Do đó, có nhiều phản ứng về sự kiện này trên khắp thế giới, nhà phân tích Piotr Tsvetov của Sputnik viết trong bài báo của mình.
Gorbachev đã làm gì cho nhân dân, thế giới và Việt Nam
Mặc dù nhiều người tin Gorbachev có lỗi trong việc Liên Xô sụp đổ, nhưng xét một cách công bằng, cần lưu ý chính ông là người khởi xướng những cải cách ở Liên Xô, xóa bỏ "Bức màn sắt" bao quanh Liên Xô, đưa nhân dân Liên Xô sống trong điều kiện tự do ngôn luận và dân chủ. Ông tuyên bố kết thúc Chiến tranh Lạnh, rút quân đội Liên Xô khỏi Afghanistan và góp phần thống nhất nước Đức, bình thường hóa quan hệ với Trung Quốc. Dưới thời ông, thế giới trỏ nên an toàn hơn.
Không thể nói Việt Nam chiếm một vị trí rất lớn trong các hoạt động của Gorbachev. Gorbachev đã đến Việt Nam một lần vào tháng 3 năm 1982, dẫn đầu đoàn đại biểu Đảng cộng sản Liên Xô tham dự Đại hội lần thứ V Đảng Cộng sản Việt Nam. Phát biểu tại Đại hội, Gorbachev, khi đó là Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khẳng định "Việt Nam có thể tin tưởng vào sự đoàn kết và ủng hộ của Liên Xô".
Sau khi trở thành Tổng Bí thư vào tháng 3 năm 1985, Gorbachev không thay đổi thái độ đối với Việt Nam, kiên quyết ủng hộ Việt Nam, nhưng bằng lời khuyên nhiều hơn là hỗ trợ vật chất. Ông muốn thấy những cải cách bắt đầu ở Việt Nam như ở Liên Xô. Gorbachev đã nhiều lần gặp gỡ các lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam Lê Duẩn, Trương Trinh, Nguyễn Văn Linh và khuyên họ tiến hành cải cách ở đất nước mình.
Trong cuốn hồi ký của mình, ông viết: “Tôi không ngừng ủng hộ tâm trạng thay đổi của Nguyễn Văn Linh. Ông đến Moskva nhiều hơn một lần để nhận "sự hỗ trợ trong việc đổi mới" và khi về nước, ông tuyên bố Gorbachev cùng giới lãnh đạo Liên Xô ủng hộ chính sách của ông".
Ở Hà Nội, nhu cầu thay đổi được nhận ra sớm hơn ở Moskva
Xét tính cách, lòng tự tin và tham vọng của Gorbachev, có thể cho rằng ông tin những người cộng sản Việt Nam dấn thân vào con đường theo đuổi chính sách đổi mới chỉ do sự thúc giục của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Tuy nhiên, trên thực tế không phải như vậy. Ở Việt Nam, ngay từ cuối những năm 1970 và đầu những năm 1980, một số biện pháp đã bắt đầu được thực hiện có thể coi là sự rời bỏ hệ thống quản lý kế hoạch - chỉ huy và tự do hóa quan hệ lao động. Đặc biệt, tôi đề cập đến việc sử dụng khoán hộ gia đình ở một số tỉnh phía Bắc Việt Nam. Kết quả của những hoạt động này tỏ ra khả quan - kinh tế của những ngôi làng đi lên, nhưng thực tế này không được phổ biến cho đến năm 1985. Tại sao vậy? Tại Đại sứ quán Liên Xô ở Hà Nội, việc chuyển đổi sang chế độ khoán hộ gia đình khi đó được coi là cơ hội cho sự hồi sinh các trang trại nông nô ở Việt Nam, đẩy nông nghiệp Việt Nam vào đường ray tư bản chủ nghĩa. Và các nhà ngoại giao Liên Xô trực tiếp nói chuyện này với các nhà lãnh đạo Việt Nam. Và họ không muốn làm hỏng quan hệ với “anh cả” nên đã gọi khoán hộ gia đình là một thí nghiệm cục bộ.
Tuyên bố của Mikhail Gorbachev về quá trình perestroika (cải tổ) ở Liên Xô cũng có ý nghĩa quan trọng đối với các nước xã hội chủ nghĩa khác: những cải cách giờ đây phù hợp với tâm trạng các nhà lãnh đạo Liên Xô, ủng hộ những người cải cách theo mọi cách có thể. Việt Nam, sau Đại hội VI Đảng Cộng sản Việt Nam vào tháng 12 năm 1986, đã kiên quyết đi vào con đường đổi mới.
Chính sách này thực hiện thành công cho đến ngày hôm nay. Nhưng những người cộng sản Liên Xô đã không được như vậy.
Mikhail Gorbachev phàn nàn về điều này trong hồi ký của mình:
“Thành thật mà nói, tôi cũng đã trải qua cảm giác thất vọng cay đắng, nhức nhối - hóa ra những người Việt Nam sống xa Moskva nghe theo lời khuyên tốt của tôi, đạt được những kết quả hữu hình, còn chúng ta ít nhất là một cái cọc trong đầu - mọi người đều lắng nghe, tranh luận, thậm chí đồng ý, nhưng vấn đề, như người ta nói, vẫn còn đó...”.
Cần có sự lãnh đạo mạnh mẽ của Đảng
Người ta có ấn tượng Mikhail Gorbachev muốn đổ lỗi cho những thất bại của chính sách "perestroika" cho chính người dân của mình. Rõ ràng, ông ấy thích làm việc với những người Việt Nam hoặc Hàn Quốc chăm chỉ và có kỷ luật.
Nhưng sự thành công của chính sách đổi mới không thể chỉ giải thích bằng tính cách dân tộc của người Việt Nam. Điều quan trọng là sự cần thiết phải thay đổi đã được cả Đảng Cộng sản và nhân dân Việt Nam nhận ra kịp thời. Và sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam tỏ ra hết sức sáng suốt trong việc lựa chọn các hình thức và phương tiện tiến hành công cuộc đổi mới. Ngay từ ban đầu, Đảng Cộng sản Việt Nam đã nắm chắc quyền lãnh đạo trên mọi lĩnh vực của đời sống nhân dân , còn Gorbachev đã làm mọi cách để làm suy yếu Đảng cộng sản Liên Xô, tước bỏ mọi vai trò của Đảng trong xã hội.
Rất khó để nói liệu Gorbachev có hiểu những sai lầm của mình hay không. Nhưng ông vui mừng trước thành công của Việt Nam và thậm chí, có lẽ, ghen tị với người Việt.
Và ông kêu gọi phát triển quan hệ Nga-Việt: “Tôi rất quan tâm đến việc Việt Nam đạt được đà phát triển kinh tế, điều này sẽ cho phép nước này bắt kịp sau hàng chục năm chiến tranh và chiếm vị trí xứng đáng trong số các quốc gia thịnh vượng trong khu vực, chẳng hạn như Singapore, Hồng Kông, Đài Loan, Hàn Quốc. Không nghi ngờ gì nữa, sự phát triển thành công của Việt Nam, theo cách của mình có thể thúc đẩy mồi quan hệ Nga-Việt".