trân trọng, đánh giá cao quan hệ với Washington.
“Tôi muốn nhấn mạnh một thông điệp, Việt Nam mong muốn duy trì và phát triển quan hệ tốt đẹp với Hoa Kỳ. Thành công của các nhà đầu tư Hoa Kỳ cũng chính là thành công của chúng tôi”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhắc lại quan điểm mang tính nguyên tắc chính là hai nền kinh tế Việt Nam và Hoa Kỳ hoàn toàn có tính bổ sung cho nhau, càng tăng cường hợp tác càng có nhiều lợi ích.