Ngày 20/10, Thanh tra Chính phủ đã ban hành thông báo kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng vốn và tài sản, thoái vốn và tái cơ cấu tại Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam (Vinataba).
Kết luận thanh tra cho thấy trong đầu tư xây dựng, Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam đã có sai phạm việc thực hiện góp vốn dự án tại 152 Trần Phú, TP.HCM.
Cụ thể, Tổng công ty thuốc lá Việt Nam đã không thực hiện đánh giá lại tài sản là không đúng quy định về quản lý tài sản doanh nghiệp nhà nước; làm trái chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, vi phạm pháp luật về chuyển nhượng tài sản doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ khi chuyển nhượng 30.927,7 m2 tại 152 Trần Phú không xin phép Thủ tướng Chính phủ; không thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, có nguy cơ thất thoát tiền của nhà nước, của doanh nghiệp.
Khu đất 152 Trần Phú được coi là đất "vàng", có diện tích lớn, vị trí đẹp tại trung tâm quận 5. Khu đất trước là Nhà máy thuốc lá Sài Gòn thuộc Công ty TNHH MTV Thuốc lá Sài Gòn (100% vốn thuộc Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam Vinataba). Sau khi nhà máy rời đi thì khu đất được mang ra góp vốn thực hiện dự án thương mại.
Ngoài ra còn có một số dự án đầu tư chậm tiến độ, thủ tục phải phê duyệt điều chỉnh nhiều lần ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn và hiệu quả sản xuất kinh doanh như dự án đầu tư chiều sâu phân xưởng sợi, dự án đầu tư thiết bị cho kho nguyên liệu và kho thành phẩm của Công ty thuốc lá Sài Gòn; dự án xây dựng trụ sở của Vinataba tại 30 Nguyễn Du, Hà Nội; dự án đầu tư di dời Công ty thuốc lá Thăng Long.
Đáng chú ý, dự án tại 235 Nguyễn Trãi, Q.Thanh Xuân, Hà Nội, Thanh tra Chính phủ cũng đánh giá, đã có một số sai phạm. Dự án kéo dài ảnh hưởng đến tiến độ di rời Nhà máy thuốc lá Thăng Long, đến hiệu quả sử dụng vốn của Tổng công ty thuốc lá Việt Nam.
Theo Thanh tra Chính phủ, kể từ khi Thủ tướng Chính phủ cho phép thực hiện dự án đến thời điểm hiện tại (2022) đã hơn 10 năm, nhiều cơ chế chính sách, pháp luật về đất đai, đầu tư, quản lý tài sản nhà nước tại doanh nghiệp đã có sự thay đổi mà thực tế dự án chưa được triển khai, cần phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước khi tiếp tục thực hiện.
Với những sai phạm nói trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp chủ trì cùng Bộ Tài chính, UBND TP.HCM, Tổng công ty thuốc lá Việt Nam và các bộ, ngành liên quan thu hồi cơ sở nhà đất 30.927,7 m2 tại 152 Trần Phú, TP.HCM và xử lý các phát sinh.
Cũng theo kết luận, hoạt động mua nguyên liệu thuốc lá của tổng công ty còn một số tồn tại cần khắc phục như mua nguyên liệu thuốc lá của người trồng theo hình thức mua xô; bán lại nguyên liệu thuốc lá khi không có giấy phép mua bán nguyên liệu; không tổ chức chào hàng cạnh tranh để quyết định giá mua nguyên liệu…
Đáng chú ý, nguồn gốc một số nguyên liệu thuốc lá của doanh nghiệp tư nhân Tuấn Dung bán cho một số công ty thành viên có dấu hiệu hợp thức hóa nguyên liệu thuốc lá không hợp pháp.
Theo đó, chịu trách nhiệm đối với những vi phạm, khuyết điểm trên thuộc về hội đồng thành viên, chủ tịch hội đồng thành viên, tổng giám đốc, ban lãnh đạo tổng công ty và một số công ty con.