Trước mắt, Việt Nam sẽ chú trọng đối ngoại biên giới, phối hợp thực thi pháp luật trên biển, hợp tác quân binh chủng, khắc phục hậu quả chiến tranh, theo dõi và bám sát tình hình để kịp thời điều chỉnh chiến lược đối ngoại quốc phòng.
Đối ngoại quốc phòng Việt Nam ‘thành công’
Ngày 14/4, Bộ Quốc phòng Việt Nam đã tổ chức Hội nghị trực tuyến tổng kết công tác hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng giai đoạn 2016 - 2021, định hướng phương hướng nhiệm vụ đến năm 2025.
Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì hội nghị. Theo thông tin từ Bộ Quốc phòng, dự hội nghị còn có Thượng tướng Đỗ Căn, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam; Phó Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Ngô Lê Văn; Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Hiệu.
Báo cáo tại hội nghị cho thấy, giai đoạn 2016 - 2021, quán triệt và triển khai thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước, công tác đối ngoại quốc phòng của Việt Nam đã được Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai đồng bộ, toàn diện, linh hoạt và hiệu quả trên các mặt hoạt động, đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Nổi bật là, quan hệ hợp tác quốc phòng song phương với các nước tiếp tục được củng cố, đi vào chiều sâu, thực chất, đóng góp tích cực vào việc xây dựng lòng tin, duy trì quan hệ hữu nghị với các nước, góp phần bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, giữ vững môi trường hòa bình để phát triển đất nước, tăng cường tiềm lực quốc phòng.
Đến nay, Việt Nam đã thiết lập quan hệ hợp tác quốc phòng với hơn 100 nước trên thế giới, trong đó có đầy đủ 5 nước Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, với nhiều lĩnh vực, cơ chế hợp tác thực chất, hiệu quả, như trao đổi đoàn, các cơ chế tham vấn, đối thoại, đào tạo, hợp tác quân binh chủng, công nghiệp quốc phòng, quân y, cứu hộ, cứu nạn, tuần tra chung biên giới trên bộ, trên biển, giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới, biên cương thắm tình hữu nghị, kết nghĩa đồn, trạm, cụm dân cư hai bên biên giới...
Bên cạnh đó, Việt Nam đã chủ động, tích cực tham gia có trách nhiệm vào các hoạt động đối ngoại quốc phòng đa phương, góp phần củng cố lòng tin chiến lược, nâng cao vị thế và uy tín của đất nước và Quân đội nhân dân Việt Nam trên trường quốc tế.
Hà Nội cũng đồng thời tích cực tham gia có trách nhiệm và đề xuất nhiều sáng kiến có giá trị tại các cơ chế hợp tác về quốc phòng, an ninh của khu vực và quốc tế.
Đặc biệt, năm 2020, Bộ Quốc phòng Việt Nam hoàn thành tốt vai trò Chủ tịch các hội nghị quốc phòng - quân sự ASEAN, với việc ra Tuyên bố chung của Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN về hợp tác quốc phòng trong ứng phó dịch bệnh, Tuyên bố chung của Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN (ADMM) và Tuyên bố chung của Bộ trưởng Quốc phòng các nước ADMM+.
Báo cáo của Bộ Quốc phòng cho biết, trong lĩnh vực Gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc, sự tham gia của Việt Nam mở rộng cả về hình thức, quy mô và địa bàn.
Bộ Quốc phòng cho hay, ngoài hình thức cá nhân, Việt Nam đã triển khai Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 1, 2, 3 đến Nam Sudan, đang sẵn sàng triển khai Bệnh viện dã chiến số 4.
Việt Nam hiện cũng đang tích cực chuẩn bị mọi mặt để lần đầu tiên triển khai Đội Công binh đến phái bộ UNISFA của Liên Hợp Quốc.
“Sự chủ động và tích cực tham gia của Việt Nam vào các hoạt động Gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc đã góp phần xây dựng hình ảnh Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế cũng như tăng cường khả năng hội nhập quốc tế và làm việc trong môi trường đa phương của Quân đội nhân dân Việt Nam, được LHQ và các đối tác quốc tế đánh giá cao”, Bộ Quốc phòng nêu rõ.
Bên cạnh đó, trong bối cảnh đại dịch bùng phát và diễn biến phức tạp, Bộ Quốc phòng đã chung tay cùng cả nước, cử lực lượng tích cực tham gia phòng, chống dịch.
Bộ Quốc phòng cũng đồng thời thực hiện tốt chiến lược “ngoại giao vaccine”. Thông qua kênh ngoại giao quốc phòng, Việt Nam đã vận động được các đối tác hỗ trợ cho Bộ Quốc phòng Việt Nam hàng trăm nghìn liều vaccine, thuốc điều trị, vật phẩm y tế phòng, chống dịch Covid-19.
Việt Nam đã chủ động tham gia và đăng cai tổ chức một số nội dung trong khuôn khổ Hội thao Quân sự quốc tế (Army Games), Hội thao Quân sự ASEAN... và đạt được hiệu quả cao trong hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh, xử lý ô nhiễm bom, mìn và chất độc da cam/dioxin, góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở nhiều địa bàn trọng điểm.
Kiên định “bốn không”
Phát biểu tại hội nghị, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến nhấn mạnh quan điểm, Việt Nam nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, đa phương hóa, đa dạng hóa.
“Đối ngoại quốc phòng tiếp tục nguyên tắc “bốn không” theo Sách Trắng Quốc phòng Việt Nam năm 2019”, Thứ trưởng Hoàng Xuân Chiến cho biết.
Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cùng các đại biểu tham dự
© Ảnh : Trọng Đức - TTXVN
Như Sputnik đã đề cập, nguyên tắc “bốn không” của Việt Nam là không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ Việt Nam để chống lại nước khác; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.
“Tính chất cơ bản của nền quốc phòng Việt Nam là hòa bình và tự vệ; bảo vệ tổ quốc từ sớm, từ xa, từ trong thời bình và giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, luật pháp quốc tế”, Thượng tướng Chiến nhắc lại.
Thứ trưởng Quốc phòng Việt Nam cũng thừa nhận, đây là “vấn đề rất khó” trong công tác đối ngoại của Đảng, Nhà nước và Quốc phòng giai đoạn hiện nay.
Sách trắng Quốc phòng Việt Nam 2019 xác định rõ quan điểm của Việt Nam trong đấu tranh quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Đó là, Việt Nam tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và lợi ích của tất cả các nước theo quy định của luật pháp quốc tế; đồng thời yêu cầu các nước tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, hiến pháp, pháp luật của Việt Nam.
Việt Nam kiên quyết, kiên trì đấu tranh giải quyết mọi tranh chấp bất đồng bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở pháp luật và thông lệ quốc tế; và sẽ sử dụng mọi biên pháp cần thiết để tự vệ, bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ khi lợi ích quốc gia bị xâm phạm.
Đồng thời, Sách trắng Quốc phòng Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng Cộng sản Việt Nam với sự nghiệp quốc phòng và Quân đội nhân dân Việt Nam.
“Xung đột vũ trang cục bộ có thể còn kéo dài”
Nhận định tại hội nghị, Thứ trưởng Hoàng Xuân Chiến nhận định, tình hình thế giới và khu vực diễn biến phức tạp.
Trong đó, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, xung đột vũ trang cục bộ có thể kéo dài.
Thách thức an ninh truyền thống, phi truyền thống, dịch Covid-19 và nhiều vấn đề khác vẫn “tiềm ẩn yếu tố khó lường”.
Tướng Hoàng Xuân Chiến lưu ý, trước mắt, Việt Nam sẽ chú trọng đối ngoại biên giới, phối hợp thực thi pháp luật trên biển, khắc phục hậu quả chiến tranh, hợp tác quân binh chủng.
Đồng thời, Việt Nam sẽ tích cực đưa ra sáng kiến, tham gia đầy đủ diễn đàn an ninh khu vực và quốc tế, nhất là cơ chế hợp tác quốc phòng trong khuôn khổ ASEAN, hoạt động Gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc, sẵn sàng đăng cai hoạt động đối ngoại quốc phòng phù hợp với tình hình thực tế.
Điều này cho thấy, đối ngoại quốc phòng đa phương của Việt Nam đã có sự chuyển biến mạnh về tư duy từ “tham dự” sang “chủ động đóng góp xây dựng, định hình luật chơi chung”.
Như vậy, Việt Nam đã tích cực tham gia có trách nhiệm, đề xuất nhiều sáng kiến có giá trị tại các cơ chế hợp tác về quốc phòng, an ninh của khu vực và quốc tế.
Để thực hiện tốt nhiệm vụ từ nay đến 2025, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến lưu ý cần triển khai có hiệu quả các thỏa thuận hợp tác, các cơ chế và lĩnh vực hợp tác hiện có với các nước; đồng thời nghiên cứu, mở rộng quan hệ, lĩnh vực hợp tác phù hợp.
“Kiên định chính sách quốc phòng nhằm mục đích hòa bình, tự vệ, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, từ trong thời bình, nỗ lực ngăn ngừa không để xảy ra xung đột, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế”, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến nêu rõ và lưu ý, cần nắm chắc, theo dõi sát tình hình để tham mưu, điều chỉnh chiến lược, chính sách đối ngoại của đất nước.