Bài viết của Sputnik phân tích về những gì xảy ra với mẫu chiến đấu cơ «đen đủi» này.
«Máy bay của tương lai» đắt giá như bạch kim
Trong báo cáo giải thích rằng sở dĩ gia tăng chi phí là bởi cần thử nghiệm bổ sung với phiên bản máy bay chiến đấu mới, kiểm tra các hệ thống, xây dựng các phòng thí nghiệm huấn luyện và kinh phí phần mềm đắt giá. Các nhà phân tích chỉ ra rằng Lầu Năm Góc dự định tiến hành hiện đại hóa không phải theo từng giai đoạn mà ngay lập tức, đương nhiên không làm cho chương trình rẻ hơn. Theo đánh giá mới, tổng chi phí dự án sẽ lên tới 14,5 tỷ USD, vượt ngưỡng pháp lý và đắt hơn nhiều đơn hàng quân sự khác.
Quá trình hiện đại hóa F-35 bắt đầu vào năm 2018. Sự khác biệt căn bản của mẫu sửa đổi Block IV là khả năng của các hệ thống tính toán trên khoang sẽ cao hơn đến 25 lần và tăng cơ số tên lửa tầm xa. Nhờ hệ thống phóng đạn mới, chiếc chiến đấu cơ nâng cấp sẽ có thể mang không phải 4 mà là 6 tên lửa «không đối không» thông thường, cũng như các quả đạn AIM-260 triển vọng với tầm bắn hơn 400 km Bán kính chiến đấu của máy bay hứa hẹn sẽ tăng gần 1.200 km. Ngoài ra, F-35 đang được tích hợp với máy bay không người lái có trang bị trí tuệ nhân tạo. Các UAV «thông minh» sẽ đóng vai trò phục vụ còn chiến đấu cơ đảm trách vị thế dẫn đầu, và phi công sẽ nắm quyền kiểm soát tổng thể điều khiển trận chiến. Dành cho điều này đòi hỏi có tổ hợp tính toán trên bo mạch mạnh hơn.
Người ta cho rằng «35» uy lực trong cấu hình như vậy sẽ đủ sức chống lại những thách thức và mối đe dọa mới.
Hàng trăm vấn đề
Do quá phức tạp trong thiết kế, F-35 trở thành một trong những mẫu tiêm kích Mỹ gặp nhiều vấn đề nhất. Và nó không thể «ghi nhớ» theo bất kỳ cách nào. Cuối năm 2020, trong danh sách thiếu sót có tới có 872 (!) điểm, - như báo cáo của Viện Kiểm toán.
Đã phát hiện hàng loạt nhược điểm nhưng hầu như không có khả năng loại bỏ. Điều duy nhất người ta nghĩ ra là giới hạn chế độ vận hành. Để tránh hư hỏng khung máy bay và lớp phủ đặc biệt «tàng hình», các phi công được khuyến cáo rằng nói chung không nên đưa máy bay lên mức «siêu thanh». Một vấn đề khác là áp suất tăng vọt đột ngột trong buồng lái. Các phi công bị đau và thậm chí bị chấn thương vùng kín. Do thiếu sót trong hệ thống tuần hoàn, có nguy cơ tổn thương các đốt sống cổ. Ngoài ra, với quá tải đáng kể khi ở trên không (ở góc hẹp tấn công hơn 20 độ hoặc khi cơ động né tránh tên lửa), phi công sẽ mất khả năng kiểm soát phương tiện. Và tất cả những yếu điểm trầm trọng này hiện hữu trong cái gọi là «chiến đấu cơ thế hệ thứ 5», «máy bay tốt nhất thế giới»?
Sự thay thế muộn màng
Tất cả những thăng trầm đó khiến Lầu Năm Góc cũng phải nghi ngờ về tính chính xác của việc lựa chọn «Lightning» - «Tia chớp» làm phương tiện chiến đấu chủ lực của Không lực Hoa Kỳ. Như lưu ý trên tạp chí Mỹ Forbes, Không lực Hoa Kỳ đã phải quen chịu đựng sự thất bại của chương trình F-35. Niềm hy vọng dùng F-35 siêu việt thay thế cho F-16 đã tan thành mây khói. Nhưng không thể bỏ qua việc hiện đại hóa các «chiến ưng». Nước Mỹ cần có máy bay thế hệ 4+ hoàn toàn mới.
Cho đến nay F-35 vẫn đang trong giai đoạn vận hành chiến đấu thử nghiệm. Về lý thuyết thì vẫn tiếp nối các cuộc thử nghiệm kiểm tra. Tuy nhiên, vào mùa xuân năm ngoái 2020, quy trình thử nghiệm đã phải đình chỉ (lý do chính thức là đại dịch coronavirus). Thêm nữa, mốc đưa vào sản xuất hàng loạt đã hoãn vô thời hạn. Đương nhiên, trì trệ và tù mù cả với việc cung cấp xuất khẩu.