Hiện nay, Đại hồng bào loại thượng hảo hạng, được thu hái và chế biết từ 6 cây trà mẹ tại núi Vũ Di, được nhà nước Trung Quốc quản lý nghiêm ngặt và chỉ dùng để phục vụ trong những sự kiện trọng đại, tiếp khách ngoại giao cấp quốc gia.
Vang danh sau chuyến thăm của Nixon
Tối 31/10, tại Đại lễ đường Nhân dân Trung Hoa, Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã thân mật mời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tham dự tiệc trà.
Qua những hình ảnh tại buổi tiệc, có thể thấy sự góp mặt của Đại hồng bào - loại trà quý hiếm bậc nhất Trung Quốc.
Trong chuyến thăm lịch sử đến Trung Quốc vào tháng 2/1972, Tổng thống Mỹ Richard Nixon đã được Chủ tịch Mao Trạch Đông tặng 200 gram nham trà (tức Đại hồng bào), món quà thể hiện tình hữu nghị giữa hai nước.
Thông tin này được ghi lại rõ ràng trong từ điển bách khoa mở Wikipedia, dẫn nội dung cuốn “Hoạ thuyết đại hồng bào” (Tập đoàn Xuất bản Trung Quốc, Bắc Kinh, mã số ISBN 9787510034978).
Liên quan đến sự kiện này, tạp chí Montecristo (Canada) kể lại, Tổng thống Nixon khi đó đã cảm thấy mình không được trân trọng khi nước chủ nhà chỉ tặng trà, mà lại là một lượng nhỏ như vậy.
Thấy sắc mặt nhà lãnh đạo Mỹ có vẻ không vui, Thủ tướng Trung Quốc Chu Ân Lai đã nhanh chóng giải thích rằng, hộp trà tuy nhỏ (chỉ có 2 lạng) nhưng đã chiếm đến một nửa sản lượng loại trà hiếm nhất cả nước, và nó có trị giá lên tới 200.000 USD (nếu tính theo thời giá hiện tại là 1,4 triệu USD).
Sau chuyến thăm của Tổng thống Nixon, Đại hồng bào được cả thế giới biết đến với danh hiệu “trà vương” (vua trà).
Đại hồng bào có gì quý và đắt đến vậy?
Trà Đại hồng bào được xếp vào loại trà oolong, được sản xuất từ lá trà hái từ cây trà mọc trên dãy núi Vũ Di ở tỉnh Phúc Kiến, một tỉnh nằm ở ven biển phía đông nam Trung Quốc.
Đại hồng bào loại hảo hạng được hái từ những cây trà cổ thụ lâu đời nhất trên dãy Vũ Di Sơn. Hiện nay, chỉ còn lại 6 cây trà loại này trên vách đá Cửu Long Cốc thuộc dãy Vũ Di, được xem là 6 cây trà mẹ của các loại trà Đại hồng bào.
Hồi đầu thế kỷ 20, giá một cân Đại hồng bào có thể mua được 5 tấn gạo hoặc 20 con trâu, theo nội dung cuốn “Hoạ thuyết đại hồng bào”. Từ năm 1949 trở đi, việc hái lá trà mẹ để chế biến Đại hồng bào đã được nhà nước quản lý nghiêm ngặt.
Năm 2002, trong một cuộc đấu giá đặc biệt tại Quảng Châu, một đại gia Trung Quốc đã bỏ ra 180.000 nhân dân tệ ( khoảng 28.000 USD) chỉ để mua 20 gram loại trà đặc biệt này. So với giá vàng lúc ấy, 1gr trà Đại Hồng Bào đổi được 90gr vàng.
Từ trước đến nay, mỗi lần đấu giá Đại hồng bào đều chỉ vẻn vẹn 20gr và không lần nào giá bán thấp hơn 20.000 USD.
Năm 2006, chính quyền thành phố Vũ Di Sơn, tỉnh Phúc Kiến đã bảo hiểm sáu cây mẹ này với mức giá 100 triệu nhân dân tệ (tương đương 342 tỷ VNĐ theo tỷ giá năm 2022).
Cùng năm đó, nhà chức trách địa phương cũng ra quyết định cấm hái lá trà từ cây mẹ để phục vụ mục đích cá nhân.
Mỗi năm, từ 6 cây trà mẹ, người ta chỉ thu được chừng 600 gram lá chè. Với số lượng cực thu hoạch cực ít ỏi này, trà chỉ được phục vụ trong những sự kiện trọng đại, tiếp khách ngoại giao của Nhà nước Trung Quốc.
Hiện nay, phần lớn sản phẩm trà Đại hồng bào trên thị trường đến từ những cây trà lai tạo. Các sản phẩm trà này vẫn giữ nhiều đặc tính của cây mẹ, nhưng có giá thành rẻ hơn rất rất nhiều.
Khâu chế biến công phu
Để cho ra Đại hồng bào, lá trà phải trải qua 7 bước chế biến công phu. Lá trà được hái mỗi năm một lần, thường vào tháng Năm và tháng Sáu. Tiêu chuẩn hái trà là 1 búp với 2 hoặc 3 lá non. Lá trà hái về được trải đều dưới nắng để giảm bớt hơi nước bằng ánh sáng mặt trời và gió.
Sau đó, lá trà được để nguội rồi được lắc, cuộn trong rây lớn làm bằng tre nhằm thúc đẩy quá trình ôxy hóa các hoạt chất polyphenol bên trong lá trà. Đây chính là khâu quan trọng nhất để hình thành nên hương vị Đại hồng bào, cũng là công đoạn phức tạp và tốn nhiều thời gian nhất của nghệ nhân làm trà.
Tiếp đến, lá trà sẽ được đảo liên tục trong nồi. Nếu đảo thủ công bằng tay (đeo găng tay) thì nhiệt độ sẽ được điều chỉnh từ 140-160 độ C. Trường hợp đảo bằng máy thì nhiệt độ từ 220-260 độ C.
Sau đó, trà được nhào, cuộn, xoắn thành dạng dây. Cuối cùng, nghệ nhân sẽ đặt trà vào một chiếc rổ lớn, sử dụng nhiệt độ khác nhau để làm nóng và làm khô trà trong vài giờ.
Thưởng thức Đại hồng bào
Trà có hương thơm hoa lan độc đáo và dư vị ngọt hậu dài lâu sau khi uống. Nhìn bề ngoài, cánh trà Đại hồng bào tựa như sợi dây thừng thắt chặt hoặc hơi xoắn, có màu xanh và nâu.
Sau khi pha, nước trà có màu vàng cam, sáng và trong. Đối với loại hảo hạng, Đại hồng bào có thể giữ được hương vị sau 9 lần pha. Người Trung Quốc thường dùng ấm tử sa và nước vừa sôi (100 độ C) để pha loại trà này.
Nước tinh khiết được một số người coi là lựa chọn tốt nhất để pha Đại hồng bào. Nước sau khi đun sôi nên sử dụng ngay. Đun nước lâu hoặc để lâu sau khi sôi sẽ ảnh hưởng đến hương vị của Đại hồng bào. Nhiều người cho rằng, lần pha thứ ba và thứ tư cho ra hương vị ngon nhất.
Những thông tin trên được dẫn từ cuốn “Trung Quốc trà nghệ trà đạo khinh tùng nhập môn”, do Nhà xuất bản Công nghiệp điện tử tại Bắc Kinh ấn hành.
Cá nhân người viết đã có dịp được thưởng thức loại trà Đại hồng bào. Tất nhiên, đây là loại trà hái từ những cây lai tạo, được trồng nhiều ở vùng Vũ Di Sơn và có giá thành ở mức phải chăng.
Về cảm nhận, Đại hồng bào sở hữu một hương vị rất đặc trưng, khác biệt hẳn với các loại danh trà khác cùng nhóm trà oolong như Thiết Quan Âm (vùng An Khê, Phúc Kiến) hay Đông phương mỹ nhân (Đài Loan). Vị trà cân bằng, hương thơm đậm đà nhưng vẫn mềm mại dễ chịu và hậu vị ngọt ngào kéo dài.
Về lợi ích sức khoẻ, Đại hồng bào chứa caffeine, theophylline, polyphenol và các hợp chất flavonoid. Một số nghiên cứu cho thấy Đại hồng bào có thể giúp làm giảm mệt mỏi và tăng cường lưu thông máu. Nó cũng có thể hỗ trợ làm giảm tình trạng phù nề và giữ nước.
Sử dụng trà thường xuyên có thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch của bạn vì polyphenol trong trà được cho là giúp giảm cholesterol xấu trong máu.
Đại hồng bào cũng có thể giúp ngăn ngừa sự tích tụ của mảng bám trên thành động mạch và do đó giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch vành.
Trà cũng chứa L-theanine, một loại axit amin giúp làm dịu tâm trí và thần kinh. Nhờ đó, trà vừa giúp giảm stress, vừa cung cấp năng lượng cho cơ thể.