Tại Việt Nam, ước tính có tới khoảng 9,6 triệu người già trên 60 tuổi không nhận được bất kỳ khoản lương hưu nào và dự báo tăng lên 13 triệu vào năm 2030.
Đề xuất tăng lương hưu thêm gần 21% từ ngày 1/7
Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (Bộ LĐ-TB&XH) vừa có văn bản gửi các bộ, ngành lấy ý kiến xây dựng Nghị định điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng.
Tại dự thảo tờ trình, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đề xuất, tăng thêm 12,5% trên mức lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng của tháng 6 năm 2023 đối với các đối tượng đã được điều chỉnh theo Nghị định số 108/2021/NĐ-CP ngày 7/12/2022 của Chính phủ điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng.
Ngoài ra, do trong năm 2022, chỉ thực hiện điều chỉnh lương hưu mà không thực hiện điều chỉnh mức lương cơ sở cho nên những người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định khi nghỉ hưu, hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng từ ngày 1/1/2022 cho đến trước ngày 1/7/2023 sẽ thấp hơn 7,4% so với những người nghỉ hưu trước ngày 1/1/2022 (cùng quá trình công tác, cùng hệ số lương) do trong thời gian này, người lao động không được điều chỉnh tiền lương đã đóng bảo hiểm xã hội vì lương cơ sở chưa được điều chỉnh.
Do vậy, với những người đã nghỉ hưu thuộc trường hợp trên, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đề xuất tăng thêm 20,8% trên mức lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng của tháng 6 năm 2023.
Ngoài ra, Bộ LĐ-TB&XH cũng đề xuất hỗ trợ thêm đối với những người có mức lương hưu thấp.
Cụ thể, theo dự thảo, người có mức lương hưu, trợ cấp mất sức lao động và trợ cấp hằng tháng sau khi điều chỉnh theo quy định trên thấp hơn 3.000.000 đồng/tháng thì mức điều chỉnh cụ thể như sau:
· Tăng thêm 300.000 đồng/người/tháng đối với những người có mức lương hưu, trợ cấp hằng tháng từ 2.700.000 đồng/người/tháng trở xuống;
· Tăng lên bằng 3.000.000 đồng/người/tháng đối với những người có mức lương hưu, trợ cấp hằng tháng từ 2.700.000 đồng/người/tháng đến dưới 3.000.000 đồng/người/tháng.
Bộ LĐ-TB&XH dẫn Nghị quyết 69/2022 của Quốc hội để làm cơ sở cho lần điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH này.
Từ cuối năm ngoái, Quốc hội quyết định, từ ngày 1/7/2023, tăng lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức lên mức 1,8 triệu đồng/tháng; đồng thời tăng thêm 12,5% lương hưu, trợ cấp BHXH, hỗ trợ thêm với người nghỉ hưu trước năm 1995 có mức lương hưu thấp.
Bộ Lao động Thương binh và Xã hội lý giải, lấy 3 triệu đồng làm mốc điều chỉnh căn cứ vào mức tăng lương cơ sở 20,8% từ ngày 1/7 (từ 1,49 lên 1,8 triệu đồng). Phần lớn lao động về hưu trước năm 1995 thuộc nhóm nghỉ việc theo chế độ mất sức, thời gian làm việc ngắn, tiền lương thấp nên lương hưu cũng thấp, khoảng 1,44 triệu đồng một tháng.
Theo ước tính của Bộ, khoảng 230.000 người đang hưởng lương hưu dưới 3 triệu đồng được ngân sách hỗ trợ, tổng kinh phí tăng thêm 330 tỷ đồng mỗi năm.
Gần 10 triệu người không có lương hưu
Thống kê của Bộ cho thấy, năm 2022, cả nước có 4,94 triệu người cao tuổi nghỉ hưu hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp xã hội hàng tháng.
Trong đó, 2,7 triệu người hưởng lương hưu; 640.000 người hưởng trợ cấp BHXH hàng tháng; hơn 1,7 triệu người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Đáng chú ý, có tới khoảng 9,6 triệu người già trên 60 tuổi không nhận được bất kỳ khoản lương hưu nào và dự báo tăng lên 13 triệu vào năm 2030.
Khảo sát của Chương trình Quỹ dân số Liên Hợp Quốc cho kết quả nguồn thu nhập của người già Việt Nam phần lớn đến từ sự hỗ trợ của con cái, tới 38%; 29% từ tiếp tục làm việc, chỉ 15% hưởng hưu trí và 10% nhận trợ cấp xã hội.
Đối với đề xuất tăng lương hưu và tăng trợ cấp, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đề nghị, kinh phí cho tăng lương hưu, trợ cấp BHXH sẽ trích từ nguồn ngân sách Nhà nước và Quỹ Bảo hiểm xã hội.