Theo đó, ASEAN đánh giá cao sự hỗ trợ của Mỹ dành cho các nước Mekong trong cuộc chiến chống Covid-19, ghi nhận những kết quả Hội nghị Bộ trưởng quan hệ đối tác Mekong – Mỹ đạt được trong các lĩnh vực hợp tác khác nhau.
Đại diện các quốc gia Đông Nam Á đề nghị Hàn Quốc thúc đẩy hợp tác phát triển, sản xuất và cung ứng vaccine Covid-19 an toàn, đồng đều và hiệu quả.
Việt Nam chính thức tiếp nhận vai trò điều phối quan hệ ASEAN-Hàn Quốc giai đoạn 2021-2024, kế tiếp Brunei.
ASEAN- Mỹ bàn về hợp tác Mekong
Ngày 3/8, nhận lời mời của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Campuchia Prak Sokhonn, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã tham dự và có bài phát biểu quan trọng tại Hội nghị Bộ trưởng quan hệ đối tác Mekong-Hoa Kỳ (MUSP) lần thứ hai theo hình thức trực tuyến.
Hội nghị do Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Prak Sokhonn và Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đồng chủ trì, cùng sự tham dự của Bộ trưởng Ngoại giao các nước Mekong: Lào, Myanmar, Thái Lan và Tổng Thư ký ASEAN.
Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao Việt Nam, Hội nghị đánh dấu một năm Hợp tác sáng kiến hạ nguồn Mekong (LMI) được nâng cấp lên Quan hệ đối tác nhằm phát huy hơn nữa tiềm năng hợp tác và đóng góp hiệu quả cho sự phát triển bền vững khu vực, góp phần thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội Tiểu vùng Mekong trong và sau đại dịch Covid-19.
Tại sự kiện hôm nay, các Bộ trưởng đánh giá cao sự hỗ trợ của Hoa Kỳ dành cho các nước Mekong trong cuộc chiến chống Covid-19 và ghi nhận những kết quả mà MUSP đạt được trong các lĩnh vực hợp tác như quản lý bền vững nguồn nước, bảo vệ môi trường, ứng phó thiên tai, biến đổi khí hậu, y tế, giáo dục, phát triển hạ tầng cơ sở và kết nối khu vực.
Về định hướng hợp tác giai đoạn tới, các Bộ trưởng nhận định, trước những diễn biến phức tạp của đại dịch, ưu tiên hàng đầu là ứng phó hiệu quả đối với dịch bệnh, bảo đảm tiếp cận vaccine kịp thời, an toàn và hiệu quả.
Đồng thời, MUSP cần tích cực đóng góp và củng cố môi trường hòa bình, ổn định, thịnh vượng tại khu vực, hỗ trợ việc triển khai các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, Khung phục hồi tổng thể ASEAN, thu hẹp khoảng cách phát triển và tăng cường gắn kết với các khuôn khổ hợp tác Mekong hiện có như Ủy hội sông Mekong (MRC) và Chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawady - Chao Phraya - Mekong (ACMECS).
Các Bộ trưởng đã nhất trí thông qua Kế hoạch hành động giai đoạn 2021-2023, trong đó ưu tiên triển khai các chương trình, dự án thuộc các lĩnh vực chủ chốt.
Thứ nhất, về liên kết kinh tế, cần xây dựng cơ sở hạ tầng chất lượng cao, tăng cường hợp tác thương mại, đầu tư, giao thông, năng lượng sạch và tái tạo, phát triển nông nghiệp, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ, thúc đẩy các liên kết sản xuất và chuỗi cung ứng tiểu vùng và phát triển cơ sở hạ tầng số và nền kinh tế số.
Tiếp đó, về quản lý bền vững nguồn nước, tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường: Phối hợp hiệu quả, khoa học trong quản lý bền vững các nguồn tài nguyên tại lưu vực sông Mekong, tăng cường vai trò của MRC, nâng cao năng lực của các nước Mekong trong bảo tồn và quản lý bền vững tài nguyên thiên nhiên và thúc đẩy hợp tác nghiên cứu chung về nguồn nước sông Mekong.
Đối với lĩnh vực an ninh phi truyền thống, cần thúc đẩy hợp tác chống tội phạm xuyên quốc gia, an ninh y tế, an ninh mạng, hỗ trợ nhân đạo và tăng cường khả năng ứng phó trước thảm họa, thiên tai.
Về phát triển nguồn nhân lực, các bên nhất trí hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực thông qua giáo dục, đào tạo nghề, trao quyền cho phụ nữ và thanh niên, bình đẳng giới và tăng cường hợp tác đại học, đào tạo nghề và các chương trình trao đổi sinh viên.
Việt Nam nêu 4 giải pháp thúc đẩy hợp tác Mekong ASEAN – Hoa Kỳ
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn khẳng định Việt Nam coi trọng tăng cường hợp tác với các đối tác vì sự phát triển bền vững của Tiểu vùng sông Mekong.
Lãnh đạo Bộ Ngoại giao Việt Nam hoan nghênh MUSP tích cực hỗ trợ các nước Mekong ứng phó với đại dịch, thúc đẩy phát triển bền vững và xây dựng Cộng đồng ASEAN.
Bộ trưởng nhấn mạnh đại dịch Covid-19 và biến đổi khí hậu là những vấn đề cấp bách, đặt ra nhiều thách thức lớn đối với sự phát triển bền vững và bao trùm của tiểu vùng Mekong, đòi hỏi sự quyết tâm và nỗ lực hợp tác của các nước Mekong, ASEAN và các đối tác.
Trên cơ sở này, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh 4 nhóm giải pháp trọng điểm.
Một là, nhanh chóng triển khai chương trình tiêm chủng vaccine Covid-19, đẩy mạnh hợp tác về chuyển giao công nghệ, sản xuất và phân phối vaccine chất lượng cao và tăng cường hệ thống y tế công cộng nhằm nâng cao năng lực ứng phó các thách thức về y tế.
Hai là, nâng cao khả năng ứng phó và thích ứng của lưu vực sông Mekong trước biến đổi khí hậu và tăng cường hợp tác quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước xuyên biên giới.
Ba là, mở rộng hợp tác về phát triển cơ sở hạ tầng, kinh tế số, năng lượng sạch và tái tạo, khuyến khích mô hình hợp tác ba, bốn bên.
Bốn là, đề xuất Chương trình lãnh đạo cấp cao Mekong - Mỹ nhằm tăng cường đối thoại, tư vấn chính sách phục vụ phát triển bền vững tại khu vực Mekong.
“Phát biểu của Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn được Bộ trưởng các nước các nước đánh giá cao, đồng thời, các sáng kiến, đề xuất của Việt Nam được các nước hoan nghênh và thể hiện trong văn kiện của Hội nghị”, Bộ Ngoại giao cho biết.
Đề nghị Hàn Quốc cung ứng vaccine cho ASEAN
Cùng ngày 3/8, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao (PMC) ASEAN-Hàn Quốc theo hình thức trực tuyến đã diễn ra.
Tại đây, Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Chung Eui-yong khẳng định coi trọng quan hệ đối tác chiến lược với ASEAN.
Ông Chung nhấn mạnh ASEAN là trọng tâm ưu tiên trong Chính sách hướng nam mới tăng cường (NSPP) của Hàn Quốc, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực và Quan điểm ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (AOIP).
Ngoài 1 triệu USD hỗ trợ ASEAN ứng phó dịch bệnh, Hàn Quốc đề xuất tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN-Hàn Quốc trong 2021, tăng cường đối thoại y tế hai bên.
Thay mặt ASEAN, với tư cách là nước điều phối quan hệ, Bộ trưởng Ngoại giao Brunei khẳng định Hàn Quốc là một trong những đối tác chiến lược hàng đầu của ASEAN, hợp tác hai bên tiến triển tích cực, phối hợp ứng phó với dịch bệnh, triển khai Kế hoạch hành động 2021-2025, trao đổi thương mại đạt 154,2 tỷ USD trong năm 2020.
Các nước ASEAN đánh giá cao hỗ trợ kịp thời và hiệu quả của Hàn Quốc, đề nghị Hàn Quốc thúc đẩy hợp tác phát triển, sản xuất và cung ứng vaccine Covid-19 an toàn, đồng đều và hiệu quả.
Hàn Quốc khẳng định sẽ định hướng các ưu tiên trong Chính sách nhằm gắn kết, hỗ trợ ASEAN triển khai Kế hoạch phục hồi toàn diện, thông báo mở Trung tâm hợp tác tài chính ASEAN-Hàn Quốc tại Phái đoàn Hàn Quốc tại ASEAN để hỗ trợ doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ và khởi nghiệp thông qua chương trình Đối tác khởi nghiệp ASEAN-Hàn Quốc.
Hàn Quốc hỗ trợ ASEAN tận dụng hiệu quả các thành quả đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh chuyển đổi số, bao gồm triển khai hợp tác hiệu quả trong khuôn khổ Chương trình khuyến nghị và giải pháp công nghệ (TASK), Trung tâm hợp tác khoa học và công nghệ ASEAN - Hàn Quốc, và sớm thành lập Trung tâm đổi mới công nghiệp ASEAN - Hàn Quốc, đồng thời phối hợp nghiên cứu các hình thức và biện pháp tạo thuận lợi đi lại trong điều kiện cho phép.
Việt Nam giữ vai trò điều phối quan hệ ASEAN-Hàn Quốc
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đánh giá cao vai trò ngày càng quan trọng của Hàn Quốc tại khu vực và hoan nghênh Chính sách hướng nam mới tăng cường của Hàn Quốc nhằm làm sâu sắc quan hệ đối tác giữa Hàn Quốc với ASEAN và khu vực Đông Nam Á.
Đánh giá cao sự phối hợp ứng phó kịp thời và hiệu quả với Covid-19 giữa hai bên thời gian qua cũng như vai trò và đóng góp của Hàn Quốc trong phòng chống đại dịch, Bộ trưởng đề nghị Hàn Quốc tiếp tục nâng cao năng lực y tế và bảo đảm cung ứng vaccine cho các nước ASEAN.
Việt Nam cũng đề nghị Hàn Quốc tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hai bên đầu tư kinh doanh tại khu vực và ứng dụng các thành tựu công nghệ và đổi mới sáng tạo, đồng thời, tích cực ủng hộ các nỗ lực ASEAN thu hẹp khoảng cách phát triển, thúc đẩy phát triển đồng đều và bền vững tại các tiểu vùng ASEAN, trong đó có Mekong.
Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn phát biểu tại điểm cầu trực tuyến Hà Nội.
© Ảnh : Phạm Kiên - TTXVN
Chia sẻ các ý kiến tại Hội nghị, Bộ trưởng cảm ơn Hàn Quốc đã ủng hộ lập trường nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông, đề nghị Hàn Quốc phối hợp đẩy mạnh đối thoại và xây dựng lòng tin, kiềm chế và tôn trọng luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS 1982.
“ASEAN cam kết thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC và tiếp tục các nỗ lực đạt được một bộ COC hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982”, Bộ trưởng Sơn nhấn mạnh.
Đồng chí Bùi Thanh Sơn cũng khẳng định ASEAN ủng hộ các nỗ lực của Hàn Quốc thúc đẩy hoà bình, ổn định và phi hạt nhân hoá hoàn toàn bán đảo Triều Tiên, nhấn mạnh ASEAN sẵn sàng đóng góp vai trò xây dựng, tạo thuận lợi cho đối thoại giữa các bên liên quan tại các cơ chế do ASEAN dẫn dắt.
Hai bên nhất trí sẽ ra Tuyên bố tăng cường hợp tác ASEAN-Hàn Quốc về AOIP tại Hội nghị cấp cao ASEAN-Hàn Quốc lần thứ 22 cuối năm nay.
Kết thúc Hội nghị, thay mặt Việt Nam, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn phát biểu chính thức tiếp nhận vai trò điều phối quan hệ ASEAN-Hàn Quốc giai đoạn 2021-2024. Bộ trưởng đánh giá cao Brunei, hoàn thành xuất sắc vai trò điều phối trong 3 năm vừa qua, khẳng định Việt Nam sẽ cùng các nước tăng cường và làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Hàn Quốc giai đoạn mới.
Các nước nhấn mạnh nỗ lực sớm phê chuẩn và triển khai Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).
Hội nghị nhấn mạnh cần duy trì môi trường hòa bình, an ninh, ổn định, thuận lợi cho các nỗ lực phòng chống dịch bệnh và thúc đẩy phục hồi.
ASEAN và Hàn Quốc kêu gọi các bên liên quan sớm nối lại đối thoại, thực hiện đầy đủ các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và các thỏa thuận đã đạt được, thúc đẩy đối thoại, hợp tác, duy trì hòa bình, ổn định, phi hạt nhân hóa trên Bán đảo Triều Tiên.
Hàn Quốc ủng hộ lập trường ASEAN về Biển Đông, hoan nghênh ASEAN phát huy vai trò thúc đẩy hợp tác, đối thoại, xây dựng lòng tin ở khu vực, xây dựng bộ Quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982.
Hàn Quốc hoan nghênh kết quả Hội nghị các Nhà lãnh đạo ASEAN ngày 24/4/2021 và ủng hộ nỗ lực và vai trò của ASEAN trong thúc đẩy đối thoại, hỗ trợ Myanmar tìm giải pháp ổn định tình hình.