Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội nhấn mạnh, chủ trương đưa người lao động Việt Nam đi làm việc tại nước ngoài là “xu hướng tất yếu”, do đó, các địa phương, các bộ, ngành cần tiếp tục nâng cao nhận thức và chú trọng vào nhiệm vụ này.
Chất lượng lao động Việt Nam ngày càng cao
Tại Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 16 của Ban Bí thư khoá XI “về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đưa người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài” ngày 25/8, báo cáo cho thấy, số tiền lao động Việt Nam gửi về nước trong 10 năm qua đã tăng lên 5 lần và bình quân hàng năm người lao động Việt gửi về nước khoảng 10 tỷ USD.
Sau 10 năm thực hiện, Ban Bí thư giao Ban Kinh tế Trung ương chủ trì, phối hợp với Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội phối hợp với các ban, bộ, ngành Trung ương, các địa phương tiến hành tổng kết Chỉ thị 16-CT/TW nhằm đánh giá đầy đủ, toàn diện, thực chất tình hình và kết quả thực hiện ở các cấp, các ngành, địa phương trên phạm vi cả nước.
Trình bày Báo cáo tóm tắt tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 16-CT/TW, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Đỗ Ngọc An cho biết, hệ thống luật pháp, chính sách về đưa người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài được sửa đổi, bổ sung, cơ bản phù hợp với luật pháp, thông lệ quốc tế và chủ trương hội nhập quốc tế của Việt Nam.
Cùng với đó, công tác đào tạo nghề, dạy ngoại ngữ, giáo dục pháp luật, phong tục, tập quán của nước tiếp nhận, định hướng cho người lao động và chuyên gia ngày càng được chú trọng.
“Chất lượng lao động, chuyên gia của Việt Nam được nâng cao”, - ông Đỗ Ngọc An nhấn mạnh và lưu ý, công tác bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động và chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài cơ bản được triển khai hiệu quả.
Cũng theo báo cáo, quy mô tổ chức, doanh nghiệp làm dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài tăng nhanh qua các năm. Công tác quản lý và bảo hộ công dân Việt Nam di cư tự do sang làm ăn, buôn bán tại các nước láng giềng được Chính phủ và các địa phương tích cực triển khai thực hiện.
“Trình độ chuyên môn, kỹ thuật, ngoại ngữ, kỷ luật, tác phong làm việc của người lao động, chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài được nâng cao, bước đầu hình thành đội ngũ chuyên gia, lao động chuyên nghiệp đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa khi trở về lao động tại Việt Nam”, - báo cáo khẳng định.
Lao động nước ngoài gửi về nước hàng tỷ USD mỗi năm
Đến năm 2022 có 451 tổ chức, doanh nghiệp, cao hơn 2 lần so với thời điểm ban hành Chỉ thị. Bên cạnh duy trì các thị trường hiện có, thị trường tiếp nhận lao động nước ngoài ngày càng mở rộng và phát triển, từ 9 thị trường năm 2013 đến nay đã mở rộng được lên tới 25 thị trường.
Việt Nam đã đưa được hơn 1 triệu lượt người lao động và chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài, tăng gần 40% so với bình quân giai đoạn trước khi ban hành Chỉ thị.
Đáng chú ý, thu nhập người lao động làm việc ở nước ngoài tương đối ổn định, bình quân 200 triệu đồng người/năm, cao hơn nhiều so với làm việc trong nước cùng ngành nghề.
“Bình quân mỗi năm, người lao động và chuyên gia gửi về nước khoảng 10 tỷ USD, tăng 5 lần so với giai đoạn trước khi ban hành Chỉ thị”, - báo cáo nêu.
Hàng năm, số ngoại tệ mà người lao động và chuyên gia gửi về nước không chỉ giúp xóa đói giảm nghèo mà còn có tích lũy, đầu tư vào phát triển sản xuất kinh doanh, tạo việc làm; đóng góp vào nguồn ngoại tệ của đất nước. Qua đó, góp phần xây dựng quê hương, đất nước, đặc biệt là vào Chương trình xây dựng nông thôn mới.
Hạn chế của xuất khẩu lao động Việt Nam là gì?
Bên cạnh những kết quả tích cực, báo cáo cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, tồn tại trong xuất khẩu lao động Việt Nam ra nước ngoài.
Chẳng hạn như vẫn chưa xây dựng được quy hoạch, chiến lược nên hiệu quả công tác đưa người lao động và chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài còn thấp. Công tác đánh giá chất lượng đào tạo nghề, dạy ngoại ngữ, giáo dục định hướng cho người lao động chưa chặt chẽ, chưa có sự gắn kết giữa hệ thống các cơ sở đào tạo nghề với tạo nguồn đi làm việc ở nước ngoài nên chất lượng lao động tuy đã được tăng lên nhưng chưa cao và đồng đều. Tỷ lệ lao động có tay nghề còn thấp, số lượng lao động chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài chưa nhiều.
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, trong điều kiện tình hình trong nước và thế giới có nhiều thay đổi, cần quán riệt rõ những vấn đề liên quan đến lao động ngoài nước.
Theo ông Dung, đổi mới phương pháp tiếp cận trong xây dựng và thực hiện pháp luật, chính sách lao động, việc làm bám sát với thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và xu hướng của thời đại. Gắn trực tiếp các mục tiêu, chỉ tiêu về lao động, việc làm với mục tiêu phát triển kinh tế, đặc biệt là nâng cao chất lượng của lao động đưa đi làm việc ở nước ngoài.
“Phải nhìn nhận khách quan cái được và cái chưa được trong quá trình thực hiện Chỉ thị 16-CT/TW, trên sơ sở đó rút kinh nghiệm, điều chỉnh trong thời gian tới. Về chủ trương, việc đưa người lao động đi làm việc tại nước ngoài là xu hướng tất yếu”, - Bộ trưởng nói.
Nhấn mạnh về chủ trương, việc đưa người lao động đi làm việc tại nước ngoài là xu hướng tất yếu, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đề nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục nâng cao nhận thức về công việc này, coi đây là xu hướng tất yếu,tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật trong nước, đặc biệt chú ý đàm phán với các quốc gia.
Bên cạnh đó, phải nâng cao năng lực hiệu quả quản lý nhà nước, chú ý đến cung - cầu lao động, hướng tới gắn kết giữa lao động trong nước, lao động ngoài nước.
Lãnh đạo Bộ LĐ-TB&XH cũng lưu ý cần quan tâm đến việc làm cho lao động ngoài nước về, xây dựng thị trường lao động linh hoạt, hiện đại và bền vững.