Hậu SCB và áp lực tỷ giá, Ngân hàng Nhà nước có tiếp tục chính sách tiền tệ đa mục tiêu?

Tuy nhiên, VDSC lưu ý lãi suất huy động của các ngân hàng thương mại sẽ tiếp tục có sự phân hoá.

Trong báo cáo chiến lược đầu tư năm 2023 mới đây, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ không tăng lãi suất điều hành trong năm 2023 trên cơ sở định hướng kiềm giữ đà tăng lãi suất cho vay để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Theo VDSC, áp lực tỷ giá là yếu tố chính khiến lãi suất điều hành tăng trong năm 2022, áp lực này hạ nhiệt là cơ sở để NHNN giữ nguyên lãi suất điều hành trong năm 2023.

Năm 2023, các chuyên gia của VDSC kỳ vọng tiền gửi khu vực dân cư hồi phục nhờ lãi suất huy động tăng, bong bóng đầu cơ đất đai xẹp, kênh đầu tư vàng, USD hạ nhiệt và thị trường tài sản (trái phiếu, cổ phiếu) giảm đi tính hấp dẫn do nhà đầu tư cân đối lại kỳ vọng lợi nhuận/rủi ro.

Lãi suất huy động của các ngân hàng thương mại (NHTM) dự báo sẽ tiếp tục có sự phân hoá do cạnh tranh lãi suất giữa các NHTM cổ phần tư nhân để giải quyết vấn đề thanh khoản.

Liên quan đến sự phân hóa giữa các ngân hàng thương mại, Công ty Chứng khoán Mirae Asset cũng cho rằng do các sự kiện bất thường có tầm ảnh hưởng lớn đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp cũng như ngân hàng thương mại tầm trung (như SCB – Vạn Thịnh Phát – PV), sẽ có rào cản để các ngân hàng thương mại nhỏ và vừa có thể huy động từ thị trường tiền gửi, đặc biệt là các ngân hàng yếu hay chưa có sự nhận diện thương hiệu tốt.

Lo ngại mất tiền gốc sẽ cần được bù đắp bởi mức lãi suất hợp lý. Ngược lại, các ngân hàng lớn, đặc biệt là các ngân hàng quốc doanh sẽ có nhiều lợi thế trong việc huy động tiền gửi với mức chi phí huy động thấp hơn đáng kể.

Năm 2022, Ngân hàng Nhà nước đã điều chỉnh tăng 2 điểm % lãi suất điều hành trước áp lực tỉ giá. Cơn lốc tăng lãi suất của các Ngân hàng Trung ương toàn cầu được kỳ vọng sẽ tạm lắng trong năm 2023 với triển vọng các bước tăng thấp hơn và mức độ dự đoán tốt hơn.

Đáng chú ý, theo VDSC, hiện tại mặt bằng lãi suất cho vay phổ biến trong nền kinh tế đang tiệm cận về mức lãi suất của năm 2013.

Trên cơ sở định hướng kiềm giữ đà tăng lãi suất cho vay để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, VDSC cho rằng Ngân hàng Nhà nước sẽ không tăng lãi suất điều hành trong năm 2023.

Tính đến đầu tháng 12/2022, lãi suất huy động bình quân đã tăng từ 2-2,5 điểm % so với cuối năm 2021 và cao hơn 0,6-1,2 điểm % so với trước COVID-19. Mức tăng cao nhất là ở các kỳ hạn 6 tháng và 9 tháng tại các NHTM cổ phần tư nhân. Hiện tại, mặt bằng lãi suất cho vay phổ biến trong nền kinh tế cũng đang tiệm cận về mức lãi suất của năm 2013.

Theo Chứng khoán Rồng Việt, Ngân hàng Nhà nước có thể phải đánh đổi một số mục tiêu ổn định và an toàn dài hạn để giải quyết vấn đề ngắn hạn.

Năm 2022, ưu tiên của chính sách tiền tệ là kiềm giữ đà tăng của tỷ giá trước áp lực từ việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Fed thắt chặt chính sách tiền tệ nhanh và mạnh, kiềm chế lạm phát hầu như là thông điệp xuyên suốt.

Từ quý IV/2022, ưu tiên bắt đầu chuyển sang việc đảm bảo thanh khoản cho hệ thống và kiềm soát cuộc đua lãi suất huy động.

Năm 2023, nhóm chuyên gia cho rằng ưu tiên của chính sách tiền tệ sẽ dịch chuyển theo hướng kiềm giữ đà tăng lãi suất trong nền kinh tế để hỗ trợ cho đà tăng trưởng kinh tế, đồng thời đảm bảo sự ổn định của hệ thống (hỗ trợ thanh khoản, tránh xảy ra đổ vỡ và mất niềm tin đối với hệ thống ngân hàng).

Đồng thời, mục tiêu lạm phát năm 2023 được nới lỏng lên 4,5% và được chia sẻ bởi chính sách tài khoá trong khi điều hành tỷ giá kỳ vọng sẽ bớt áp lực hơn.

Bên cạnh đó, nhà điều hành sẽ nới lỏng quy định an toàn để giải bài toán ngắn hạn như sửa đổi thông tư 22/2019 theo hướng tạo thêm dư địa để ngân hàng có thể cho vay, giảm bớt áp lực huy động; sửa đổi thông tư 16/2021 để ngân hàng có thêm dư địa hỗ trợ thanh khoản cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp; điều chỉnh thời hạn áp dụng quy định tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn như một hình thức nới lỏng cho vay bất động sản (thông tư 22/2019);

Việc lựa chọn chính sách sẽ thể hiện mức độ nới lỏng của chính sách và tác động mạnh/yếu đến triển vọng chung.

Hiện tại, các chuyên gia đang nghiêng về khả năng nới lỏng trong thận trọng, từng bước quan sát phản ứng của thị trường, sửa đổi từ dễ đến khó và có lộ trình để quay về mục tiêu dài hạn.

Cùng với đó, VDSC kỳ vọng thị trường mở sẽ là kênh hỗ trợ thanh khoản chủ đạo trong năm 2023.

Hạn mức tín dụng tiếp tục được sử dụng như một công cụ để điều hướng tín dụng vào nền kinh tế, sẽ phân bổ theo tình hình cung-cầu tín dụng, điều khó sẽ là cách điều tiết quy mô các lần cấp để tránh tình trạng quá ồ ạt hoặc quá nhỏ giọt.

Tăng trưởng tín dụng năm 2023 dự báo ở mức 11-12%, thấp hơn mức tăng ước tính cho cả năm 2022 là 14%.