Bộ Công Thương đang làm việc với Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) cũng như lãnh đạo Nghi Sơn về tình hình hoạt động của nhà máy lọc dầu lớn nhất Việt Nam.
Cùng với đó, Bộ Công Thương cũng đã có phản hồi về “sơ sót”, trách nhiệm liên quan đến loạt sai phạm tại các dự án điện mặt trời mái nhà thời gian qua.
“Lọc dầu Nghi Sơn cơ bản đã khởi động lại”
Ngày 30/3, Bộ Công Thương tổ chức họp báo quý thường kỳ với nhiều vấn đề “nóng”.
Tại họp báo thường kỳ chiều nay 30/3, Bộ Công Thương đã trả lời về nguồn cung, điều hành xăng dầu trong nước, tình hình nhà máy lọc dầu Nghi Sơn, cũng như thừa nhận “có sai sót” khi để phát triển điện mặt trời ồ ạt.
Về vấn đề nguồn cung trong nước, trả lời báo chí việc liệu có đủ xăng dầu cho thị trường trong thời gian tới hay không, phát biểu tại buổi họp báo thường kỳ Quý I của Bộ Công Thương chiều 30/3, ông Hoàng Anh Tuấn, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) khẳng định sẽ tăng nhập khẩu xăng dầu, đảm bảo nguồn cung.
Ông Tuấn thừa nhận từ cuối năm 2021 đến nay, sự cố của Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn đã ảnh hưởng rất lớn đến thị trường xăng dầu trong nước.
“Bởi nguồn cung từ Nghi Sơn đang chiếm khoảng 30% thị phần nội địa nên việc gián đoạn nguồn cung đã dẫn đến thiếu hụt xăng dầu trong thời gian vừa qua”, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường lý giải.
Theo ông Tuấn, hiện nay, nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn về “cơ bản đã khởi động lại”.
Bộ Công Thương cũng đã có nhiều văn bản chỉ đạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn báo cáo kế hoạch tái khởi động sản xuất, kế hoạch cung ứng, giao hàng cho thương nhân đầu mối.
Tuy nhiên, đại diện lãnh đạo Vụ Thị trường trong nước cũng khẳng định chưa nhận được văn bản nào về việc cam kết giao hàng của Nghi Sơn cho thương nhân trong Quý I và Quý II năm nay.
Giá xăng dầu tăng cao
© AFP 2023 / Nhac Nguyen
Để khắc phục tình trạng này và đảm bảo nguồn cung xăng dầu cho thị trường trong nước, Bộ Công Thương đã có nhiều cuộc làm việc với PVN, ban hành Quyết định số 242/QĐ-BCT về việc giao sản lượng nhập khẩu xăng dầu tăng thêm trong Quý II/2022 cho các thương nhân đầu mối.
Bộ Công Thương cho biết, ngoài tổng nguồn đã giao năm 2022 thì thương nhân được giao tăng kế hoạch nhập khẩu, đặc biệt trong thời gian từ đầu năm đến nay.
Tuy nhiên, ông Hoàng Anh Tuấn cũng nhấn mạnh, kế hoạch là thế nhưng việc nhập khẩu xăng dầu của doanh nghiệp đầu mối cũng không thể "ngày một ngày hai".
Chưa tính đến trong 2 năm chịu ảnh hưởng của dịch COVID-19, các thương nhân đầu mối về cơ bản đều lấy hàng từ Nghi Sơn, Bình Sơn và chỉ nhập khẩu lượng hàng hoá mà 2 nhà máy này chưa đáp ứng được.
Khi nguồn cung đột ngột bị ảnh hưởng, việc kết nối lại để đàm phán trở lại để mua xăng dầu cần thời gian.
“Chưa kể hiện nay nguồn cung xăng dầu thế giới cũng đang bị ảnh hưởng bởi xung đột giữa Nga và Ukraina khiến doanh nghiệp gặp không ít khó khăn khi bị đội chi phí, kể cả chi phí vận tải, vận chuyển”, ông Hoàng Anh Tuấn nhấn mạnh.
Vụ Thị trường trong nước nêu rõ, với sự nỗ lực của thương nhân đầu mối, đặc biệt là “cánh chim đầu đàn” Petrolimex, các doanh nghiệp đã khẳng định rằng đảm bảo nguồn cung xăng dầu cho thời gian vừa qua và trong thời gian sắp tới, sẽ không để thiếu xăng dầu.
“Làm việc về tình hình sản xuất của Lọc dầu Nghi Sơn”
Tại họp báo, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho hay, nguồn cung xăng dầu trong quý II (các tháng 4,5,6) đang được điều hành “không tính đến lượng xăng dầu do nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn cung cấp”.
Theo Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải, riêng tháng 2/2022, nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn chỉ cung cấp 50% các hợp đồng đã ký hoặc cho các đầu mối. Lượng 50% còn thiếu tương đương gần 17-20% thị phần cả nước.
Thứ trưởng nhấn mạnh, phải hiểu rằng, mua xăng dầu không dễ như các hàng hoá khác. Chưa kể đến việc, mua xăng dầu ở đâu sẽ liên quan trực tiếp đến mức thuế mà doanh nghiệp phải chịu, mua ở thị trường ASEAN thì thuế thấp, nhưng các thị trường khác thì thuế cao. Đó là khó khăn của doanh nghiệp.
“Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là đảm bảo nguồn cung xăng dầu đầy đủ cho nhu cầu sử dụng của doanh nghiệp và người dân”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải khẳng định.
Liên quan đến việc nhập khẩu xăng dầu của doanh nghiệp trong quý II, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải thông tin, theo báo cáo của doanh nghiệp và con số nhập khẩu thực tế của cơ quan Hải quan, Bộ Công Thương khẳng định quý II sẽ “cố gắng đến mức cao nhất” để đảm bảo đủ nhu cầu xăng dầu cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh và người dân.
Đại diện Bộ Công Thương khẳng định, ngay trong tuần tới, Bộ sẽ có buổi làm việc với nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn để nắm được việc Nghi Sơn có thể cung ứng được lượng xăng dầu bao nhiêu ra thị trường trong quý III và có cam kết cụ thể để Bộ Công Thương ưu tiên. Phần thiếu sẽ lại giao cho các doanh nghiệp đầu mối.
Đàm phán Nga – Ukraina tác động đến giá xăng dầu Việt Nam
Trả lời câu hỏi liệu giá xăng dầu sẽ được điều hành ra sao trong kỳ điều hành ngày 1/4 tới, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, theo quy định của Nghị định 83 trước đây, xăng dầu được điều hành 15 ngày/lần, nay Nghị định 95 yêu cầu điều hành giá vào ngày 1,11,21 hàng tháng.
Đồng thời, giá xăng dầu Việt Nam cũng phụ thuộc vào sự biến động của xăng dầu thế giới.
Tuy nhiên, vừa qua, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã quyết định giảm thuế môi trường ở mức 2.000 đồng/lít xăng, 1.000 đồng/lít dầu…
“Việc giảm giá này sẽ có tác động đến giá xăng dầu trong nước. Bên cạnh đó, mấy ngày gần đây, đàm phán Nga và Ukraina đã có tiến triển nên giá xăng dầu có xu hướng giảm, trong khi trước đó, giá tăng rất cao”, ông Hải lưu ý.
Theo Thứ trưởng, ở kỳ điều hành này có điểm khác biệt so với các kỳ điều hành bình thường.
“Trước đây, việc điều hành được thực hiện vào 15h nhưng lần này, do thuế môi trường giảm nên chúng tôi sẽ căn cứ vào đó để điều chỉnh giá làm sao mang lại lợi ích cao nhất cho người dân và doanh nghiệp”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải báo tin vui.
Liên quan đến việc điều hành giá, ông Hoàng Anh Tuấn cho biết theo Nghị định 95 sửa đổi, việc điều hành giá xăng dầu sẽ là ngày 1,11, 21 hàng tháng.
“Ngày 1/4 là kỳ điều hành tiếp theo, ngày mai chúng tôi sẽ lấy giá xăng dầu thành phẩm của ngày 31 và tổng hợp báo cáo xây dựng phương án đưa ra điều hành”, ông Tuấn cho biết.
Bộ Công Thương nhận “có sai sót” khi để điện mặt trời phát triển ồ ạt
Trả lời tại cuộc họp báo về những sai phạm trong phát triển các dự án điện mặt trời mái nhà, ông Bùi Quốc Hùng, Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương), cho biết, do thời gian thực hiện khuyến khích và đầu tư phát triển các dự án điện mặt trời mái nhà rất ngắn, nên Bộ Công Thương chưa có điều kiện để kiểm tra đồng bộ, chấn chỉnh kịp thời.
Như Sputnik đã thông tin, Bộ Công Thương đã công bố kết luận rà soát các vấn đề liên quan đến phát triển điện mặt trời mái nhà. Kết luận đã chỉ ra nhiều sai phạm của nhà đầu tư trong việc khai thác và sử dụng loại hình năng lượng này. Đồng thời chỉ rõ trách nhiệm của EVN, các địa phương khi chưa thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật.
Xuất hiện nhiều ý kiến nêu câu hỏi về trách nhiệm của Bộ Công Thương với vai trò là đơn vị xây dựng và đề xuất cơ chế giá cho điện mặt trời và điện mặt trời mái nhà về những sai phạm được rà soát.
Ông Hùng chia sẻ, theo Quyết định 13 về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam, những dự án có công suất dưới 1 MW và đấu nối vào lưới điện phân phối dưới 35 kV thì việc thoả thuận, đấu nối - sẽ do EVN thoả thuận, thực hiện.
Trong khi đó, theo quy định, những dự án dưới 1 MW không có thoả thuận về quy hoạch, cũng như không cần phải cấp giấy phép hoạt động điện lực.
“Chính vì vậy trong vấn đề này, Bộ Công Thương có trách nhiệm tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn để triển khai, thực hiện các dự án cũng như kiểm tra, giám sát và chấn chỉnh khắc phục những sai phạm”, ông Bùi Quốc Hùng thừa nhận.
Tuy nhiên, vì thời gian quá ngắn nên Bộ Công Thương chưa có điều kiện để kiểm tra đồng bộ, chấn chỉnh kịp thời, cũng như chưa sơ kết, tổng kết đánh giá, rút kinh nghiệm khi xây dựng chính sách, để đảm bảo cho đúng quy hoạch để quản lý, kiểm soát trong các dự án việc vượt công suất.
Ông Hùng nhắc lại, chủ trương phát triển điện mặt trời là rất đúng nhằm tăng cường khả năng phát triển của năng lượng tái tạo, giảm dần sự phụ thuộc vào việc sử dụng năng lượng hoá thạch, chống biến đổi khí hậu, giảm phát thải, bảo vệ môi trường.
“Tuy vậy, thời gian ban hành quyết định chỉ đến cuối 2020 do đó nảy sinh một số bức xúc, vướng mắc. Vì điện mặt trời tập trung phát triển tại một số địa phương có ưu thế về đất cát, ánh sáng như khu vực miền Trung, Tây Nguyên, Nam Bộ”, theo ông Hùng.
Tại buổi họp báo, thông tin thêm về trách nhiệm của Bộ Công Thương trong vấn đề sai phạm điện mặt trời mái nhà, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh trong thực hiện quy hoạch cũng như lĩnh vực năng lượng tái tạo thời gian qua vẫn còn tồn tại bất cập, chính vì vậy nhiều cơ quan có thẩm quyền đã kiểm tra và có kết luận.
Bộ Công Thương, với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực điện năng và đặc biệt là năng lượng tái tạo, đã và đang thực hiện nghiêm túc thẩm quyền, trách nhiệm theo đúng quy định hiện hành, khắc phục các kết luận sai sót cần sửa trong lĩnh vực này.
“Bất kể tập thể cá nhân nào vi phạm Bộ sẽ thực hiện đúng theo kết luận đó”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.