Mối quan hệ hợp tác lịch sử. Ông Tập Cận Bình thăm Nga

Thông tin chuẩn bị cho chuyến thăm xuất hiện cách đây khá lâu. Thời gian chính thức được Bắc Kinh và Moskva xác nhận vào thứ Sáu, ngày 17 tháng 3.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh chuyến đi của ông Tập Cận Bình là chuyến thăm hữu nghị, tăng cường hơn nữa sự tin cậy và hiểu biết lẫn nhau giữa Trung Quốc và Nga, đồng thời lãnh đạo hai nước trao đổi sâu rộng quan điểm về quan hệ song phương, quốc tế và khu vực, cùng các vấn đề hai bên cùng quan tâm.

Các nhà lãnh đạo quốc gia, Vladimir Putin và Tập Cận Bình, nhiều lần nhấn mạnh bản chất tin cậy mối quan hệ của họ ở cấp độ cá nhân, sự tương đồng về tính cách và sự hiểu biết lẫn nhau. Ông Tập Cận Bình thăm Nga lần đầu tiên vào năm 2010 khi còn giữ chức phó chủ tịch nước (ông Putin khi đó là thủ tướng), và chuyến đi Nga năm 2013 là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của ông Tập Cận Bình sau khi ông lần đầu tiên được bầu vào chức vụ Chủ tịch nước CHND Trung Hoa. Đến nay, hainguyên thủ quốc gia có hơn 30 cuộc gặp, đồng thời thường xuyên duy trì liên lạc qua điện thoại và cầu truyền hình. Bên lề các sự kiện chính thức, hai nguyên thủ thường chuyển sang hình thức giao tiếp ít trang trọng hơn và tỏ lòng tôn kính với truyền thống dân tộc. Sau các cuộc đàm phán tại Diễn đàn Kinh tế Phương Đông ở Vladivostok vào tháng 9 năm 2018, Vladimir Putin và Tập Cận Bình đến thăm triển lãm "Phố phường vùng Viễn Đông" và rán bánh xèo Nga ở đó.

Vào tháng 12 năm 2019, tổng thống Nga được giới thiệu về ẩm thực Trung Quốc trong chuyến thăm cấp nhà nước của ông Putin tới Trung Quốc, hai nhà lãnh đạo cùng nặn "goubuli" (bánh nhân thịt hấp). Khi xưng hô với nhau, hai ông Putin và Tập thường sử dụng từ "bạn" một cách nhấn mạnh. Ông Tập Cận Bình cũng trở thành nhà lãnh đạo thế giới duy nhất mà Putin có cơ hội dựmột trong những ngày sinh nhật của ông. Sau này, nhớ lại sự việc diễn ra tại hội nghị thượng đỉnh APEC 2013, Putin nói lễ kỷ niệm diễn ra rất đơn giản: "chúng tôi uống một ly vodka, cùng một số loại xúc xích".

Có nhiều cơ chế hợp tác song phương ở cấp độ chính thức. Kể từ năm 1996, đây là cơ chế tổ chức các cuộc họp định kỳ hàng năm của những người đứng đầu chính phủ Nga và Trung Quốc. Năm ủy ban liên chính phủ do các phó thủ tướng đứng đầu, hàng chục tiểu ban liên ngành và các nhóm công tác đang hoạt động hiệu quả. Ngoài ra còn có một ủy ban liên nghị viện về hợp tác giữa Hội đồng Liên bang và Duma Quốc gia với Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc Trung Quốc.

Hợp tác Nga - Trung trên đường đua quốc tế đang được xây dựng tích cực. Cách tiếp cận của Nga và Trung Quốc đối với các vấn đề cơ bản của trật tự thế giới hiện đại và các vấn đề quốc tế quan trọng trùng khớp hoặc gần gũi. Nga và Trung Quốc đang làm việc cùng nhau trong các nền tảng đa phương khác nhau, bao gồm Liên hợp quốc, G20, cũng như trong các hiệp hội mới như BRICS và SCO. Liên hệ tích cực được duy trì ở cấp độ của những người đứng đầu cơ quan ngoại giao. Nga đánh giá cao lập trường kiềm chế và cân nhắc của Trung Quốc đối với cuộc xung đột ở Ukraina, điều này phần lớn trùng khớp với tầm nhìn của Nga về tình hình hiện tại.

Một thành phần quan trọng của quan hệ song phương là hợp tác thương mại và kinh tế. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Liên bang Nga kể từ năm 2010. Năm 2022, theo dữ liệu của hải quan Trung Quốc, kim ngạch thương mại Nga - Trung đạt mức kỷ lục 190 tỷ USD, đưa Nga và Trung Quốc tiến gần nhất có thể đến mục tiêu mà chính phủ hai nước đặt ra trước đó là đạt 200 tỷ USD vào năm 2024. Năm 2022 , xuất khẩu của Nga sang Trung Quốc tăng 43,9% so với năm trước, vượt 114 tỷ USD về giá trị, xuất khẩu từ Trung Quốc cũng tăng đáng kể từ 67,5 tỷ USD năm 2021 lên 76,1 tỷ USD năm 2022 (tăng 12,6%). Vào tháng 2 năm 2022, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đặt ra mục tiêu mới là tăng thương mại giữa Nga và Trung Quốc lên 250 tỷ USD mỗi năm.

Lĩnh vực năng lượng là một trong những động lực chính của hợp tác thương mại Nga - Trung. Vào cuối năm 2022, Nga đứng thứ hai về nguồn cung cấp dầu cho Trung Quốc và thứ tư về nguồn cung cấp LNG. Nguồn cung cấp khí đốt của Nga cho Trung Quốc thông qua đường ống dẫn khí "Sức mạnh Siberia" vào năm 2022 tăng gấp 1,5 lần so với năm trước và đạt mức cao kỷ lục 15,5 tỷ mét khối.

Moskva và Bắc Kinh cũng hợp tác trong ngành công nghiệp hạt nhân. Với sự tham gia của Nga tại Trung Quốc, bốn tổ máy của Nhà máy điện hạt nhân Tianwan và một lò phản ứng hạt nhân neutron nhanh CEFR đang được xây dựng.

Mức độ tin cậy lẫn nhau cao góp phần phát triển hợp tác quân sự và kỹ thuật quân sự. Với việc tuân thủ tất cả các quy tắc pháp lý quốc tế, thực hiện việc buôn bán vũ khí và thiết bị quân sự. Trên cơ sở thường xuyên định kỳ, diễn ra các chuyến thăm của đại diện cấp chỉ huy cao nhất được thực hiện, tổ chức các cuộc tập trận quân sự chung. Việc thực hành các cuộc tuần tra quân sự chung cũng phát triển. Năm ngoái, Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga và Không quân Trung Quốc hai lần tiến hành các cuộc tuần tra trên không chung trên Biển Nhật Bản và Biển Hoa Đông.

Vào tháng 11, lần đầu tiên máy bay quân sự Nga hạ cánh xuống một sân bay ở Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và máy bay quân sự Trung Quốc hạ cánh xuống lãnh thổ Liên bang Nga. Cũng trong năm ngoái, diễn ra cuộc tuần tra chung trên biển Thái Bình Dương lần thứ hai. Hai bên nhiều lần nhấn mạnh các hoạt động quân sự chung như vậy không nhằm chống lại bên thứ ba và chỉ nhằm mục đích duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực và trên thế giới.