Lãnh đạo ngành Công an khẳng định, căn cước công dân được tích hợp thông tin cá nhân sẽ giúp tiết kiệm hàng trăm nghìn tỷ đồng chi phí xã hội.
Hàng triệu người dân không có giấy tờ tuỳ thân
Sáng 10/6, Quốc hội đã thảo luận ở tổ về dự án Luật Căn cước công dân (sửa đổi). Tại buổi làm việc, Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an đã dành nhiều thời gian nói về mục tiêu xây dựng luật này.
Người đứng đầu ngành Công an cho biết, luật Căn cước công dân (sửa đổi) sẽ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân, doanh nghiệp, bảo vệ nhân dân, đảm bảo không ai bị xâm phạm về đời tư cá nhân, dư liệu cá nhân.
Theo ông, đóng góp ý kiến của đại biểu Quốc hội (ĐBQH) rất quan trọng trong việc hoàn thiện dự án Luật này.
Bộ trưởng Tô Lâm thông tin, hiện công an các cấp và địa phương vẫn đang làm căn cước cho người dân. Qua quá trình này, lực lượng công an phát hiện có cả triệu người dân không có bất cứ thứ giấy tờ nào, họ đa phần thuộc nhóm người yếu thế trong xã hội.
“Kể cả trong thống kê dân số cũng không có vì họ không có giấy tờ gì cả, không có căn cước, không hộ khẩu. Đây là một con số rất đáng buồn”, Đại tướng Tô Lâm bày tỏ.
Theo ông, trước nay vẫn hay nói hệ thống quản trị rất chặt chẽ từ trung ương đến địa phương, thế nhưng thực tế lại bỏ lọt rất nhiều, lên đến hàng triệu người, nhất là ở vùng sâu, vùng xa.
“Có những người chưa bao giờ đi ra khỏi nhà mình, chưa bao giờ đi ra khỏi làng mình, bản mình. Chủ yếu là người yếu thế, người già không nơi nương tựa, người ốm đau bệnh tật kéo dài, người tàn tật. Họ chỉ quanh quẩn trong ngôi nhà của họ, không có nhu cầu kết nối xã hội, chưa từng đi đâu, chưa từng được chụp ảnh. Rất xúc động, khi thấy những cụ già đến chụp ảnh làm căn cước công dân, các cụ nói tôi 70 tuổi rồi, chưa bao giờ được chụp một cái ảnh. Đó là những câu chuyện thực tế khi đi vào vùng sâu, vùng xa”, tướng Lâm chia sẻ.
Ông cho biết, ngay ở những thành phố lớn như Hà Nội hay TP.HCM, có hàng trăm ngàn người không có giấy tờ gì. Họ từ nhiều vùng trên cả nước đến các thành phố lớn vì để mưu sinh đã hàng chục năm nay.
Đó có thể là cậu bé đi đánh giày, lớn lên trưởng thành ở Hà Nội, những người bán hàng rong, làm thuê, làm mướn. Họ có thể phát triển lên, có gia đình, sinh con đẻ cái. Các cháu sinh ra vẫn theo số phận bố mẹ, không hộ khẩu, không giấy tờ, không được đi học, vì không có giấy khai sinh làm sao đi học được. Lớn lên, các cháu lại tiếp tục đánh giày, tiếp tục một vòng lặp cuộc sống khó khăn như vậy.
“Nếu chúng ta không đưa vào quản lý, tạo điều kiện cho họ thì sẽ rất bất cập. Đại dịch Covid-19 đã bộc lộ điều đó. Trong đại dịch, chúng ta nói “ai ở đâu ở yên đó”, nhưng bản thân những người này làm gì có địa điểm sinh sống cố định”, lãnh đạo ngành Công an trăn trở.
Tiết kiệm hàng trăm nghìn tỷ đồng nhờ CCCD tích hợp thông tin cá nhân
Bộ trưởng Tô Lâm đánh giá, về mặt công tác quản lý xã hội, việc hình thành cơ sở dữ liệu dân cư thực sự là một cải cách lớn.
“Trước đây chúng ta có bộ phận một cửa đã là tiện lợi rồi, nhưng giờ tiện lợi gấp bội phần vì mọi giao dịch đều diễn ra trên môi trường điện tử. Người dân ngồi ở nhà cũng có thể làm thủ tục với cơ quan nhà nước được, không cần đến nộp hồ sơ trực tiếp nữa”, ông nói.
Chẳng hạn, tại Bộ Công an hiện có khoảng 200/245 thủ tục đã và đang được thực hiện trên môi trường điện tử. Nhà nước cũng đã triển khai cấp hộ chiếu online, người dân không còn phải đứng xếp hàng làm hộ chiếu nữa. Trong khi đó, ngày xưa đi làm hộ chiếu phải cầm cả một tập hồ sơ, từ xác nhận của công an xã, phường đến hàng loạt giấy tờ khác. Thậm chí đến nỗi cơ quan cấp hộ chiếu không còn chỗ mà lưu trữ hồ sơ nữa.
Bộ trưởng Tô Lâm cho biết thêm, căn cước công dân được tích hợp thông tin cá nhân sẽ giúp tiết kiệm hàng trăm nghìn tỷ đồng chi phí xã hội. Nhà nước tiết kiệm được chi phí tổng điều tra dân số mỗi lần từ 1.500 - 2.000 tỷ đồng, tiết kiệm hàng loạt các giấy tờ khác, bao gồm giấy phép lái xe, chứng thực, sổ bảo hiểm, số theo dõi sức khoẻ… Các thông tin này giờ đây đều có thể được tích hợp trong căn cước của người dân.
Với ý kiến băn khoản về vấn đề bảo đảm an ninh, an toàn thông tin cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, tướng Lâm cho biết mỗi ngày có cả ngàn cuộc tấn công, xâm nhập nhưng không vượt được qua hệ thống bảo vệ. Ông khẳng định, "việc bảo vệ cơ sở dữ liệu đang rất chắc chắn".
Lãnh đạo ngành Công an cho hay, lực lượng công an phấn đấu trước ngày 30/7, mọi người dân theo đúng độ tuổi quy định đều được cấp thẻ căn cước công dân. Vừa qua, Bộ Công an cũng đã biểu dương 19 tỉnh, thành phố hoàn thành 100% cấp thẻ căn cước công dân.