Bộ Quốc phòng cho biết, do điều kiện kinh tế đất nước còn hạn hẹp và nhiều yếu tố khác chi phối nên chưa thể gọi hết nam thanh niên nhập ngũ. Hằng năm, Việt Nam chỉ gọi nhập ngũ từ 3,0 - 3,2% trong tổng số thanh niên ở độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự.
Bộ Quốc phòng nói về đề nghị tất cả thanh niên Việt Nam đến tuổi phải đi lính
Ngày 17/1, cổng thông tin điện tử Bộ Quốc phòng đăng tải thông tin trả lời cử tri tỉnh Thái Bình về kiến nghị đến tuổi phải đi nghĩa vụ quân sự - trước khi học đại học hoặc nghề.
Cụ thể, kiến nghị của cử tri tỉnh Thái Bình do Ban Dân nguyện chuyển đến theo Công văn số 1418/BDN ngày 07/11/2022, với nội dung:
"Cử tri đề nghị nghiên cứu trình Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015, quy định theo hướng tất cả nam thanh niên đến tuổi phải thực hiện nghĩa vụ quân sự; sau đó mới được đi học đại học hoặc học nghề để đảm bảo tính nghiêm minh và công bằng, tạo điều kiện thuận lợi cho chính quyền cơ sở gọi thanh niên nhập ngũ" (Câu số 7).
Ngày 12/1 vừa qua, Bộ Quốc phòng đã có văn bản trả lời cụ thể cử tri Thái Bình về vấn đề kêu gọi tất cả thanh niên đến tuổi phải "đi lính".
Theo Bộ Quốc phòng, Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 được Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 9 thông qua ngày 19/6/2015, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2016; cùng với các văn bản quy định chi tiết hướng dẫn Luật được ban hành, điều chỉnh một số nội dung cơ bản như: Quy định về đăng ký nghĩa vụ quân sự (NVQS), đối tượng tạm hoãn, miễn gọi nhập ngũ trong thời bình; công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ; tiêu chuẩn tuyển chọn về độ tuổi gọi nhập ngũ, sức khỏe, văn hóa, chính trị, đạo đức; chế độ chính sách đối với hạ sĩ quan, binh sĩ và thân nhân; chế tài xử phạt... đã tạo hành lang pháp lý, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về nghĩa vụ quân sự tại Việt Nam.
Sau hơn 7 năm thực hiện đã góp phần quan trọng đối với nhiệm vụ quân sự, quốc phòng của địa phương, đơn vị.
Thực hiện Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015, hằng năm công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ để bổ sung quân số cho các đơn vị thường trực và thay quân theo luật định, tạo nguồn lực lượng dự bị động viên hùng hậu, chất lượng cao; góp phần quan trọng nâng cao sức mạnh chiến đấu của Quân đội, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong mọi tình huống.
Trong thực tiễn, quá trình triển khai thực hiện đã có những khó khăn, vướng mắc, bất cập nhất định. Theo Bộ Quốc phòng, trong đó có một số vấn đề mà cử tri tỉnh Thái Bình đã phản ánh đó là thực hiện công bằng xã hội đối với mọi nam thanh niên trong độ tuổi nhập ngũ.
Theo quy định của Luật Nghĩa vụ Quân sự 2015, mọi công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự, không phân biệt dân tộc, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ học vấn, nghề nghiệp, nơi cư trú phải thực hiện nghĩa vụ quân sự.
"Tuy nhiên, do điều kiện kinh tế đất nước còn hạn hẹp và nhiều yếu tố khác chi phối; nên chưa thể gọi hết nam thanh niên nhập ngũ", - Bộ Quốc phòng cho biết.
Đáng chú ý, Bộ Quốc phòng thông tin, ở Việt Nam, hằng năm chỉ gọi nhập ngũ từ 3,0 đến 3,2% trong tổng số thanh niên ở độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự
Bộ Quốc phòng cho biết sẽ tiếp thu, nghiên cứu, xem xét báo cáo Chính phủ, trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 theo chương trình soạn thảo luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.
Đồng thời chỉ đạo cơ quan chức năng rà soát các văn bản quy phạm pháp luật thực hiện Luật Nghĩa vụ quân sự; nghiên cứu, đề xuất Chính phủ, và các bộ ngành liên quan sửa đổi, bổ sung, hoàn chỉnh hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan lĩnh vực Nghĩa vụ quân sự bảo đảm thống nhất, đồng bộ trong triển khai thực hiện góp phần thực hiện công bằng trong công tác tuyển quân.
Quá trình khám nghĩa vụ quân sự bộc lộ những bất cập
Tại Công văn số 1418/BDN ngày 07/11/2022, Ban Dân nguyện gửi Bộ Quốc phòng câu hỏi của cử tri Thái Nguyên.
Theo đó, cử tri đề nghị Bộ Quốc phòng có văn bản hướng dẫn để đảm bảo sự thống nhất trong chỉ đạo việc khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự ở địa phương và khám phúc tra sức khỏe ở đơn vị nhận quân (nếu cần làm các xét nghiệm lâm sàng thì tiến hành ngay từ khi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự ở địa phương để có kết luận chung, thống nhất giữa địa phương giao quân và đơn vị nhận quân).
Về vấn đề này, Bộ Quốc phòng cho biết, Quy định về khám sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự được thực hiện theo quy định tại khoản 3 Điều 40 Luật Nghĩa vụ quân sự (NVQS) năm 2015, Thông tư liên tịch số 16/2016/TTLT-BYT-BQP ngày 30/6/2016 của Bộ Y tế và Bộ Quốc phòng quy định việc khám sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự.
Bộ cho biết, qua hơn 7 năm thực hiện Luật NVQS năm 2015 công tác tổ chức khám sức khỏe tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ được các địa phương, đơn vị phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ; kết quả tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ hằng năm đều đạt 100% chỉ tiêu giao, bảo đảm chất lượng, đúng pháp luật; riêng về sức khỏe loại 1, loại 2 chiếm trên 60%.
"Tuy nhiên, quá trình tổ chức thực hiện khám sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự đã bộc lộ những vướng mắc, bất cập, nhất là việc tổ chức triển khai thực hiện", - Bộ Quốc phòng thừa nhận.
Thực tế công tác khám tuyển nghĩa vụ ở một số địa phương chưa quan tâm đúng mức, còn để công dân không đủ điều kiện, tiêu chuẩn sức khỏe nhập ngũ vào Quân đội như còn di chứng chấn thương để lại, có sẹo bỏng lớn; chấn thương sọ não chưa phục hồi; dương tính với ma túy, tâm thần...; sau phúc tra tiêu chuẩn chiến sĩ mới, phải bù đổi, loại trả.
Nêu giải pháp trong thời gian tới, Bộ Quốc phòng cùng với Bộ Y tế đã ban hành Quyết định xây dựng Thông tư thay thế Thông tư số 16/2016/TTLT-BYT-BQP vào kế hoạch xây dựng văn bản quy phạm pháp luật Ngành Y tế năm 2022.
Đến nay Bộ Y tế đã chỉ đạo xây dựng dự thảo Thông tư quy định việc khám sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự; theo đó, các nội dung địa phương, đơn vị đề nghị đã được nghiên cứu xem xét, đưa vào Thông tư quy định cho phù hợp, thống nhất các quy định khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự giữa địa phương và phúc tra sức khỏe của các đơn vị nhận quân.