Trả lời câu hỏi báo chí về yêu cầu của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng về tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, xử lý dứt điểm vụ án Việt Á; vụ án "chuyến bay giải cứu" trong năm 2022, trung tướng Tô Ân Xô - chánh văn phòng, người phát ngôn Bộ Công an - cho biết cơ quan điều tra cố gắng phấn đấu kết thúc điều tra trong quý 1/2023.
Người phát ngôn Bộ Công an thông tin thêm, từ vụ án Việt Á, đến nay đã khởi tố 29 vụ ở nhiều nơi, 102 bị can với số tiền kê biên, phong tỏa, các bị can nộp để khắc phục hậu quả là 1.670 tỷ đồng.
Với vụ chuyến bay giải cứu đến nay đã khởi tố 39 bị can với số tiền kê biên phong tỏa, các bị can nộp để khắc phục hậu quả là 80 tỷ đồng.
Trung tướng Tô Ân Xô cũng khẳng định:
“Rất nhiều khả năng số bị can sẽ tăng trong thời gian tới”.
"Một loại vi rút Việt Á" trong ngành đăng kiểm
Cũng tại cuộc họp, trung tướng Tô Ân Xô đã trả lời bảo chí về những sai phạm tại các trung tâm đăng kiểm trong thời gian gần đây.
Trả lời nội dung này, trung tướng Tô Ân Xô nêu rõ Công an TP.HCM và các cục nghiệp vụ của Bộ Công an đã phát hiện, đấu tranh, làm rõ các hành vi sai phạm, tiêu cực trong quá trình cấp giấy chứng nhận, kiểm định tại một số trạm đăng kiểm trên địa bàn TP.HCM, Long An, Tiền Giang, Sóc Trăng, Bến Tre, Bắc Giang, Bắc Ninh... và chắc chắn còn tiếp.
Theo đó, Công an TP.HCM đã ra lệnh khám xét 12 trung tâm đăng kiểm, khởi tố 6 vụ án với 43 bị can với các tội danh đưa hối lộ, môi giới hối lộ, giả mạo trong công tác.
Thủ đoạn mà các trung tâm đã sử dụng là bỏ qua lỗi vi phạm trong công đoạn kiểm tra thủ công hoặc cho thuê phụ tùng không đảm bảo kỹ thuật. Đơn cử xe mòn lốp thì nộp tiền thay lốp, thay thành thùng, thay một số bộ phận để đảm bảo tiêu chuẩn; sử dụng phần mềm can thiệp vào hệ thống đăng kiểm để thay đổi thông số kiểm định khí thải...
Theo người phát ngôn Bộ Công an, ước tính có 70.000 phương tiện cơ giới được kiểm định theo cách làm luật như vậy. Các trung tâm kiểm định có vi phạm cũng đã cấp khoảng 52.300 giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật về bảo vệ môi trường, thu lợi bất chính hàng chục tỷ đồng.
Đáng chú ý, theo người phát ngôn Bộ Công an, một số trung tâm đăng kiểm không đủ tiêu chuẩn nhưng vẫn lập danh sách kiểm định viên ảo, hợp thức hóa quy định của Chính phủ khi thành lập trung tâm đăng kiểm như phải có 3 kiểm định viên, phải có 1 kiểm định viên bậc cao.
Bên cạnh đó, trong quá trình điều tra, cơ quan chức năng đã phát hiện có giám đốc trung tâm đăng kiểm không biết chữ, khi điều tra viên hỏi thì không viết được và không đọc được.
“Người này khai mới học lớp 3 cách đây 50 năm nhưng lên làm giám đốc Trung tâm đăng kiểm 50-17D ở huyện Nhà Bè (TP.HCM). Hành vi liều lĩnh như thế lần đầu được phát hiện. Ngoài ra còn có nhiều nữa trong quá trình điều tra”, trung tướng Tô Ân Xô thông tin thêm.
Những hành vi như trên đã xâm phạm trật tự quản lý công cộng, gây mất an toàn cho người điều khiển, ảnh hưởng xấu đến dư luận...
“Đây là một loại vi rút Việt Á trong kiểm định phương tiện, Bộ Công an đang tiếp tục điều tra mở rộng, số lượng bị can sẽ tiếp tục tăng lên trong thời gian tới”, ông Xô khẳng định.
Lãnh đạo Cục Đăng kiểm nói gì?
Liên quan đến thông tin này, tối 3/1, ông Nguyễn Tô An, Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm, cho biết ông cũng mới nghe được thông tin này từ Bộ Công an và sẽ cho các đơn vị xác minh cụ thể.
Theo ông An, mức độ nghiêm trọng của sự việc sẽ phụ thuộc vào việc người giám đốc này có đồng thời là đăng kiểm viên hay không.
"Theo tôi được biết thì luật hiện nay không có điều kiện về trình độ với chủ đầu tư đơn vị đăng kiểm, chỉ có điều kiện theo Quy chuẩn 103/2019 về cơ sở vật chất, nhân lực của đơn vị đăng kiểm. Điều kiện về trình độ ở đây chỉ áp dụng với các đăng kiểm viên, người chịu trách nhiệm ký lên các giấy tờ chứng nhận đăng kiểm cho phương tiện", Phó cục trưởng Nguyễn Tô An chia sẻ.
Ông An thông tin có trường hợp lãnh đạo trung tâm kiểm định không phải là đăng kiểm viên, chỉ hiện diện với vai trò quản lý tài chính, quán xuyến các tài sản của chủ đầu tư.
Tuy nhiên, ông An cũng thừa nhận đây là vấn đề bất cập, bởi kinh doanh dịch vụ kiểm định là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Vì sản phẩm đầu ra liên quan đến trật tự an toàn giao thông của xã hội và sinh mạng con người.
"Do đó, chủ đầu tư cũng phải có những kiến thức hiểu biết về lĩnh vực này thì mới được phép đầu tư", lãnh đạo Cục Đăng kiểm chia sẻ.