Tuy nhiên, việc gia tăng tần suất các vụ điều tra phòng vệ thương mại với hàng hoá Việt Nam cũng như việc Hoa Kỳ chưa công nhận Việt Nam là nước có nền kinh tế thị trường dẫn đến bất lợi lớn.
Kim ngạch thương mại hai chiều Việt - Mỹ tăng
Thông tin từ Thương vụ Việt Nam tại Mỹ cho biết, trong 7 tháng đầu năm, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam – Hoa Kỳ đạt gần 76 tỷ USD tăng hơn 20%, chiếm 17,5 % tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với các nước.
Thông tin này được đại diện Thương vụ Việt Nam tại Mỹ chia sẻ tại “Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tháng 8/2022” ngày 30/8.
Theo ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, Mỹ hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai và thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Còn Việt Nam là đối tác thương mại đứng thứ 7 của Mỹ.
Xét riêng về xuất khẩu, Việt Nam đứng thứ 6 về tổng kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ, chiếm 3,8% tổng nhập khẩu của Mỹ từ các đối tác. Điều này giúp thặng dư thương mại lớn với Mỹ nghiêng về xuất siêu khoảng 70 tỷ USD.
Phát biểu tại hội nghị, đại diện Thương vụ Việt Nam tại Mỹ cũng nhận định thương mại Việt Nam – Mỹ tăng trưởng lạc quan nhờ xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng của Hoa Kỳ giúp Việt Nam có cơ hội mở rộng hoạt động sản xuất, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, thu hút các dòng vốn đầu tư chất lượng cao, đi vào chiếu sâu, phục vụ quá trình phục hồi kinh tế đất nước.
Cùng với đó, xung đột thương mại, địa chính trị cũng giúp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu các mặt hàng mà Việt Nam có thể thay thế trong bối cảnh thiếu hụt nguồn cung từ chuỗi cung ứng toàn cầu.
Mỹ chưa công nhận nền kinh tế thị trường của Việt Nam gây bất lợi
Tuy nhiên, Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ cũng lưu ý, thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Mỹ vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn khi xung đột Nga – Ukraina và dịch COVID-19 tiếp tục ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế toàn cầu.
Ông Đỗ Ngọc Hưng thông tin, nhiều yếu tố bất lợi làm gia tăng áp lực lạm phát và suy thoái kinh tế, khiến Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) vừa qua đã phải tăng lãi suất đồng USD, đồng thời ban hành nhiều chính sách hạn chế nhập khẩu nhằm giảm thâm hụt thương mại, khuyến khích sản xuất nội địa.
“Điều này tác động trực tiếp và gián tiếp đến hàng hoá Việt Nam”, theo đánh giá của Thương vụ Việt Nam tại Mỹ.
Bên cạnh đó, theo ông Hưng, việc gia tăng tần suất các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại đối với hàng hóa của Việt Nam cũng như chưa công nhận Việt Nam là nước có nền kinh tế thị trường dẫn đến bất lợi lớn trong các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại (PVTM).
Trước tình hình này, thương vụ Việt Nam tại Mỹ đề xuất Bộ Công Thương chỉ đạo hệ thống Thương vụ nắm bắt thông tin về tình hình chính trị, chính sách có tác động trực tiếp đến quan hệ kinh tế - thương mại Việt Nam và Mỹ. Qua đó đưa ra cảnh báo và phản ứng kịp thời, bảo đảm quyền lợi của đất nước, của doanh nghiệp trong hội nhập kinh tế quốc tế.
Cụ thể, trong bối cảnh Mỹ gia tăng phòng vệ thương mại với hàng hóa nhập khẩu, Thương vụ kiến nghị các cơ quan vận động đề nghị Mỹ xem xét áp dụng kinh tế thị trường theo ngành đối với các ngành sản xuất của Việt Nam trong các vụ việc điều tra chống bán phá giá, đồng thời tăng cường cơ chế cảnh báo sớm về các vụ kiện phòng vệ thương mại.
Khuyến nghị đối với doanh nghiệp, thương vụ Việt Nam tại Mỹ đề nghị các công ty đẩy mạnh xuất khẩu các mặt hàng mà Việt Nam có thể thay thế trong bối cảnh thiếu hụt nguồn cung từ chuỗi cung ứng toàn cầu như mặt hàng nông sản, hàng tiêu dùng, sắt thép.
Đồng thời, các doanh nghiệp cũng cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Thương mại Mỹ (DOC), Bộ Công Thương Việt Nam (trực tiếp là Cục Phòng vệ thương mại) và các cơ quan liên quan để cung cấp tài liệu giải trình và lập luận trước việc Mỹ khởi xướng điều tra lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại đối với mặt hàng gỗ dán cứng và tủ gỗ nhập khẩu vào Mỹ (như trước đó Sputnik đã thông tin).
Mời đại diện phía Mỹ sang Việt Nam “thị sát”
Trong bối cảnh ngành xuất khẩu gỗ của Việt Nam đứng trước nỗi lo khi Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đang điều tra lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại đối với gỗ dán cứng và tủ gỗ (tủ bếp/tủ nhà tắm) nhập khẩu từ Việt Nam.
Trước nỗi lo tủ gỗ Việt Nam bị Mỹ áp thuế chống bán phá giá, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Viforest) nêu ý tưởng có thể mời đại diện phía Hoa Kỳ sang Việt Nam “thị sát”.
“Cơ quan thương mại Việt Nam có thể mời đại diện DOC của Mỹ tới thị sát tại chỗ một số doanh nghiệp chế biến gỗ dán của Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ để thấy được sự minh bạch của doanh nghiệp”, đại diện Viforest đề xuất.
Đặc biệt, Đại diện Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam kiến nghị các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài cập nhật thông tin và tư vấn về phòng vệ thương mại cho doanh nghiệp gỗ, đặc biệt là thị trường Mỹ.
“Vận động để các phán quyết của Bộ Thương mại Mỹ không gây thiệt hại quá lớn cho doanh nghiệp Việt”, Viforest nhấn mạnh.
Hiện tại, Bộ Thương mại Hoa Kỳ vẫn chưa có phán quyết cuối cùng trong 2 vụ việc này, nhưng các doanh nghiệp gỗ của Việt Nam đang phải hoàn tất các thủ tục cung cấp thông tin và trả lời câu hỏi theo yêu cầu của phía Mỹ.
Có một số doanh nghiệp cho biết đã có dấu hiệu sụt giảm đơn hàng xuất khẩu do người tiêu dùng Mỹ thắt chặt chi tiêu do lo ngại lạm phát tăng cao khiến giá cả hàng hoá tăng.
Tại hội nghị, đại diện Thương vụ Việt Nam tại Mỹ Đỗ Ngọc Hưng cũng đề nghị các bộ, ngành tiếp tục làm việc và đề nghị phía Mỹ mở cửa thị trường thêm cho nông sản xuất khẩu của Việt Nam, ngoài 6 loại hoa quả tươi hiện nay là vải, nhãn, chôm chôm, thanh long, vú sữa, xoài, thì còn có các mặt hàng có thế mạnh như sầu riêng, chanh leo, bơ, dừa, măng tây...
Dự báo Việt Nam sẽ xuất siêu năm 2022
Tính chung 8 tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 250,8 tỷ USD, tăng 17,3% so với cùng kỳ năm trước. Cán cân thương mại hàng hóa tháng 8 ước tính xuất siêu 2,42 tỷ USD. Tính chung 8 tháng năm 2022, cán cân thương mại hàng hóa ước tính xuất siêu 3,96 tỷ USD (cùng kỳ năm trước nhập siêu 3,52 tỷ USD).
Bộ Công Thương nhận định, trong thành tích xuất nhập khẩu có sự đóng góp của hoạt động xúc tiến thương mại với sự tích cực, nỗ lực của hệ thống các thương vụ Việt Nam ở nước ngoài trong việc chủ động nghiên cứu, đánh giá thị trường và các cơ chế chính sách mới về kinh tế, thương mại, đầu tư của nước sở tại để kịp thời cung cấp thông tin, hướng dẫn, hỗ trợ với các địa phương, hiệp hội ngành hàng, cộng đồng doanh nghiệp.
Cũng theo đánh giá của Bộ Công Thương, với tình hình xuất khẩu khởi sắc bất chấp nhiều thách thức như hiện nay, dự báo, 2022 sẽ là năm thứ 7 liên tiếp Việt Nam xuất siêu, đạt khoảng 1 tỷ USD, đạt mục tiêu kế hoạch đề ra.