Phóng viên: Thưa Viktor Vladimirovich, ông đã im lặng rất lâu. Và cuối cùng ông đã quyết định thoát ra khỏi bóng tối chính trị để viết một bài báo có tiếng vang cho Izvestia. Tất nhiên điều cuối cùng mà tất cả chúng ta đều nhớ là khi ông được trao đổi. Ông có thể cho biết vào thời điểm biết mình được trao đổi ông có chắc điều đó sẽ xảy ra không? Nếu có thể đề nghị ông kể về những cảm xúc trong ngày hôm đó?
Viktor Medvedchuk: Cho đến phút cuối tôi vẫn không chắc điều đó có thể xảy ra. Thật ra trước đó tôi đã biết sẽ có cuộc trao đổi tù nhân. Tôi được đưa đi, đầu tiên bằng máy bay đến Ba Lan, nơi tôi thực sự đã ở trên máy bay trong 12 hoặc 14 tiếng. Và tôi thấy đã có cuộc đàm phán. Đi cùng tôi là đại diện của Tổng cục Tình báo Bộ Quốc phòng.
Từ Ba Lan tôi được chở bằng máy bay đến Ankara, và ở đó khi bước ra tôi trông thấy một chiếc máy bay của Nga và hiểu rằng cuộc trao đổi này sẽ diễn ra. Và tất nhiên cuộc trao đổi đã diễn ra trên thực tế, tôi chân thành biết ơn ban lãnh đạo Liên bang Nga, những người trong vấn đề này đã đáp ứng tôi và gia đình tôi.
Tôi nghĩ đó là giai đoạn khó khăn nhất trong cuộc đời mình và trong cuộc sống của gia đình tôi. Vì vậy tôi biết ơn rằng mình đã không gặp phải tình cảnh nặng nề mà tôi có thể phải gánh chịu ở Ukraina. Còn ở Ukraina theo vụ án hình sự được khởi tố một cách bất hợp pháp, với thực tế hồ sơ các vụ án hình sự bắt đầu bị làm sai lệch từ những năm 2019-2020, thì đối với tôi tất cả những điều đó sẽ kết thúc bằng 15 năm tù. Như họ đã hứa với tôi, như tôi tin vào điều đó, mặc dù không có cơ sở pháp lý nào cho việc này.
Phóng viên: Tốt rồi, ông đã được trao đổi, ông đã đến đây. Tư cách thân phận của ông là gì, nếu có thể thậm chí xin được hỏi bây giờ ông có những giấy tờ tùy thân gì?
Victor Medvedchuk: Tôi có tư cách công dân Ukraina, tư cách ấy vẫn còn. Tôi còn có cả hộ chiếu công dân Ukraina, hộ chiếu trong nước. Nhưng các vị biết là Zelensky đặt mục tiêu tiêu diệt tôi trong tư cách là một chính trị gia đối lập. Và cũng chiến đấu với tôi đến cùng. Ông ta ra lệnh tiếp tục các phiên tòa, các cuộc điều tra và xét xử đối với vụ án hình sự của tôi. Có nghĩa là việc xét xử đó vẫn đang tiếp tục. Các luật sư của tôi đang bảo vệ quyền lợi của tôi ở Ukraina.
Tôi chưa bao giờ có quốc tịch Nga. Điều này không cần thiết, bởi vì tôi là một chính trị gia Ukraina, cả trước đây cũng như hiện nay.
Bây giờ là về ba tháng vừa qua như các vị nói khi bắt đầu cuộc phỏng vấn của chúng ta, về khoảng thời gian dài im lặng. Đây không hẳn là sự im lặng. Đây là công việc có hệ thống nhằm giúp đỡ không chỉ người dân Ukraina mà còn vì lợi ích của cả người dân Ukraina và Nga trong tình hình thực tế hiện nay. Tính đến hoàn cảnh đang có chiến sự. Tính đến cái chết của hàng nghìn người. Tính đến việc cơ sở hạ tầng bị phá hủy. Tính đến cả thực tế là cuộc chiến ở Ukraina đang diễn ra. Và cuộc chiến này diễn ra không phải vì Ukraina, mà vì lợi ích của phương Tây, Hoa Kỳ, Vương quốc Anh và nhiều quốc gia khác.
Các quốc gia này đang giải quyết mối quan hệ với Nga và biến Ukraina thành một loại thao trường, một loại bàn đạp cho cuộc đối đầu như vậy với Nga. Vì vậy tôi đã dành tất cả những tháng này để khôi phục, để tập hợp đội ngũ. Nhiều người đến từ Kiev. Nhiều người hiện nay ở bên ngoài Ukraina. Bao gồm cả ở Nga. Ở châu Âu, ở Thổ Nhĩ Kỳ. Những người sẵn sàng tiếp tục chiến đấu, những người sẵn sàng tiếp tục lên tiếng về mình.
Phóng viên: Như ông vừa nói bây giờ ông đang tuyển lựa đội ngũ. Ông ủng hộ một Ukraina mới. Trong bài báo trên Izvestia ông nói rằng cần có một phong trào mới để cứu đất nước Ukraina, ông phản đối việc biến đất nước trở thành nơi diễn ra các cuộc đấu đá địa chính trị.
Viktor Medvedchuk: Có những người phản đối chính sách của Zelensky. Tiếng nói của đất nước Ukraina khác này phải được lắng nghe. Mọi người có thể nghe thấy đất nước ấy nếu đại diện của đất nước ấy xuất hiện, nếu tiếng nói của đất nước ấy được lắng nghe. Nếu có những người tin vào điều này, đồng ý hành động theo đúng phương hướng này, thì có thể đoàn kết những người này và nói: đúng, chúng tôi đã rời Ukraina, nhưng chúng tôi là người Ukraina. Và chúng tôi muốn nghĩ đến tương lai.
Tôi đề nghị hôm nay không đặt câu hỏi tương lai của Ukraina sẽ ra sao. Bởi vì ngày nay trên thực tế Ukraina không còn tồn tại. Không có nhà nước như vậy. Tôi là một chuyên gia về quyền hiến pháp. Hiến pháp quy định rằng Ukraina là nhà nước độc lập, có chủ quyền, dân chủ, có luật pháp và xã hội. Không một yêu cầu nào trong số này ngày nay tương ứng với tình trạng mà Ukraina thực sự đang có. Nó đã không còn là một nhà nước độc lập và có chủ quyền, bởi vì bắt đầu từ năm 2014 nó đã hoàn toàn nằm dưới sự điều khiển từ bên ngoài của phương Tây, Mỹ và Anh.
Ngày nay nó không phải là một đất nước có luật pháp và xã hội. Lý do bởi chính những gì đang diễn ra trong nước, khi các cơ quan truyền thông bị đóng cửa một cách bất hợp pháp không theo trình tự tư pháp và hiến pháp trực tiếp quy định việc đó. Khi những người thể hiện quan điểm khác nhau bị trừ diệt. Trên thực tế không có nhà nước như vậy.
Nền kinh tế đã bị phá hủy. Mức giảm sút GDP hiện nay là hơn 30%.
Do đó, trên thực tế không có nhà nước như vậy. Trên thực tế không có nhà nước nào bởi vì cơ sở chính sách nhà nước hiện nay là chính sách của chủ nghĩa phát xít mới mà Zelensky và đoàn tùy tùng của ông ta đi theo. Khi chủ nghĩa phát xít mới còn thống trị đất nước thì tôi cho rằng nói về tương lai của một đất nước như vậy không những không thỏa đáng mà còn sai lầm. Tôi đề nghị nói về tương lai của người Ukraina. Những người Ukraina đang ở đó và không đồng ý với chính sách của Zelensky.
Phóng viên: Ông có nghĩ là ở Ukraina có thể thay đổi được điều gì đó hay không? Ông có nghĩ rằng bằng cách nào đó có thể chấm dứt được quan điểm chống Nga ở Ukraina hay không?
Viktor Medvedchuk: Thứ nhất, có thể thay đổi tâm lý chống Nga. Bắt đầu từ việc có một số người không công nhận nó. Những người này sợ bộc lộ bản thân và tiếng nói của mình, bởi vì họ sẽ bị bộ máy đàn áp tiêu diệt, bộ máy đàn áp vô pháp luật ngày nay đã gạch bỏ cả khái niệm về dân chủ cũng như về nhà nước pháp quyền.
Không có tòa án, không có gì hết, chỉ có những sắc lệnh từ Zelensky và đoàn tùy tùng tội phạm của ông ta hiện đang điều hành việc đó.
Hãy lấy một ví dụ. Có người rời Ukraina sang Nga. Chà, quan điểm của anh ta thế nào? Anh ta không coi Nga là xâm lược sao? Không, anh ta không. Hơn nữa, cho đến ngày 24 tháng 2 theo số liệu chính thức có khoảng 2,5 triệu người đã học tập và làm việc tại Nga. Số đó thì sao, có phải họ rời Nga và trở về Ukraina theo lời kêu gọi của Zelensky không? Chắc cũng có người đã về. Nhưng đó là số rất ít. Phần lớn vẫn ở lại. Còn bao nhiêu triệu người nữa đã sang sau ngày 24 tháng 2? Như thế nào? Họ đã buộc phải rời khỏi đất nước của mình.
Cả tôi cũng buộc phải rời khỏi đất nước. Vì sao tôi phải từ bỏ đất nước của mình? Từ bỏ đất nước nơi có phần mộ của cha mẹ tôi. Từ bỏ đất nước mà đối với tôi có rất nhiều mối ràng buộc. Đúng là tôi sinh ra ở Liên bang Nga. Nhưng từ năm lớp 2 gia đình tôi sống ở Ukraina. Và nơi đó đã trở thành đất nước của tôi. Tôi đã làm nhiều việc cho đất nước ấy. Khi phục vụ trong cơ quan nhà nước. Khi tham gia chính trị. Tôi không coi mình là kẻ thù của người Ukraina.
Những gì đã xảy ra từ năm 2014, đó là chính sách tạo ra tư tưởng “chống Nga”, nung nóng tâm lý cuồng loạn chống Nga và bài Nga rừng rú, điều đó phải bị phá vỡ. Có thể phá vỡ điều đó, tôi chắc chắn như vậy.
Những cuộc bầu cử nào có thể diễn ra ở Ukraina ư? Đúng là ông ta (Zelensky - chú thích biên tập) có thể ấn định các cuộc bầu cử. Nhưng ngay lập tức sẽ tự bổ nhiệm mình làm tổng thống và bổ nhiệm các nghị sĩ, tên họ cụ thể từng người theo danh sách. Những người không nghĩ về những gì ông ta nói. Và quan trọng nhất là không đánh giá những gì ông ta làm. Nhưng đó không phải là bầu cử.
Phóng viên: Xin cho biết về phong trào mới mà ông nói đến trong bài báo. Theo ông trong hoàn cảnh này tình hình ở Ukraina sẽ ra sao?
Viktor Medvedchuk: Đó là một phong trào chính trị xã hội mới. Đó là một phong trào để thể hiện cho mọi người thấy rằng Zelensky, nói một cách có văn hóa, là không đúng.
Phong trào này phát lộ sự thật rằng Ukraina không đồng nhất trong quan điểm của mình và trong thái độ có vẻ là ủng hộ Zelensky và chế độ tội phạm của ông ta. Còn nói về việc phong trào xã hội này sẽ làm gì, sẽ bầu chọn ra người đại diện như thế nào, thì tôi chắc chắn điều đó sẽ phụ thuộc vào hàng triệu người. Những người đang ở Nga. Những người đang một phần ở Ukraina. Những người đang ở châu Âu. Đó là hàng triệu người không đồng ý với những hành động của Zelensky. Ngày nay cần thống nhất họ lại bằng một ban đại diện chung. Và sau đó mới nói và bàn luận về tương lai của người Ukraina.
Phóng viên: Ông thấy mình ở vị trí nào?
Viktor Medvedchuk: Tôi không cân nhắc bất kỳ vị trí nào cho mình. Hôm nay điều chủ yếu - đó là ý tưởng. Bởi vì ý tưởng cần có người ủng hộ. Còn các nhà lãnh đạo - họ sẽ xuất hiện. Ngay khi có những người ủng hộ, họ sẽ xác định ai là người lãnh đạo, vị trí như thế nào, kể cả việc anh có thể giữ chức vụ nào trong hệ thống cấp bậc ấy.
Phóng viên: Vậy ý tưởng quan trọng nhất trong bài viết của ông trên Izvestia là g? Ông thấy phản ứng của giới truyền thông phương Tây thế nào? Bởi vì theo như tôi hiểu, họ chú ý đến việc ông nói về quốc gia hạt nhân. Điều họ thấy nguy hiểm.
Viktor Medvedchuk: Đúng thế, phương Tây quan tâm nhất điều này. Và theo tôi, việc họ lắng nghe điều đó là rất giá trị. Bởi vì đây cũng là quan điểm của tôi. Rằng ngày nay điều cần thiết là phải đi theo con đường giải giáp. Việc giải giáp là có thể nếu như các lợi ích, bao gồm cả lợi ích của Nga cũng như của tất cả các quốc gia khác, đều được chú trọng.
Trong đó có cả lợi ích an ninh.
Hoặc là tiếp tục theo đuổi chính sách leo thang căng thẳng, chính sách có thể dẫn đến chiến tranh thế giới.
Ngày nay có thể gọi là gì, khi thực tế tất cả 30 quốc gia thành viên NATO đều viện trợ vũ khí, thiết bị, cung cấp thiết bị vũ khí này đến thao trường mà phương Tây, Hoa Kỳ và Vương quốc Anh thuê của Zelensky. Mà thao trường ấy vì sao đó ngày nay lại được gọi là Ukraina.
Tất cả những điều đó có thể kết thúc ngay hôm nay, trong đó có cả khả năng kết thúc bằng một vụ xung đột hạt nhân. Điều này không thể loại trừ.
Đây là quan điểm của tôi, và tôi đã nói ra một cách công khai. Họ chú ý không riêng điều này. Họ còn chú ý đến việc Medvedchuk tuyên bố về một Ukraina khác. Điều đó rất quan trọng. Ngày nay cần phải phá vỡ hệ tư tưởng của Zelensky, người cơ bản tự tin rằng Ukraina là một khối thống nhất và tất cả đều ủng hộ ông ta, tất cả đều ủng hộ chiến tranh. Rằng không ai muốn hòa bình, không ai muốn một tương lai khác cho người Ukraina. Còn chúng tôi cho rằng có những người như vậy, và họ cũng là người Ukraina. Họ cũng có quyền phát ngôn. Họ có thể nói, và họ có quyền được lắng nghe.
Phóng viên: Trước cuộc phỏng vấn ông có nói một điều thú vị là thật ra Zelensky thậm chí còn nghe lời Vương quốc Anh hơn cả Hoa Kỳ. Tại sao ông lại nghĩ vậy?
Viktor Medvedchuk: Đúng là tôi chắc chắn như vậy. Từ việc phân tích về những gì đang xảy ra. Về việc ảnh hưởng của Anh lớn hơn nhiều so với Mỹ và phương Tây nói chung. Chính nước Anh nắm giữ dây cương ảnh hưởng và điều hành ở Ukraina và chiếm một bộ phận quan trọng trong vấn đề quản lý từ bên ngoài. Và họ biết rằng bất kể điều gì xảy ra ở Ukraina, ý tôi là Zelensky và đoàn tùy tùng của ông ta, thì mọi chuyện vẫn sẽ yên ổn đối với họ. Họ sẽ ra đi và sống bình an. Do đó họ bình thản để đất nước bị phá tan, bị tiếp tục bần cùng hóa. Họ hiến đất nước này làm bàn đạp cho cuộc đối đầu giữa Nga và phương Tây.
Phóng viên: Kế hoạch của họ là gì?
Victor Medvedchuk: Kế hoạch của họ chỉ có một. Cuộc đối đầu này nhằm mục đích làm suy yếu nước Nga.
Phóng viên: Ông có nghĩ rằng Zelensky sẽ tồn tại lâu dài ở vị trí này không?
Viktor Medvedchuk: Tôi không biết số phận của Zelensky ra sao. Nhưng tôi cần phải nói, và tôi thực sự muốn ông ta phải chịu trách nhiệm về mọi việc ông ta đã làm chống lại Ukraina và nhân dân Ukraina. Chính ông ta đã phá hủy đất nước. Chính ông ta đã quẳng đất nước vào bãi chiến trường.
Ông ta lẽ ra phải đi theo con đường Thỏa thuận Minsk.
Phóng viên: Thế làm sao đảm bảo được rằng sẽ không có một người khác đến và cũng làm như vậy?
Victor Medvedchuk: Vậy tức là phải diệt trừ tận gốc...
Ngày nay cần phải loại bỏ tận gốc những nguyên nhân dẫn đến điều này. Và chỉ có thể loại bỏ điều đó khi không có chủ nghĩa phát xít mới trong chính sách nhà nước, khi không có nhà nước quân phiệt hóa. Khi người Ukraina ngày nay sẽ có một tương lai khác. Đây là điều chủ yếu mà chúng tôi muốn làm ngày hôm nay.
Phóng viên: Xin cảm ơn ông Viktor Vladimirovich.
Viktor Medvedchuk là ai?
Viktor Medvedchuk là một trong những chính trị gia đối lập nổi bật nhất ở Ukraina. Ông là luật sư, tham gia chính trị cao tầng từ năm 1997 khi được bầu làm đại biểu quốc hội. Năm 1998 ông trở thành Phó Chủ tịch Verkhovna Rada (Quốc hội Ukraina).
Trong giai đoạn 2002-2005 Medvedchuk tham gia chính quyền với tư cách là Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraina Leonid Kuchma. Ông là một trong những người phản đối Euromaidan, năm 2014 đã chuyển sang phe đối lập công khai. Năm 2022 ông bị SBU bắt giữ. Sau đó Medvedchuk được trao đổi với tù binh Ukraina. Hiện nay ông sống ở Nga và bị tước quyền công dân Ukraina. Gần đây, Izvestia đã đăng một bài báo của ông về tình hình ở Ukraina.