Điều gì đang chờ đợi Việt Nam trong một thế giới đầy những yếu tố bất ổn? Theo Chủ tịch EuroCham, Việt Nam mang lại cơ hội đầu tư lớn cho các doanh nghiệp châu Âu.
Niềm tin trong một thế giới lung lay
Trong khi xung đột, cạnh tranh địa chính trị, suy thoái, thiếu hụt niềm tin, lạm phát, trì trệ, đứt gãy đang bao trùm nền kinh tế thế giới với những nền tảng giá trị ngày càng bị lung lay thì báo cáo mới được Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) vừa công bố lại cho thấy niềm tin vững chắc đối với Việt Nam của các nhà đầu tư phương Tây.
Theo kết quả mới nhất của Chỉ số Môi trường kinh doanh (BCI) hàng quý do EuroCham công bố và được thực hiện bởi YouGov Decision Lab, trong quý III/2022, niềm tin của các doanh nghiệp châu Âu về môi trường đầu tư và kinh doanh của Việt Nam giảm xuống 62,2 điểm phần trăm, trong bối cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu.
Như đã thông tin, BCI là khảo sát hàng đầu của cộng đồng đầu tư và kinh doanh châu Âu tại Việt Nam.
Đặc biệt, để hiểu rõ hơn về thị trường Việt Nam, EuroCham đã mời hơn 1.200 thành viên, đại diện cho hầu hết mọi lĩnh vực của nền kinh tế Việt Nam, cung cấp thông tin cập nhật hàng quý về đánh giá môi trường kinh doanh của Việt Nam và đưa ra dự báo tình hình hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp tại Việt Nam. Decision Lab YouGov là đơn vị tiến hành nghiên cứu và tổng hợp dữ liệu BCI.
Mặc dù trong quý III/2022, nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng kỷ lục ở mức 13,67% so với cùng kỳ năm trước, BCI đã giảm quý thứ hai liên tiếp, với 6,4 điểm phần trăm giảm so với quý II và 10,8 điểm so với quý I.
“Điều này xảy ra vào thời điểm các điều kiện kinh tế toàn cầu vẫn không ổn định do xung đột leo thang ở Ukraina, áp lực lạm phát dai dẳng, tình trạng thiếu lao động trên toàn thế giới và tăng trưởng toàn cầu trì trệ”, báo cáo nêu.
Mặc dù vậy, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu bất ổn như hiện nay, BCI vẫn cao hơn 10,2 điểm so với mức trước đại dịch (mức 52,0 điểm trong quý IV/2019 và cao hơn 1,2 điểm so với quý IV/2020), khi Việt Nam đang nới lỏng các biện pháp giãn cách xã hội liên quan tới đại dịch.
Kết quả của BCI cũng cho thấy niềm tin của các doanh nghiệp châu Âu có sự giảm nhẹ. Khoảng 42% người tham gia khảo sát dự đoán rằng nền kinh tế sẽ ổn định hoặc cải thiện trong quý IV/2022.
Đây là mức giảm 18 điểm phần trăm so với quý trước, khi có tới 60% giữ quan điểm này. Tương tự, tỷ lệ những người dự đoán suy giảm kinh tế tăng 7 điểm lên mức 19% (từ 12% trong quý II).
Vốn FDI từ châu Âu vào Việt Nam sẽ tăng nếu gỡ bỏ nhiều rào cản
Trả lời câu hỏi về triển vọng kinh doanh của chính doanh nghiệp châu Âu trong quý 4 năm 2022, có tới 45% đại diện từ EU trả lời tích cực, chỉ giảm 4 điểm so với quý trước.
Hơn nữa, kỳ vọng kế hoạch đầu tư, đơn đặt hàng và doanh thu vẫn tương đối ổn định so với quý trước. Triển vọng này thực tế lạc quan hơn so với triển vọng của nền kinh tế nói chung trên toàn cầu.
Về đầu tư trực tiếp nước ngoài, có 42% dự đoán rằng công ty của họ sẽ tăng dòng vốn FDI vào Việt Nam vào cuối năm 2022. Các doanh nghiệp châu Âu cũng chỉ ra rằng Việt Nam có thể tăng mức vốn FDI này bằng cách giảm bớt khó khăn về hành chính (68%), cải thiện cơ sở hạ tầng (53%), phát triển năng lực nguồn nhân lực (39%), và giảm rào cản thị thực cho các chuyên gia nước ngoài (39%).
“Chỉ có 2% người trả lời BCI cho biết họ đã chuyển một phần đáng kể hoạt động của mình từ Trung Quốc sang Việt Nam, điều này cho thấy rằng vẫn còn nhiều dư địa để tăng trưởng”, EuroCham lưu ý.
Trong trường hợp những trở ngại về hành chính, cơ sở hạ tầng, năng lực, thị thực này được giải quyết, Việt Nam sẽ có vị trí thuận lợi để thu hút thêm nhiều công ty nước ngoài chuyển địa điểm ra khỏi Trung Quốc.
Từ kết quả khảo sát cũng cho thấy, mặc dù 1/4 số người được hỏi xác định tăng trưởng xanh là yếu tố then chốt trong việc thu hút FDI vào Việt Nam, nhưng số lượng người được hỏi đánh giá tích cực về tiềm năng xanh của Việt Nam đã giảm từ 44% xuống 32%.
Để thúc đẩy phát triển xanh và bền vững, những người tham gia BCI cho rằng, Việt Nam cần cải thiện khung pháp lý (92%), cơ sở hạ tầng (87%) và các ưu đãi về đầu tư (86%).
Bởi tháng 8 năm 2022 vừa qua đã đánh dấu hai năm thực hiện Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), nhận thức về lợi ích của Hiệp định đã giảm 4 điểm phần trăm so với quý trước.
Đáng chú ý, thủ tục hành chính được coi là rào cản chính (38%), tiếp đến là sự thiếu hiểu biết về hiệp định (18%) và các rào cản kỹ thuật đối với thương mại (16%).
Việt Nam sẽ có tương lai tươi sáng
Đánh giá về BCI quý III, Giám đốc điều hành của Decision Lab Thue Quist Thomasen tự tin rằng, Việt Nam chắc chắn sẽ có vị thế tốt hơn trong tương lai gần.
“Việt Nam chắc chắn sẽ có vị thế tốt hơn trong hai hoặc ba năm tới, chứng tỏ vị thế của mình là một trong số các điểm đến đầu tư và kinh doanh năng động nhất”, chuyên gia lưu ý.
Ông Thomasen thừa nhận, đúng là hiện tại chúng ta kém lạc quan hơn so với thời điểm đầu năm 2022 do các yếu tố bên ngoài làm chậm tốc độ tăng trưởng toàn cầu. Quý IV cũng có thể sẽ kém khả quan hơn so với quý II hoặc III trong năm. Tuy nhiên, theo Giám đốc điều hành của Decision Lab, những kết quả BCI của Việt Nam là rất đáng khích lệ.
Ông Thomasen cũng cho rằng, trong bối cảnh môi trường kinh tế toàn cầu ngày càng xấu đi đang ảnh hưởng đến sự lạc quan của các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam.
Tuy nhiên, nhờ vào thành công trong kiềm chế lạm phát, cải thiện xếp hạng tín dụng và tiếp tục tăng trưởng GDP, câu chuyện của Việt Nam “ít bi quan hơn” trên toàn cầu, bằng việc nhìn vào kế hoạch hướng tới năm 2023 của các doanh nghiệp EU tại đây.
“BCI giảm 6,4 điểm xuống 62,20, nhưng đây vẫn là mức trên trung bình, cho thấy các doanh nghiệp vẫn duy trì sự lạc quan về triển vọng phát triển trong tương lai”, Giám đốc điều hành của Decision Lab Thue Quist Thomasen nhấn mạnh.
Trong khi đó, Chủ tịch EuroCham Alain Cany khẳng định, tương lai tươi sáng vẫn đang chờ Việt Nam ở phía trước.
“Việt Nam mang lại cơ hội đầu tư lớn cho các doanh nghiệp châu Âu và chúng tôi rất vui mừng về triển vọng của đất nước trong trung và ngắn hạn”, ông Cany nêu rõ.
Đồng thời, thông qua Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA) cũng như cam kết chung về phát triển bền vững, các công ty Việt Nam và châu Âu có rất nhiều tiềm năng tăng trưởng trong thời gian tới.