EAEU tiến tới thành lập “Liên minh khí đốt ba bên” và ký FTA với UAE

EAEU bao gồm 5 nước: Nga, Armenia, Belarus, Kazakhstan và Kyrgyzstan. Hiệp ước liên minh có hiệu lực từ ngày 1/1/2015. Năm 2018, Moldova nhận tư cách quan sát viên, năm 2020 - Uzbekistan và Cuba. Việt Nam ký Hiệp định Thương mại Tự do với EAEU ngày 29/5/2015, có hiệu lực từ ngày 05/10/2016.

Hội nghị thượng đỉnh EAEU đã thông qua 15 văn kiện. Các nhà lãnh đạo EAEU đã nhất trí về các phương hướng cơ bản cho hoạt động quốc tế của Liên minh kinh tế này trong năm 2023 và phê duyệt ngân sách hoạt động của liên minh; đã đưa ra một số quyết định quan trọng, đặt nền móng cho việc tài trợ cho hợp tác công nghiệp và xác định phương hướng cơ bản cho các hoạt động đối ngoại của EAEU trong năm tới.

Tiến sỹ kinh tế Lê Xuân Hòa đã chia sẻ với Sputnik một số đánh giá về những vấn đề kinh tế được đề cập tới tại Hội nghị thượng đỉnh EAEU tại thủ đô Bishkek, Kyrgyzstan.

Ông Lê Xuân Hòa, Tiến sỹ kinh tế: Tổng thống Nga đã có nhiều phát biểu đáng chú ý liên quan tới lĩnh vực kinh tế của EAEU trong năm 2022, nhưng tôi nhận định một số điểm chính sau: Thứ nhất, xu hướng lạm phát giảm ở Nga là rõ rệt. Ông Putin cũng tin vào việc giảm thâm hụt ngân sách từ 2% năm nay xuống 0,7% vào năm 2025; Tổng thống Putin cũng nhấn mạnh rằng phương Tây dự báo mức suy giảm GDP của Nga trong năm nay là 20%, nhưng trên thực tế sẽ là 2,9%, trong năm 2023 sẽ là 0,9%, và tình hình sẽ tiếp tục được cải thiện; giá xăng ở châu Âu cao gấp hơn 10 lần so với EAEU và tỷ lệ thất nghiệp ở EU cao gấp bảy lần so với EAEU.

Đó là những con số quan trọng, thể hiện độ bền vững, sức dẻo dai của nền kinh tế của EAEU trong tình hình kinh tế - tài chính thế giới phức tạp và đầy biến động hiện nay. Chính Tổng thống Vladimir Putin cũng đã nhận định, EAEU đã hoạt động hiệu quả và tiếp tục phát triển ổn định, EAEU đã có những biện pháp kịp thời và hiệu quả để không chỉ ổn định kinh tế vĩ mô của các nền kinh tế mà còn cải thiện một số chỉ số phát triển quan trọng.

Trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh, các bên đã đánh giá tiến độ công việc nhằm loại bỏ những trở ngại trong thị trường nội địa của EAEU, thảo luận về hoạt động của thị trường dịch vụ, vấn đề tài trợ cho các dự án hợp tác công nghiệp và hình thành thị trường khí đốt chung."

Ngoài ra, đã đưa ra quyết định thành lập một hội đồng bao gồm những người đứng đầu các cơ quan có thẩm quyền trong lĩnh vực năng lượng và đã thống nhất cơ chế thuế gián thu khi cung cấp dịch vụ dưới dạng điện tử.

Ông Lê Xuân Hòa, Tiến sỹ kinh tế: Tổng thống Nga đã nói, tất cả các thành viên của liên minh đều quan tâm đến dự án. Nhưng các tổng thống ba nước Nga, Kazakhstan và Uzbekistan đều nhận thấy rằng, sẽ cần thêm nguồn lực để thực hiện dự án.

Tổng thống Vladimir Putin cũng lưu ý rằng, chủ đề này chứa rất nhiều vấn đề đòi hỏi sự thống nhất của các bên và cần soạn thảo kỹ. Ví dụ, để bơm khí đốt cho Uzbekistan, cần phải sử dụng hệ thống truyền dẫn khí đốt của Liên Xô, hệ thống này cần được sửa chữa. Đặc biệt, cần tính đến nghĩa vụ của tất cả các nước trong việc xuất khẩu.

Tổng thống Nga nhấn mạnh rằng, đây là một công việc lớn với triển vọng tốt, vì trong tương lai dự án này có thể dẫn đến việc thành lập một liên minh năng lượng. Ông Vladimir Putin khẳng định rằng, không có một trở ngại nào là không thể vượt qua, nhưng nhiều vấn đề đòi hỏi phải tính toán kỹ lưỡng và chuyên nghiệp.

“Liên minh khí đốt ba bên" được thành lập trong khuôn khổ đa dạng hóa các tuyến vận chuyển khí đốt của Nga tới các thị trường mới. Đó là cả giao hàng tận nơi và giao hàng thực.

Trước đó, Thư ký báo chí của Tổng thống Nga, ông Dmitry Peskov đã gọi ý tưởng thành lập một liên minh khí đốt giữa Liên bang Nga, Kazakhstan và Uzbekistan là cấp thiết, hoàn toàn đáp ứng lợi ích của cả ba quốc gia.

Liên bang Nga đang xây dựng các mối quan hệ dựa trên các chuẩn mực của nền kinh tế thị trường. Việc thành lập một liên minh khí đốt sẽ cải thiện tình hình cho mỗi thành viên của Liên minh Á-Âu.

Ông Lê Xuân Hòa, Tiến sỹ kinh tế: Theo tôi, nếu Uzbekistan không muốn tham gia "Liên minh khí đốt", sẽ không có gì khủng khiếp xảy ra. Nhưng kinh nghiệm và thực tế cho thấy rằng, mối quan hệ lâu dài với Nga dẫn đến và tạo cho giá cả các nguồn năng lượng ổn định, Nga là nhà cung cấp đáng tin cậy.

Ông Lê Xuân Hòa, Tiến sỹ kinh tế: Quyết định được những người đứng đầu các quốc gia EAEU thông qua tại cuộc họp của Hội đồng Kinh tế Á-Âu Tối cao. Thông báo đã xuất hiện trên trang web của Ủy ban Kinh tế Á-Âu ngay hôm 9/12.

Ông Andrey Slepnev, Bộ trưởng Thương mại của Ủy ban Kinh tế Á-Âu, bình luận về quyết định này như sau: “Công việc của nhóm nghiên cứu chung đã cho thấy rằng, việc hình thành khu vực thương mại tự do với UAE sẽ tạo điều kiện cho sự tăng trưởng nguồn cung của chúng tôi đối với hơn 1.300 mặt hàng cả trong lĩnh vực công nghiệp cũng như lĩnh vực liên hợp nông-công nghiệp”.

Đồng thời, ông Andrey Slepnev nhấn mạnh rằng, Ủy ban Kinh tế Á-Âu xem xét công việc sắp tới lớn hơn việc hình thành một chế độ ưu đãi cho thương mại hàng hóa. Tính cấp thiết của sự tương tác nhiều mặt được khẳng định bởi sự quan tâm cao và sự hiện diện của một số lượng lớn các công ty từ các quốc gia thuộc Liên minh, bao gồm cả những công ty công nghệ sáng tạo ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, cũng như vai trò của quốc gia này như một trung tâm thương mại, vận tải và hậu cần quốc tế.

Tôi cho rằng, FTA với UAE sẽ củng cố vị thế của các nhà xuất khẩu EAEU tại các quốc gia thuộc toàn bộ Vịnh Ba Tư trong bối cảnh Quan hệ đối tác Á-Âu lớn và hành lang quốc tế Bắc-Nam.

Từ năm 2015 đến năm 2021, thương mại song phương giữa các quốc gia EAEU và UAE đã tăng gấp bốn lần, đạt 6,3 tỷ USD: xuất khẩu của EAEU tăng 4,7 lần, nhập khẩu từ UAE tăng 47%. Những con số này minh chứng cho sự phát triển hợp tác kinh tế-thương mại mạnh mẽ, năng động giữa EAEU và UAE.