Chiều 23/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khoá XV, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Công an, Đại tướng Tô Lâm, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Báo cáo công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2021.
Phát biểu tại phiên hợp, Đại tướng Tô Lâm cho hay, năm 2021, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương tăng cường công tác nắm, dự báo tình hình, xây dựng thể chế, hoàn thiện cơ chế, chính sách phục vụ công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; bảo đảm tuyệt đối an ninh, an toàn các sự kiện chính trị trọng đại của cả nước.
Được biết, tỷ lệ điều tra khám phá các vụ án vượt chỉ tiêu Quốc hội giao. Các đơn vị đã làm giảm nhiều loại tội phạm nghiêm trọng; khẩn trương điều tra làm rõ các vụ án gây bức xúc dư luận; chủ động phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh và xử lý nghiêm các hành vi, vi phạm liên quan đến công tác phòng, chống dịch Covid-19.
“Các vụ án, vụ việc kinh tế, tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo đã được đẩy mạnh điều tra”, Bộ trưởng Bộ Công an thông tin thêm.
Tuy nhiên, Đại tướng Tô Lâm cũng thẳng thắn thừa nhận, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật vẫn còn diễn biến phức tạp. Công tác tuyên truyền, phòng ngừa tội phạm một số nơi còn hình thức.
Người đứng đầu Bộ Công an nhấn mạnh, vi phạm hành chính còn diễn ra phổ biến trên các lĩnh vực, nhưng việc xử lý chưa nghiêm, chưa đủ sức răn đe. Đặc biệt, tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu diễn ra rất phức tạp, nhất là các vi phạm trong hoạt động đấu thầu, đấu giá, xã hội hóa y tế và chỉ định thầu mua trang thiết bị y tế phòng, chống dịch bệnh Covid-19.
Công tác quản lý nhà nước về hoạt động đấu thầu, chỉ định thầu còn nhiều sơ hở, bất cập
Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga đồng tình với những nhận định, đánh giá của Chính phủ về kết quả cũng như hạn chế trong công tác phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm. Bà Nga khẳng định, mặc dù về tổng thể chung, tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm giảm, một số loại tội phạm nghiêm trọng gia tăng.
Theo Ủy ban Tư pháp, công tác quản lý nhà nước về hoạt động đấu thầu, chỉ định thầu, định giá, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước còn nhiều sơ hở, bất cập tạo điều kiện cho các đối tượng thông đồng để trục lợi, gây thất thoát lớn tài sản của Nhà nước. Đặc biệt, dư luận cử tri ghi nhận sự đóng góp tích cực của một số cá nhân hoạt động từ thiện khi xảy ra thiên tai, dịch bệnh. Để ngăn ngừa khả năng xảy ra tình trạng trục lợi khi thực hiện hoạt động từ thiện có kêu gọi đóng góp từ nhân dân, cần có quy định của pháp luật về vấn đề này.
Bà Lê Thị Nga cho biết, trong năm 2021, tỷ lệ khám phá tội phạm xâm phạm trật tự xã hội đạt 87,05% (trong đó, án rất nghiêm trọng đạt 95%, án đặc biệt nghiêm trọng đạt 96,6%). Bên cạnh đó, việc áp dụng biện pháp ngăn chặn (bắt, tạm giữ, tạm giam) còn nhiều vi phạm, vẫn còn 12 trường hợp bị cơ quan điều tra khởi tố oan.
Liên quan đến báo cáo của Viện trưởng VKSND tối cao trong công tác của ngành kiểm sát, Ủy ban Tư pháp nhận thấy, năm 2021, công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra các vụ án hình sự của VKSND các cấp tiếp tục được tăng cường và đạt nhiều kết quả tích cực. Tỷ lệ truy tố đúng thời hạn, truy tố đúng tội danh tiếp tục vượt cao so với chỉ tiêu của Quốc hội.
Tuy nhiên, vẫn còn 16 trường hợp bị oan liên quan đến trách nhiệm của VKSND; 85 vụ án TAND trả hồ sơ yêu cầu khởi tố tội phạm mới và người phạm tội mới (VKSND đã khởi tố 23 vụ theo yêu cầu). Trong giai đoạn xét xử, vẫn còn 32 trường hợp VKSND phải rút một phần hoặc toàn bộ quyết định truy tố; 38 trường hợp truy tố thiếu căn cứ, sai tội danh, sai khung hình phạt.