Ngoại trưởng Trung Quốc đưa ra tuyên bố của mình trong bối cảnh Úc công bố kế hoạch xây dựng một căn cứ hải quân mới trên bờ biển phía đông đất nước. Người ta cho rằng các tàu ngầm Úc, cũng như Hoa Kỳ và Anh, sẽ được triển khai tại đó. Canberra nói rõ liên minh ba quốc gia AUKUS, được thành lập vào năm ngoái, trong đó Hoa Kỳ cam kết cung cấp cho Úc công nghệ quân sự để đóng tàu ngầm hạt nhân, đang phát triển năng động và chứa đầy nội dung thiết thực. Đồng thời, Hoa Kỳ thậm chí không giấu giếm AUKUS là một thành tố quan trọng trong chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mới của nước này nhằm kiềm chế sự phát triển kinh tế, chính trị và quân sự của Trung Quốc trong khu vực.
Các hiệp hội nhằm chống lại Trung Quốc
AUKUS không phải là hiệp hội quân sự - kỹ thuật đầu tiên do Hoa Kỳ lãnh đạo, nhằm chống lại Trung Quốc. Ngoài ra còn có định dạng QUAD - với sự tham gia của Úc, Ấn Độ, Nhật Bản và Hoa Kỳ, và Five Eyes Alliance (Năm mắt - Hoa Kỳ, Anh, Canada, Úc và New Zealand). Cùng với nhau, các liên minh này có thể trở thành yếu tố then chốt của một cơ chế chiến lược - địa chính trị và quân sự tích hợp mới. Đồng thời, trọng tâm là như nhau ở mọi nơi - nhằm ngăn chặn ảnh hưởng kinh tế và chính trị ngày càng tăng của Trung Quốc. Tuy nhiên, các cơ chế này không có nội dung kinh tế. Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tương tự của Hoa Kỳ, được công bố vào tháng Hai năm nay, không nói về bất kỳ chi tiết nào về cách Washington có thể phản đối sự hợp tác kinh tế của Trung Quốc với các nước trong khu vực, và quan trọng nhất là Hoa Kỳ có thể cung cấp những gì đổi lại. Washington đã rút khỏi các hiệp định thương mại đa phương, bao gồm Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương và chưa có ý định quay trở lại. Nhưng điểm nhấn trong các sáng kiến của Mỹ là hợp tác quân sự - kỹ thuật. Đặc biệt, AUKUS dự kiến thành lập hạm đội tàu ngầm hạt nhân quy mô lớn ở Úc.
Rõ ràng là các hiệp hội do Hoa Kỳ thành lập ở khu vực châu Á và Thái Bình Dương có một phác thảo rõ ràng về các liên minh quân sự được tạo ra theo hình ảnh và giống của NATO, nhằm mục đích vào Liên Xô và các nước trong khối xã hội chủ nghĩa, sau đó là Nga, nhà quan sát quân sự Nga Vasily Kashin cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Sputnik.
“Hoa Kỳ thực sự chú ý đến việc củng cố hệ thống liên minh ở châu Á kể từ thời chính quyền Barack Obama. Một trong những mục tiêu của họ là chuyển đổi hệ thống các liên minh song phương nhiều cấp thành một cơ cấu tổ chức chặt chẽ hơn. Đặc biệt, các nỗ lực đã được thực hiện để phát triển hợp tác ba bên giữa Mỹ - Nhật Bản - Hàn Quốc. Trung Quốc thậm chí còn lo ngại về tình hình này hơn cả Nga và cả hai nước đang cố gắng phối hợp với các nước châu Á để ngăn chặn sự phát triển như vậy ”.
Giờ đây, Trung Quốc có một ví dụ về sự thèm muốn ngày càng tăng của Hoa Kỳ trong việc mở rộng phạm vi ảnh hưởng quân sự và chính trị của mình cuối cùng dẫn đến điều gì. Sau khi Liên Xô sụp đổ, Liên minh Bắc Đại Tây Dương liên tục mở rộng về phía đông, áp sát biên giới Liên bang Nga. Như Tổng thống Nga Vladimir Putin lưu ý, việc mở rộng NATO gây thiệt hại cho các nước cộng hòa cựu thành viên Liên Xô, chẳng hạn như Ukraina, là "vô tận và rất nguy hiểm." Hoạt động quân sự đặc biệt của Nga là kết quả của nhiều năm bị phương Tây kích động những người theo chủ nghĩa dân tộc ở Ukraina. Phương Tây đã cố tình khiêu khích trong nhiều năm để bắt đầu một cuộc chiến bất tận với các lệnh trừng phạt và phản ứng của Moskva.
Quân nhân Mỹ đưa thiết bị lên xe tải ở Rzeszow, Ba Lan
© AP Photo / Czarek Sokolowski
Nga không có chiến tranh với Ukraina và người dân Ukraina. Mục tiêu chính là ngăn chặn một cuộc xung đột toàn cầu đang được chuẩn bị, và Ukraina được giao vai trò làm căn cứ quân sự cho một cuộc tấn công vào Liên bang Nga.
Trung Quốc có quan điểm trung lập và nhất quán về tình hình ở Ukraina
Tuy nhiên, Bắc Kinh nhận thức và hiểu rõ các mối quan hệ nhân - quả làm nền tảng cho cuộc khủng hoảng hiện nay. Do đó, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nói chính phủ Trung Quốc kêu gọi Mỹ, NATO và EU tham gia đối thoại với Nga trên các điều kiện bình đẳng nhằm phát triển một cơ chế bền vững để đảm bảo an ninh ở châu Âu. Qian Yaxu, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Hoa Kỳ tại Đại học Giao thông Tây Nam của Trung Quốc, nói với Sputnik cho biết có những lợi ích của Hoa Kỳ trong cuộc xung đột giữa Nga và Ukraina:
“Giờ đây, Trung Quốc sẽ tham gia tích cực hơn vào các vấn đề quốc tế. Là một nước lớn có trách nhiệm, Trung Quốc cũng có quan điểm riêng về xung đột Nga-Ukraina và kêu gọi tất cả các bên giải quyết tranh chấp thông qua đàm phán hòa bình. Hiện nay tình hình thế giới rất bất ổn. Một số hành động tiêu cực của Mỹ và các nước phương Tây đã khiến căng thẳng leo thang. Không nghi ngờ gì nữa, lợi ích của chính họ là đằng sau điều này. Xét cho cùng, tổ hợp công nghiệp-quân sự coi chiến tranh là một phương tiện để thu lợi. Văn hóa Trung Quốc, hệ thống của Trung Quốc hoàn toàn không phải như vậy. Thái độ của chúng tôi sáng tạo hơn - hướng dẫn và xây dựng. Những đặc thù trong chính sách đối ngoại của Trung Quốc cũng dễ hiểu từ cuộc khủng hoảng hiện nay. Trung Quốc luôn xác định lập trường và chính sách của mình dựa trên thực chất của chính vấn đề".
Phá hủy ảnh hưởng trong khu vực
Trung Quốc hiểu rằng những liên minh do Mỹ dẫn đầu như vậy có tác động gây mất ổn định đối với khu vực. Và ngay cả khi chúng ta không tính đến nguy cơ xung đột quân sự, thì những trở ngại đối với tương tác kinh tế bình thường cũng ngày càng gia tăng. Ví dụ, Úc đã là đối tác thương mại lớn của Trung Quốc trong nhiều năm qua, với hiệp định thương mại tự do đã có hiệu lực. Trung Quốc chiếm hơn một phần ba tổng kim ngạch xuất khẩu của Úc. Nhưng trong những năm gần đây, chính trị đã can thiệp vào. Ngày càng có nhiều câu chuyện do Hoa Kỳ bảo trợ về sự can thiệp của Trung Quốc vào các tiến trình dân chủ ở các nước khác, về các chính sách kinh tế và thương mại không công bằng của Bắc Kinh, ngày càng được Canberra lắng nghe. Do đó, một đối tác thương mại quan trọng - Úc là một trong những nước đầu tiên từ bỏ Huawei trong việc phát triển mạng viễn thông thế hệ thứ năm, và đổ lỗi cho Trung Quốc về sự lây lan của đại dịch COVID-19.
Nói cách khác, hành động của Hoa Kỳ vi phạm cấu trúc hợp tác khu vực đã phát triển tự nhiên trong nhiều năm qua, dựa trên lợi ích chung của các nước ASEAN. Đây chính là điều mà người đứng đầu Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói đến khi bình luận về các hành động chiến lược của Washington nhằm duy trì hệ thống bá quyền do Mỹ thống trị. Theo ông, một chiến lược đi ngược lại với tầm nhìn chung của các nước trong khu vực, phấn đấu vì hòa bình, phát triển, hợp tác và các kết quả cùng có lợi sẽ không có triển vọng. Vương Nghị cũng nói Bắc Kinh có mọi quyền thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.
Trong quá khứ, Trung Quốc đã thực hiện các biện pháp kinh tế để chống lại các động thái thù địch của các nước khác. Ví dụ, các rào cản hải quan đã được đưa ra đối với việc nhập khẩu thịt bò, lúa mạch, rượu vang và các hàng hóa khác từ Úc. Chúng ta cũng có thể mong đợi sự tăng cường của các nỗ lực mang tính chất quân sự - kỹ thuật và chính trị. Trong khi Trung Quốc có khả năng vẫn cam kết với chính sách không liên kết với các khối quân sự, thì Bắc Kinh sẽ tăng cường hợp tác quân sự-kỹ thuật trong các lĩnh vực quan trọng với các nước thân thiện. Năm ngoái, Nga và Trung Quốc đã nhiều lần tiến hành các cuộc tuần tra chung ở các khu vực biển Nhật Bản và biển Hoa Đông mà Trung Quốc đang có vấn đề về tranh chấp. Nga cũng giúp Trung Quốc phát triển một hệ thống cảnh báo sớm cuộc tấn công bằng tên lửa, sẽ cải thiện triệt để khả năng phòng thủ của Trung Quốc trước tình hình bất ổn ngày càng gia tăng trên khắp thế giới, bao gồm cả ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.