Bất hòa nảy sinh từ Cơ quan Do Thái: điều gì làm hỏng mối quan hệ giữa Nga và Israel
Bộ Tư pháp Nga yêu cầu đóng cửa các văn phòng của Cơ quan Sokhnut tại Nga, đây là tên chính thức của Cơ quan Do Thái của Israel. Cơ quan này giải quyết việc hồi hương người Do Thái về Israel. Phiên điều trần liên quan đến vụ việc này dự kiến diễn ra vào 28/7.
SputnikĐến lượt mình, Thủ tướng tạm quyền của Israel, ông Yair Lapid cảnh báo Nga "phản ứng chính trị cứng rắn" liên quan tới động thái của Matxcơva đối với Cơ quan Do Thái, ông bày tỏ sự sẵn sàng cử một phái đoàn ngoại giao tới Nga "để đảm bảo duy trì hoạt động" của cơ quan này tại đây.
Nhưng, nguồn gốc của vấn đề là ở đâu? Chẳng phải “Sokhnut” là nguyên nhân chính khiến các mối quan hệ nguội lạnh đi? Mối quan hệ giữa Nga và Israel có thể xấu đi đến mức nào do những hành động của ông Yair Lapid trong mấy tháng trước cuộc bầu cử mới? Các chuyên gia nói với Sputnik về điều này.
Đâu là nguyên nhân gốc rễ của vấn đề này?
Quan hệ giữa Matxcơva và Tel Aviv trở nên phức tạp sau khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraina. Chính phủ của Thủ tướng Naftali Bennett và sau đó Thủ tướng Yair Lapid ngay từ đầu giữ lập trường thân phương Tây: Israel ngay lập tức gửi viện trợ lưỡng dụng cho Ukraina. Sau đó đã có tin rằng, những người lính của Lực lượng Phòng vệ nước này (IDF) được gửi đến Ukraina với tư cách là lính đánh thuê của Lực lượng vũ trang Ukraina. Ngay sau khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt, các phương tiện truyền thông hàng đầu của Israel duy trì quan điểm thân Ukraina, cáo buộc Matxcơva "hành động gây hấn".
Các chính trị gia Israel cũng làm như vậy. Ví dụ, gần đây trong cuộc tranh luận bầu cử trên một trong những kênh truyền hình tiếng Nga ở Israel, cựu nghị sĩ Knesset từ đảng Likud Tali Ploskova và cựu nghị sĩ Knesset từ đảng Meretz Alla Shainskaya đã tích cực thảo luận không chỉ về số phận của chính quốc gia của họ, mà còn về "sự hung hăng" của Putin, người đã "đánh lừa" dân chúng của mình.
Hơn nữa, vào tuần trước, giới truyền thông Israel bắt đầu bàn tán sôi nổi về sự hợp tác giữa cơ quan mật vụ Mossad với các cơ quan đặc nhiệm Ukraina.
Sau đó, Bộ Tư pháp Nga đã đệ đơn kiện Sokhnut, một tổ chức có quan hệ mật thiết với Bộ Aliyah và hội nhập của Israel và được tài trợ hoàn toàn từ Israel.
Bình luận về sự khởi đầu của cuộc khủng hoảng giữa Nga và Israel trên kênh telegram tiếng Nga, Giáo sĩ của Giáo đường Do Thái Matxcơva Alexander Kargin chỉ ra rằng, Nga có thể áp dụng các biện pháp đáp trả những hành động của một tổ chức có liên hệ chặt chẽ với chính phủ Israel.
"Nếu mọi thứ là như vậy, thì đây là một bước đi cực kỳ thiếu thân thiện của Israel đối với Nga. Sau đó câu chuyện về Sokhnut có thể được nhìn nhận từ góc độ khác. Tôi bắt đầu lo sợ nghiêm túc rằng, trong ba tháng còn lại trước cuộc bầu cử ở Israel, Thủ tướng Yair Lapid có thể thực hiện những hành vi dẫn đến hậu quả không thể khắc phục được", - ông viết.
Tiền lệ và phản ứng
Vào ngày 14 tháng 7, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Mikhail Bogdanov đã bình luận về tình hình liên quan đến khả năng đóng cửa các văn phòng Sokhnut:
"Tôi nghĩ rằng, bản thân họ muốn tiếp tục làm việc tại Nga. Và nếu họ muốn để có như vậy thì họ phải loại bỏ tất cả các thiếu sót đã được tổ chức giám định đưa ra theo quy định của pháp luật Nga. Họ làm việc trên lãnh thổ của Liên bang Nga, do đó họ phải tuân theo luật pháp của Liên bang Nga. Nếu họ làm như vậy, thì, theo tôi, trong tương lai sẽ không có vấn đề gì với Sokhnut", - ông giải thích.
Ông nhấn mạnh rằng, chỉ có Bộ Tư pháp đưa ra yêu cầu đóng cửa các văn phòng của tổ chức này, Bộ Ngoại giao Nga không đưa ra yêu cầu như vậy.
Tuy nhiên, vào ngày Chủ nhật, Thủ tướng Israel tuyên bố:
"Quan hệ với Nga là rất quan trọng với Israel. Cộng đồng người Do Thái ở Nga rất lớn và quan trọng, góp mặt trong mọi cuộc thảo luận ngoại giao với chính quyền Matxcơva. Việc đóng cửa các văn phòng của Sokhnut ở Nga sẽ là sự kiện nghiêm trọng, gây ra hậu quả cho quan hệ giữa hai nước".
Và hôm thứ Hai, văn phòng Thủ tướng Israel cho biết, ông đã ra lệnh chuẩn bị "một số biện pháp chính trị trả đũa".
Tuy nhiên, hôm thứ Hai, truyền thông Israel đã đăng nhiều bài đả kích Nga. Tờ The Jerusalem Post dẫn nguồn tin của mình thông báo về một số tổ chức Do Thái ở Nga đã nhận lời cảnh báo từ Bộ Tư pháp. Lý do là nguồn tài trợ nước ngoài, do đó các tổ chức này có thể bị đưa vào danh sách đại lý nước ngoài. Tuy nhiên, Bộ Tư pháp Nga không xác nhận thông tin này.
Trong cuộc phỏng vấn với Israel Hayom, cựu đại sứ Israel tại Nga Zvi Magen cho biết, chính quyền Israel đang xem xét
một số kịch bản để gây sức ép lên phía Nga, bao gồm cả việc tham gia các lệnh trừng phạt chống Nga.
“Con voi trong cửa hàng đồ sứ”
Chính trị gia Israel Michael Kleiner, thành viên của Hội đồng tối cao đảng Likud, đã đổ lỗi cho quyền Thủ tướng Israel Yair Lapid về cuộc khủng hoảng ngoại giao đang gia tăng. Trong cuộc phỏng vấn của Sputnik, ông lưu ý: “Tôi không muốn chỉ trích vị thủ tướng của chúng tôi trên báo chí nước ngoài, nhưng, hành động của ông ấy thực sự đáng ngờ. Tôi phải thừa nhận rằng, ở Israel nhiều người chỉ trích ông ấy. Ông ta cư xử như con voi trong cửa hàng đồ sứ, ông sẵn sàng phá hủy mối quan hệ hữu nghị lâu đời với Matxcơva. Tình bạn này được xây dựng bởi cựu Thủ tướng Netanyahu, và hiện nay mối quan hệ đáng tin cậy này đang bị đe dọa nghiêm trọng”.
Theo ông, Yair Lapid không thận trọng trong hành động khi đưa ra những luận điệu chống Nga, mà không nghĩ đến hậu quả đối với đất nước của mình.
"Tất nhiên, Lapid có thể không đồng ý với chính sách đối ngoại của Điện Kremlin hoặc hành động của Tổng thống Putin. Ông ta có thể có quan điểm riêng của mình về tình hình ở Ukraina và có thể bỏ phiếu chống lại Nga tại LHQ. Điều này là bình thường. Nga cũng không phải lúc nào cũng đồng ý với các hành động của Israel, tuy nhiên, hai nước đã có mối quan hệ tuyệt vời", - chính trị gia Israel nói.
Theo ông Kleiner, Thủ tướng Israel khiến luận điệu chống Nga đang gia tăng, nhưng, ông ấy đã quên rằng, Nga đóng vai trò rất quan trọng trong khu vực.
"Chúng tôi nên coi Nga như một siêu cường, bởi vì Nga là như vậy, còn Israel thì không. Và chúng tôi cũng cần chú ý đến các hoạt động của Israel ở Syria, nơi có các căn cứ quân sự của Nga. Điều này gây nguy hiểm cho lợi ích của Israel", - ông nói.
Quyền có bị xâm phạm không?
Nhưng chúng ta hãy quay lại với Sokhnut. Ngay sau khi nội các của Yair Lapid tuyên bố về phản ứng chính trị đối với Nga, các phương tiện truyền thông Israel bắt đầu nói về việc xâm phạm quyền của người Do Thái ở Nga nếu cơ quan hỗ trợ người Do Thái hồi hương và trở về Israel bị đóng cửa.
Trên thực tế, sự hiện diện hay vắng mặt của các văn phòng Sokhnut ở Nga sẽ không ảnh hưởng đến công việc của bất kỳ tổ chức Do Thái nào khác ở Nga có liên quan đến việc bảo tồn văn hóa dân tộc.
Hơn nữa, việc đóng cửa các văn phòng Sokhnut sẽ không ảnh hưởng đến khả năng hồi hương của
người Do Thái Nga về Israel. Luật sư Israel Eli Gervits, thành viên ban Công của Đại hội Người Do Thái Nga (RJC) nói với Sputnik.
Theo ông Gervits, trong 15 năm qua, Sokhnut chủ yếu tham gia vào giáo dục Do Thái và duy trì bản sắc Do Thái trong cộng đồng Do Thái của Nga, chứ không phải vào các vấn đề kỹ thuật của tái định cư.
Nếu việc đóng cửa các văn phòng Sokhnut được chính phủ Israel tài trợ hoàn toàn không ảnh hưởng đến khả năng của bất kỳ người Do Thái Nga nào nhập tịch miễn phí theo luật của Israel và không ảnh hưởng đến khả năng đến sinh sống tại Israel theo bất kỳ cách nào, thì các phương tiện truyền thông Israel quá vội vàng khi cố gắng chơi con bài xâm phạm quyền của người Do Thái.
Phiên điều trần liên quan đến vụ việc này dự kiến diễn ra vào 28/7. Văn phòng của Sokhnut ở Nga có thể phải đối mặt với lệnh cấm hoạt động. Nhưng, đến thời điểm này, Tel Aviv có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho quan hệ với Nga.