GS.TS Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội) cho biết, các bệnh viện lớn trên toàn quốc hầu như đã hết vật tư y tế để dành cho chăm sóc người bệnh, các hóa chất xét nghiệm cũng hết.
Tại BV Việt Đức, trong năm 2022 - thời điểm sau đại dịch, bệnh đã tiếp nhận và thực hiện số lượng khám chữa bệnh, điều trị tăng đợt biến, với hơn 79.000 ca phẫu thuật.
Giám đốc BV Việt Đức cho biết, số lượng người bệnh thường xuyên đến và phải chờ đợi được điều trị tại bệnh viện rất nhiều trong khi những khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách để có thể mua được hóa chất xét nghiệm, trang thiết bị, vật tư y tế hiện tại vẫn đang hết sức vướng mắc.
Cụ thể, bệnh viện không mua được các hóa chất định lượng nồng độ thuốc trong máu của bệnh nhân ghép tạng, các hóa chất miễn dịch, hóa chất khí máu, vật tư hút máu đông, miếng dán cố định phẫu trường, kim gây tê tủy sống...
"Hiện tại hóa chất khí máu chỉ còn đủ dùng một tuần, hóa chất ghép tạng đủ dùng cho 2 tuần. Việc thiếu hụt các hóa chất, vật tư này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khám chữa bệnh. Bệnh viện đã họp nhưng rất khó khăn", ông Giang cho biết.
Liên quan đến việc mua sắm máy móc sử dụng cho việc xét nghiệm, Lãnh đạo BV Việt Đức cũng đề cập 3 phương khác để khắc phục khó khăn là mua máy để làm; thuê máy; và liên doanh, liên kết. Tuy nhiên, cả 3 phương án đều “tắc”.
Thứ nhất, mua máy thì phải đấu thầu theo quy trình và phải mất 6 tháng. Trong khi, bệnh viện không có kinh phí, có thể vay để mua máy và chấp nhận trả thêm tiền bảo hành, bảo trì, trả thêm tiền hệ thống phần mềm… Nhưng một máy xét nghiệm trị giá nhiều chục tỷ đồng sẽ đi kèm với những hóa chất của hãng. Nhưng khi đấu thầu để mua hóa chất, thì rơi vào tình trạng chỉ có một hóa chất, rơi vào tình trạng chỉ định thầu, vi phạm pháp luật.
Thứ hai là thuê máy cũng y như phương án trước vì hóa chất cũng đi theo máy, không thể mua hóa chất khác được và lại rơi vào tình trạng vi phạm pháp luật nếu như chỉ có một hóa chất.
Thứ ba là liên doanh, liên kết để có thể sử dụng hóa chất nhưng không có quy định nào của pháp luật về chuyện này.
Bên cạnh đó, danh mục các mặt hàng hóa chất xét nghiệm, vật tư y tế tiêu hao thông thường chưa được chuẩn hóa nên khi tra cứu và so sánh giá vô cùng khó khăn, dẫn tới phát sinh nguy cơ sai sót trong quá trình thực hiện đấu thầu...
Riêng tại Bệnh viện Việt Đức, chi phí xét nghiệm khoảng 20 tỷ đồng mỗi tháng và chi phí đầu tư cho hệ thống xét nghiệm lên tới 50 tỷ đồng.
Ngoài ra, các vật tư tiêu hao phục vụ mổ chỉ đủ dùng trong một tháng. Nhưng hầu hết giấy phép với vật tư tiêu hao vẫn chưa được gia hạn.
"Đây là việc "cấp cứu của cấp cứu", làm sao để tháo gỡ sớm vì chỉ còn khoảng 1 - 2 tuần nữa, các bệnh viện sẽ gần như không làm được. Các vật tư tiêu hao phục vụ mổ cũng chỉ còn 1 tháng nữa là hết", lãnh đạo Bệnh viện Việt Đức nói.
Bệnh viên chưa chắc đủ tiền để trả lương cho cán bộ y tế
Cũng chia sẻ thực trạng khó khăn tại tọa đàm, GS.TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc BV Bạch Mai, cho biết bệnh viện đang tiếp nhận số lượng bệnh nhân rất đông, mỗi ngày có thể đến 8.000-10.000 người dân đến khám. Số lượng bệnh nhân nội trú khoảng 4.000 người/ngày. Ngay sau Tết, số lượng bệnh nhân tăng đột biến. Do vậy thiết bị để phục vụ khám chữa bệnh của bệnh viện đang thiếu trầm trọng.
GS.TS Đào Xuân Cơ nêu cụ thể vấn đề, hầu hết các thiết bị của BV Bạch Mai trong 10 năm qua thực hiện liên doanh liên kết. Khi hết hợp đồng, các Thông tư về liên doanh, liên kết cũng đã hết hiệu lực và đang phải chờ các Thông tư mới, quy định mới nên hiện tại bệnh viện không thể tái ký hợp đồng cũng như không thể ký các hợp đồng mới được.
Về tài chính, ông Cơ cho biết 3 năm qua, những khó khăn về tài chính dẫn đến nguồn tài chính chi thường xuyên cho cán bộ nhân viên của Bệnh viện Bạch Mai giảm trầm trọng.
10 năm trước, bệnh viện có nguồn thu từ các hoạt động liên doanh liên kết, giá thu tương đối đúng tương đối đủ. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện liên doanh liên kết có những văn bản pháp quy chưa phù hợp.
Vì thế, nhiều đề án liên doanh liên kết của bệnh viện vướng vào pháp lý, làm các đề án này dừng lại. Hiện nay, toàn bộ bệnh viện thu giá viện phí bằng giá của Bảo hiểm y tế. Trong khi đó giá của Bảo hiểm y tế đã ban hành từ rất lâu. Nhiều giá dịch vụ kỹ thuật hết sức lỗi thời, giá vật tư, thiết bị tăng rất nhiều, tiền lương cũng tăng lên.
"Vì thế nên dù bệnh nhân đến bệnh viện rất đông nhưng chênh lệch thu chi không đủ nên đãi ngộ với nhân viên y tế rất thấp. Chúng tôi hiện nay đã phải vay quỹ phát triển sự nghiệp để chi thường xuyên, làm thu nhập của y bác sĩ giảm rất nặng. Vì thế, cứ mỗi khi có bệnh viện nào mới thành lập, kể cả bệnh viện công lập thành lập khoa mới thì cán bộ bệnh viện lại rục rịch xin sang các đơn vị đó", ông Cơ nói.
Lãnh đạo BV cũng bày tỏ rất lo lắng đến ngày 1/7 chi cho lương mới thì nguồn chi thường xuyên của bệnh viện chưa chắc đã đủ để chi lương cho cán bộ y tế.
Vì vậy, ông Cơ bày tỏ mong muốn Bộ Y tế, Chính phủ sớm có các văn bản hướng dẫn để tháo gỡ khó khăn.