Trả lời phỏng vấn của phóng viên Sputnik, ông Sergei Ryabkov nói Nga sẵn sàng đối thoại về cuộc chiến chống lại COVID-19, nhưng có thể thành tựu quan trọng duy nhất trong giai đoạn này sẽ là việc gia hạn Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược.
Sputnik: Đánh giá về những tuyên bố của các quan chức trong chính quyền mới của tổng thống Biden ngay sau lễ nhậm chức, khó có thể hy vọng vào sự cải thiện về chất trong quan hệ giữa Moskva và Washington thời gian 4 năm tới. Ông có đồng ý với những đánh giá cho rằng kiểm soát vũ khí vẫn là lĩnh vực hợp tác duy nhất giữa hai nước hay không? Hay sẽ có thể diễn ra đối thoại trong một số lĩnh vực khác nữa, thưa ông?
- Chúng tôi cần phải đánh giá lại tất cả. Thực tế cho đến nay mới chỉ diễn ra những cuộc tiếp xúc làm quen đầu tiên: Tổng thống Putin nói chuyện với Biden, Bộ trưởng (Lavrov) nói chuyện với (Ngoại trưởng Antony) Blinken, có những cơ hội khác để giao tiếp ở các cấp thấp hơn. Nhưng cho đến nay vẫn chưa có một bức tranh tổng thể về những gì người Mỹ muốn từ mối quan hệ với Nga, những gì họ sẵn sàng thực hiện, đội ngũ hiện tại của Nhà Trắng sẽ giữ lại cái gì từ di sản của chính quyền trước - ý tôi ở đây là các yếu tố của sự hợp tác hiệu quả, đặc biệt là giảm xung đột ở Syria, hợp tác không gian vũ trụ, có những ví dụ khác nữa; những gì có thể được phát triển sắp tới, và những gì có thể bị bỏ lại.
Về nguyên tắc, chúng tôi sẵn sàng bình tĩnh tiến hành đánh giá chuyên sâu các mối quan hệ. Nhưng tôi biết và tin chắc vào một điều: chúng ta sẽ đáp trả gay gắt trước những nỗ lực gây sức ép và áp lực, Nga sẽ không khuất phục trước áp lực, người Mỹ phải hiểu điều này. Từ những ngày và tuần đầu tiên làm việc chung, tôi hy vọng sẽ bình thường hóa lại quan hệ, họ sẽ nhận ra việc không thể tiến hành đối thoại với Nga từ vị thế kẻ mạnh. Việc kiểm soát vũ khí, rõ ràng sẽ diễn ra như một chủ đề trong cuộc đối thoại của chúng tôi với Washington, nhưng kết quả không được xác định trước. Chẳng hạn, trong lĩnh vực vũ khí tấn công và vũ khí chiến lược nói chung, việc gia hạn Hiệp ước START (START-3) gần đây có thể là kết quả duy nhất đối với chính quyền hiện tại. Chúng tôi hoàn toàn thừa nhận điều đó.
Sputnik: Ông nói về việc Moskva sẵn sàng tiến hành xem xét lại các mối quan hệ với Washington, một cuộc đối thoại như vậy có thể bắt đầu từ chủ đề nào, thưa ông?
- Từ lâu, Moskva đã đề xuất với Washington, và dưới thời chính quyền trước đây, chúng tôi đã nhiều lần nói cần phải bắt đầu bình thường hóa điều kiện làm việc cho các cơ quan đại diện ngoại giao, của Mỹ ở Nga và của chúng tôi ở Mỹ. Hiên chỉ là một mớ các vấn đề phức tạp không thể giải quyết. Chúng tôi có ấn tượng rằng người Mỹ, vì những lý do không liên quan đến hoạt động ngoại giao và lãnh sự, họ không muốn làm điều này. Đây chỉ đơn giản là một yếu tố chứng tỏ Washington có thể "đối xử với Nga" như một kẻ thù xứng đáng. Tôi không thể tìm thấy bất kỳ lời giải thích nào khác.
Do vậy chúng tôi phải có sự đáp trả tương xứng, và người Mỹ không nên ảo tưởng: nếu họ không giải quyết những vấn đề này, thì tình hình hoạt động của các cơ quan đại diện Mỹ ở Nga sẽ vẫn còn tiếp tục trôi nổi. Nếu họ cố gắng tạo thêm trở ngại cho Nga trong việc luân chuyển các nhà ngoại giao và nhân viên kỹ thuật bình thường - hiện tại Mỹ không chịu cấp thị thực — thì theo đó, họ cũng sẽ nhận được đúng như vậy, chúng tôi sẽ tìm cách đáp trả. Bao gồm cả những biện pháp không đối xứng nếu cần thiết, không có nghi ngờ gì cả. Ai cần đến điều đó, và tại sao lại thực hiện, thực sự tôi không hiểu. Người ta có thể tin chắc sẽ không thu được bất kỳ kết quả nào từ quan điểm "điều chỉnh đường lối của Moskva" mà người Mỹ mong đợi.
Cũng có những trường hợp nhân đạo, mà chúng ta không ngừng nhắc đến. Ở đây chủ yếu là việc trả tự do cho các công dân Nga bị bắt giữ, kết án dựa vào những lý do mơ hồ, và những người bị kết án dài hạn.
Sputnik: Khi nói về một phản ứng bất đối xứng có thể xảy ra, ý ông là gì vậy, thưa ông?
- Tôi không nói gì hơn là sự bất đối xứng đang hiện hữu, kể cả về tổ chức và hỗ trợ hoạt động của các cơ quan đại diện ở nước ngoài. Ví dụ, người Mỹ có số lượng nhân viên nhiều hơn gấp nhiều lần. Nhưng tôi không muốn đi vào chi tiết ngay bây giờ, bởi vì chúng tôi không bao giờ đưa ra các mối đe dọa hay bất kỳ tín hiệu nào có thể được diễn giải không chính xác. Chúng tôi muốn giải quyết tổng thể toàn bộ vấn đề này.
Sputnik: Liệu có đề xuất mới nào từ Nga về hợp tác với Hoa Kỳ trong cuộc chiến chống lại đại dịch hay không, thưa ông? Lavrov và Blinken trong cuộc điện đàm đã nói về việc ủng hộ thiết lập mối quan hệ trong cuộc chiến chống lây nhiễm coronavirus, kể cả hợp tác trong phát triển và hoàn thiện vắc xin ?
- Tất cả những điều này hoàn toàn có thể, tại sao lại không. Đây là một vấn đề chung. Và những nỗ lực chung trong lĩnh vực này có hiệu quả hơn, thì có lẽ càng tốt cho tất cả mọi người. Các cơ cấu chuyên ngành của chúng ta, các bộ, ngành liên quan và quỹ Đầu tư trực tiếp, đều rất chú trọng vào chủ đề hợp tác quốc tế, họ có mối quan hệ riêng của mình. Và chúng ta chỉ có thể hoan nghênh sự sẵn sàng làm điều này từ phía Mỹ, vào một thời điểm nào đó. Nếu chính quyền hiện tại không có thay đổi nào theo chiều hướng xấu đi, thì vấn đề sẽ không phải là từ chúng ta.
Sputnik: Ông đã nói về vấn đề áp lực trừng phạt từ Washington. Trước đó, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Mỹ đang tiến hành các biện pháp liên quan đến việc "vi phạm nhân quyền" ở Nga, đồng thời có cuộc thảo luận mở rộng các biện pháp trừng phạt đối với dự án “Dòng chảy phương Bắc 2”. Moskva đánh giá thế nào về những ý định này, thưa ông?
- Chúng tôi không đếm được bao nhiêu lần các lệnh trừng phạt của Mỹ đã được đưa ra, số lượng các đợt trừng phạt lên tới hàng trăm. Nhưng sự thay đổi trong chính sách mà Hoa Kỳ hy vọng vào đó đã không xảy ra. Thật không may, Mỹ không thể hiện sự sẵn sàng nhỏ nhất để tìm kiếm những cách thức thay thế, hay đàm phán. Nhiều khả năng họ sẽ không làm điều này nữa.
Nếu Mỹ vẫn giữ nguyên chính sách này, việc duy trì sức ép và gây áp lực là yếu tố chủ chốt, có nghĩa là chúng ta sẽ theo đuổi chính sách chủ động kiềm chế Mỹ trên mọi lĩnh vực - phản đối các lệnh trừng phạt, chống lại các nỗ lực của Mỹ nhằm gây ảnh hưởng vào công việc nội bộ trong nước.
Nga sẽ thực hiện chính sách chứng tỏ cho cộng đồng quốc tế thấy một thế giới đa cực không phải là sự trừu tượng, có giải pháp thay thế cho sự độc đoán của Mỹ, chính sách tập hợp các lực lượng lành mạnh trên thế giới để chống lại chính sách đối ngoại, và sự gây hấn thông tin của Mỹ. Bởi vì cái được gọi là câu chuyện của người Mỹ từ lâu đã không chỉ mất đi các yếu tố thực tế, mà nó còn mất đi cả những dấu hiệu về sự suy nghĩ lành mạnh.
Sputnik: Nhưng nếu các biện pháp trừng phạt đối với "Dòng chảy phương Bắc 2" vẫn được áp dụng, chúng ta đã có kế hoạch hành động nào liên quan đến mối đe dọa tiềm ẩn để bảo đảm hoàn thành dự án chưa, thưa ông?
- Tôi phản đối việc thảo luận ở đây các biện pháp nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của các lệnh trừng phạt từ Mỹ, hay làm vô hiệu hóa nó. Điều này có nghĩa là lật tẩy các quân bài, chúng tôi sẽ không làm điều đó. Nhưng tôi đã nói rồi, và tôi hoàn toàn tin tưởng dự án “Dòng chảy phương Bắc 2" sẽ hoàn thành và không có lệnh trừng phạt nào của Mỹ có thể ngăn cản việc đó.
Sputnik: Trở lại câu hỏi về sự đáp trả. Nhiều thông tin cho rằng Moskva sẽ đối phó lại với các hành động của những gã khổng lồ công nghệ thông tin Mỹ, đặc biệt là việc tung ra tài liệu giả mạo về các cuộc biểu tình xuống đường trái phép. Vấn đề thắt chặt luật pháp trong lĩnh vực này hiện đang được xem xét ở mức độ nào, thưa ông?
- Tôi cho rằng việc sửa đổi luật, kể cả trong lĩnh vực này là cần thiết. Điều này không có nghĩa là chúng ta sẽ thay đổi điều gì đó trước mắt, mặc dù đã đến lúc cho những thay đổi sâu sắc. Nhưng các đồng nghiệp trong những doanh nghiệp internet khổng lồ, có hàng tỷ người dùng trên thế giới, như đã cho thấy, họ có phần hơi quá đà, dễ dãi về một số ý tưởng của riêng mình.
Việc kiểm duyệt nội dung ngày càng trở nên thường xuyên hơn, những nỗ lực chỉ đơn giản là ngắt kết nối của những người không mong muốn khỏi mạng xã hội - biểu hiện thực tế của các nền tảng truyền thông, mà tự cho mình là “nền tảng tự do” để thể hiện những ý kiến khác nhau (tôi sẽ không đánh giá mức độ thành công hay không), lại bị biến thành công cụ trừng phạt, cưỡng chế, thành một phương tiện áp đặt kỷ luật, cây gậy của những người hiện đang áp đặt quan điểm trong xu hướng dòng chính ở Hoa Kỳ và phương Tây nói chung.
Đây là nơi mà ý tưởng ban đầu về chia sẻ thông tin xuyên biên giới đã bị đảo ngược, đến mức vai trò của những gã khổng lồ Internet này đang bắt đầu thay đổi đáng kể. Do đó, chúng ta phải tính đến điều này trong các cách tiếp cận của mình. Nhân tiện, hiện diễn ra cuộc thảo luận gay gắt ở LHQ và các diễn đàn quốc tế khác về những gì và cách thức có thể được thực hiện trong điều kiện quản lý công nghệ thông tin, truyền thông, những phương pháp tiếp cận và thuật toán cần thiết, điều đó cũng phản ánh những gì chúng ta đang bắt đầu chạm đến, trên thực tế là điều cốt lõi trong mối quan hệ liên quốc gia và giữa các xã hội trong giai đoạn tới. Điều quan trọng hơn ở đây là truyền tải những ý nghĩ lành mạnh vào những gì đang xảy ra đối với các công ty lớn này. Chúng tôi sẽ làm điều này.