Tên lửa Kh-22 (Kh-22): cũ không có nghĩa là kém hiệu quả

Ngày 27/6, tại Kremenchug, bằng vũ khí có độ chính xác cao từ trên không, lực lượng Nga tấn công một nhà kho chứa vũ khí, trang thiết bị và đạn dược nhận được từ các nước NATO. Camera giám sát của một nhà máy lân cận đã ghi lại vụ tấn công bằng tên lửa. Trên nhiều kênh Telegram đã xuất hiện đoạn video này. Báo chí Ukraina và các phương tiện truyền thông thân phương Tây đã đưa tin rằng, ở thành phố Kremenchug, vụ tấn công tên lữa gây ra đám cháy tại trung tâm mua sắm nằm bên cạnh đó.

Sau đó, Bộ Quốc phòng Liên bang Nga đã chính thức xác nhận rằng, vụ công kích kho vũ khí, và vụ nổ từ đó dẫn đến đám cháy tại một trung tâm thương mại không còn hoạt động.

Các chuyên gia xác định loại đạn được sử dụng là tên lửa hành trình thuộc loại Kh-22. Nó không thuộc loại vũ khí chính xác cao nhưng lại có sức công phá cực lớn (tên lửa có khả năng đánh chìm cả một con tàu lớn, phá tan một xưởng nhà máy lớn hoặc một cầu đường sắt).

Kh-22 "Burya" (mà NATO định danh là AS-4 Kitchen) là tên lửa hành trình siêu thanh tầm xa phóng từ trên không. Theo dữ liệu từ các nguồn mở, Kh-22 đã được phát triển ở Liên Xô như một phương tiện để đánh bại nhóm tác chiến tàu sân bay của đối thủ tiềm năng (quá trình phát triển đã bắt đầu vào năm 1958, chương trình thử nghiệm đã bắt đầu vào năm 1961, phiên bản sửa đổi đầu tiên được đưa vào biên chế vào năm 1967). Nửa thế kỷ trước, trình độ công nghệ chế tạo tên lửa chiến đấu chưa thể đảm bảo độ chính xác cao (không chỉ riêng ở Liên Xô), vì thế X-22 ban đầu được chế tạo thành hai phiên bản. Phiên bản đầu tiên để tiêu diệt một mục tiêu (tàu lớn). Nó được trang bị hệ thống định vị đầu tự dẫn radar và có thể mang bom phân mảnh có sức nổ cao, có thể được trang bị đầu đạn tích lũy hoặc đầu đạn hạt nhân (200 kiloton). Phiên bản thứ hai để tấn công mặt đất được trang bị hệ thống dẫn đường quán tính và chỉ mang đầu đạn hạt nhân.

Thiết kế và động cơ của tên lửa đã được đồng bộ hóa. Tên lửa được làm bằng thép không gỉ, hợp kim titan và magiê có độ bền cao: đây là cách duy nhất để có trọng lượng cần thiết (dù sao tên lửa được phóng từ trên không) và hiệu suất dưới tải nhiệt cao. Các điều khoản tham chiếu xác định tầm bắn của tên lửa tối thiểu phải là 300 km và tốc độ - ít nhất 2.500 km/giờ. Trên thực tế, những con số này hóa ra còn cao hơn: tốc độ bay tối đa là 3.600 - 3.710 km/giờ, tầm bay có thể đạt 350 km, còn những phiên bản sửa đổi mới nhất - 480 km. Tên lửa Kh-22 có chiều dài hơn 11 m, đường kính 0,94 m. Tên lửa có trọng lượng toàn bộ 5,9 tấn, trong đó đầu đạn 1 tấn (bao gồm 0,6 tấn thuốc nổ trong đầu đạn phi hạt nhân). Độ cao bay của "Burya" có thể lên tới 25.000 m.

Trước đây, các phương tiện mang tên lửa Kh-22 là máy bay ném bom tầm xa Tu-22K, Tu-95K, Tu-22M2 (Tu-22K và Tu-22M2 là hai loại máy hoàn toàn khác nhau). Hiện tại, chỉ có Tu-22M3 có thể mang tên lửa loại này.

Trong những năm 1970, Liên Xô đã phát triển gần 10 phiên bản tên lửa Kh-22 với các hệ thống dẫn đường khác nhau, bao gồm cả hệ thống chính xác cao, nhưng, không phải tất cả các phiên bản này được đưa vào biên chế. Ngành công nghiệp đã sản xuất khoảng 1.000 tên lửa loại này. Trên thực tế, tên lửa Burya chỉ được sử dụng trong các cuộc tập trận lớn, khi các phi hành đoàn thực hiện "các vụ phóng thử để đánh trúng mục tiêu huấn luyện". Thứ nhất, X-22 là loại tên lửa rất đắt tiền. Thứ hai, quá trình chuẩn bị và treo tên lửa lên máy bay quá phức tạp, tốn nhiều thời gian và khá nguy hiểm vì nó có kích thước lớn và phải được tiếp nhiên liệu ngay trước khi treo nó lên máy bay. Các kỹ thuật viên phải làm việc trong trang phục bảo hộ và đeo mặt nạ phòng độc, vì các thành phần nhiên liệu cực độc. Vì vậy, đôi khi những chiếc máy bay đã thực hiện chuyến bay huấn luyện với những quả tên lửa Burya ... không được nạp nhiêu liệu.

Ngày nay, tên lửa loại X-22 không thể được gọi là cực kỳ hiện đại. Một số chuyên gia ​​nghi ngờ khả năng của X-22 chọc thủng các hệ thống phòng không hiện đại nhất và vượt qua các hệ thống tác chiến điện tử hiện đại nhất. Tuy nhiên, trong những điều kiện nhất định, tên lửa này hoạt động khá hiệu quả. Cuộc tấn công một nhà kho chứa vũ khí của quân đội Ukraina ở Kremenchug đã chứng minh điều này.

Trong khi đó, Lực lượng Không quân Vũ trụ Nga hiện có một "em gái" - tên lửa hành trình Kh-32 Burya-M (Kh-32). Bề ngoài rất giống X-22, nhưng tầm xa hơn, nhanh hơn (gần như siêu âm), độ cao lớn hơn, "thông minh và xảo quyệt" hơn.