Đối với việc cử tri kiến nghị xem xét, bổ sung quy định tăng mức hình phạt đối với thanh niên không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ, Bộ Quốc phòng lưu ý thời gian tới sẽ nghiên cứu đề xuất Chính phủ trình Quốc hội sửa Bộ Luật hình sự để thống nhất với quy định tại Luật Nghĩa vụ quân sự nhằm ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trốn tránh nghĩa vụ quân sự.
Kiến nghị tăng mức phạt với thanh niên không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ
Bộ Quốc phòng mới đây đã có văn bản gửi Đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM trả lời kiến nghị của cử tri gửi tới sau kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV.
Trong đó, cử tri TP.HCM đề cập kiến nghị xem xét, bổ sung quy định tăng mức hình phạt đối với thanh niên không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ.
Trả lời nội dung này, thay mặt Bộ trưởng Quốc phòng, Thứ trưởng -Thượng tướng Võ Minh Lương, cho biết Chính phủ đã ban hành Nghị định 37 sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu; quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia; trên các vùng biển, đảo và thềm lục địa của nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.
Thứ trưởng Võ Minh Lương nhắc lại, tại khoản 1 điều 7 điều chỉnh tăng mức xử phạt tiền từ 30 - 40 triệu đồng đối với hành vi “không có mặt đúng thời gian hoặc địa điểm tập trung ghi trong lệnh gọi nhập ngũ mà không có lý do chính đáng”.
Được biết, trước đó hành vi này bị phạt từ 1,5 - 2,5 triệu đồng. Cùng với đó, Nghị định cũng bổ sung việc phạt tiền từ 40 - 50 triệu đồng đối với hành vi “gian dối” nhằm trốn tránh thực hiện lệnh gọi nhập ngũ sau khi đã có kết quả khám tuyển sức khỏe nghĩa vụ quân sự đủ điều kiện nhập ngũ theo quy định.
Theo đó, sẽ phạt tiền từ 50 - 75 triệu đồng đối với hành vi không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ.
Ngoài ra, theo Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ Luật Hình sự năm 2015 quy định: “Người nào không chấp hành đúng quy định của pháp luật về đăng ký nghĩa vụ quân sự, không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ, lệnh gọi tập trung huấn luyện, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này chưa được xóa án tích mà còn vi phạm thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm”.
Mặc dù vậy, theo Bộ Quốc phòng, việc quy định như trên chưa mô tả đầy đủ các hành vi trốn tránh nghĩa vụ quân sự được quy định tại Luật nghĩa vụ quân sự 2015.
Đồng thời tạo ra nhiều cách hiểu và vận dụng khác nhau, gây khó khăn trong việc xử lý hình sự với các trường hợp vi phạm.
Do đó thời gian tới, theo Thượng tướng Võ Minh Lương, Bộ Quốc phòng sẽ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất Chính phủ trình Quốc hội xem xét, sửa đổi, bổ sung quy định tại Bộ Luật hình sự để thống nhất, góp phần ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, trốn tránh nghĩa vụ nhập ngũ.
Chưa mở rộng diện tạm hoãn nghĩa vụ quân sự
Bộ Quốc phòng Việt Nam cũng đã có trả lời về việc mở rộng diện tạm hoãn nghĩa vụ quân sự.
Trong văn bản gửi Bộ Quốc phòng, cử tri TP.HCM đề cập việc Luật Nghĩa vụ quân sự quy định tạm hoãn gọi nhập ngũ đối với học sinh, sinh viên đang học tại cơ sở giáo dục phổ thông, đang được đào tạo trình độ đại học hệ chính quy, trình độ cao đẳng hệ chính quy thuộc các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo.
Như vậy, theo quy định trên, các em nằm trong độ tuổi nghĩa vụ quân sự đang học tại các trường theo hệ trung cấp không được tạm hoãn nhập ngũ trong thời bình.
Cử tri kiến nghị trình Quốc hội xem xét, sửa đổi quy định cho phù hợp với tình hình.
Hồi đáp về nội dung này, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng - Thượng tướng Nguyễn Tân Cương cho hay, từ năm 2015 về trước, Luật Nghĩa vụ quân sự quy định tạm hoãn gọi nhập ngũ trong thời bình đối với công dân đang học tại các trường phổ thông, trường dạy nghề, trường trung học chuyên nghiệp, trường cao đẳng và trường đại học.
“Tuy nhiên diện tạm hoãn quy định như vậy quá rộng, gây thiếu nguồn nhân lực trong tuyển quân, không bảo đảm công bằng xã hội trong thực hiện nghĩa vụ quân sự”, - Thứ trưởng Bộ Quốc phòng lưu ý.
Cùng với đó, theo Bộ Quốc phòng, nhiều người lợi dụng việc đang học tập ở các cơ sở giáo dục, các loại hình đào tạo tại các cơ sở dạy nghề bậc trung cấp để né tránh việc thực hiện nghĩa vụ quân sự của mình.
Để khắc phục tình trạng này, trong Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015, diện tạm hoãn nghĩa vụ quân sự đã thu hẹp hơn so với trước.
Theo đó, công dân Việt Nam tốt nghiệp cao đẳng, đại học đã được tạm hoãn gọi nhập ngũ, độ tuổi gọi nhập ngũ kéo dài đến hết 27 tuổi.
Đồng thời, quy định tạm hoãn gọi nhập ngũ đối với công dân đang đào tạo trình độ cao đẳng, đại học là hoàn toàn phù hợp với đời sống xã hội và nguyện vọng của người dân, đáp ứng nguyện vọng chính đáng về quyền được học tập, làm việc theo quy định.
Bộ Quốc phòng nhấn mạnh, hiện tại, diện tạm hoãn gọi nhập ngũ bình quân trên cả nước đến 56%, riêng TP.HCM là 72% so với tổng số thanh niên trong độ tuổi sẵn sàng nhập ngũ.
“Do đó, nếu mở rộng diện tạm hoãn nghĩa vụ quân sự với những công dân đang học tập chương trình đào tạo trung cấp, đào tạo nghề là chưa phù hợp với tình hình hiện nay”, - Bộ Quốc phòng lưu ý.
Dưới văn bản trả lời, Bộ Quốc phòng đề nghị Đoàn đại biểu Quốc hội TP, HĐND các cấp tại địa phương phát huy vai trò giám sát về nội dung thực hiện Luật Nghĩa vụ quân sự, không để vi phạm pháp luật, góp phần bảo đảm công bằng xã hội.
Tất cả, theo Bộ Quốc phòng, là để pháp luật về nghĩa vụ quân sự được thực thi nghiêm túc, công khai, minh bạch, phát huy hiệu quả tích cực, thiết thực tại địa phương.