Trước đó, Bộ GTVT đề xuất bổ sung thêm "Cảng biển TP.HCM quy hoạch tiềm năng thành cảng biển đặc biệt", do sau khi hình thành bến Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, Cảng biển TP.HCM đủ tiêu chí phân loại là cảng biển đặc biệt theo quy định tại Bộ luật Hàng hải năm 2015.
Trong đề án trình UBND TP.HCM, Sở GTVT TP cũng đã có những đánh giá về tác động kinh tế - xã hội, tác động đến các cảng khác, đánh giá về tác động môi trường của cảng đến khu vực của ‘siêu cảng’ Cần Giờ.
Cảng trung chuyển Cần Giờ sẽ mang lại 40.000 tỷ đồng/năm
Trong văn bản báo cáo gửi UBND TP.HCM về đề án nghiên cứu xây dựng cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, Sở GTVT TP.HCM nhìn nhận khi đi vào hoạt động và đạt công suất thiết kế, cảng sẽ đóng góp cho ngân sách Nhà nước.
Đóng góp ngân sách của cảng Cần Giờ được thể hiện thông qua thu thuế từ hoạt động bốc xếp, lưu bãi của doanh nghiệp cảng; thuế thu nhập doanh nghiệp; các loại phí, lệ phí hàng hải từ tàu vào, rời cảng; phí thuê mặt nước và thuế xuất nhập khẩu hàng hóa.
Theo con số được Sở Giao thông vận tải thành phố nêu – sẽ vào khoảng 34.000-40.000 tỷ đồng/năm. Như vậy, Việt Nam nói chung và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam sẽ được hưởng lợi rất lớn từ ‘siêu cảng’ này.
Theo đơn vị này, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ cũng sẽ tạo ra 6.000-8.000 việc làm cho nhân viên, lao động làm việc tại cảng và hàng chục nghìn lao động khác làm dịch vụ hậu cần, trung tâm logistics và khu phi thuế quan.
Quy hoạch vị trí cảng Cần Giờ
Vị trí cảng được đề xuất là ở cửa sông Cái Mép, thuộc huyện Cần Giờ. Đây là khu vực nằm trong vùng đệm, không ảnh hưởng đến vùng lõi khu dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ.
Đề án được Sở GTVT đưa ra cũng nêu tác động đến môi trường khi hình thành cảng; trong đó, sẽ có tác động về môi trường nước, không khí, tiếng ồn; phát sinh chất thải, tác động có rủi ro sự cố hàng hải; tác động đến hệ sinh thái rừng ngập mặn, thủy hải sản hiện hữu...
Sở GTVT cho rằng cần nghiên cứu phát triển các thiết bị tại cảng sử dụng điện để nhằm hạn chế chất thải ra môi trường.
Về đánh giá tác động xói lở bờ, bồi lắng lòng sông, đội ngũ tư vấn đã thu thập số liệu, tính toán, sử dụng mô hình toán mô phỏng chế độ thủy động lực học để nghiên cứu.
“Kết quả cho thấy không xuất hiện bồi xói nào đáng kể tại các khu vực lân cận do ảnh hưởng của việc xây dựng các công trình ở cảng”, - theo văn bản của Sở GTVT TP.HCM.
Sở GTVT TP.HCM thống kê sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển TP.HCM tăng trưởng bình quân khoảng 9,3% trong giai đoạn 2015-2022.
Dự báo trong giai đoạn 2022-2030, tổng lượng hàng thông qua cảng biển TP.HCM tăng trưởng bình quân trên 5%/năm, tải trọng hàng container tăng trưởng bình quân khoảng 6% mỗi năm.
Các bến container tại khu vực cảng biển TP.HCM (nằm sâu trong khu vực trung tâm thành phố) đã đầu tư xây dựng cơ bản hoàn chỉnh theo quy hoạch, công suất khai thác năm 2022 đã vượt so với quy hoạch.
Dự báo sơ bộ về lượng hàng hóa thông qua cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ đến năm 2030 là 4,8 triệu teus, đến năm 2047 là 16,9 triệu teus.
Với những phân tích trên, Sở GTVT TP.HCM đánh giá việc triển khai phát triển cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ trong giai đoạn 2021-2030 là rất cần thiết.
Việc này sẽ hỗ trợ hệ thống cảng biển TP.HCM, tạo lợi thế cạnh tranh với các nước trong khu vực, tạo đột phá trong phát triển kinh tế biển cho vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và cả Việt Nam.
Tuy vậy, hiện tại chưa có hệ thống giao thông đường bộ, đường sắt kết nối trực tiếp tới khu vực vị trí cảng.
Do đó, Sở GTVT đề xuất thành phố xây dựng cầu Cần Giờ, nâng cấp, mở rộng đường Rừng Sác, xây dựng đường trên cao dọc theo đường Rừng Sác, bổ sung quy hoạch, đầu tư xây dựng nút giao kết nối với đường cao tốc Bến Lức - Long Thành, xây dựng đường kết nối từ vị trí xây dựng cảng với đường Rừng Sác.
Đề xuất bổ sung cảng Cần Giờ vào quy hoạch tổng thể phát triển cảng biển Việt Nam
Trước đó, Bộ Giao thông Vận tải đã lấy ý kiến của các bộ, ngành liên quan về việc bổ sung, điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Trong đó, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ (TPHCM) được đề xuất bổ sung vào quy hoạch này. Theo Bộ GTVT, việc bổ sung mục tiêu phát triển kết cấu hạ tầng cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, TPHCM còn phù hợp với nghị quyết số 81 của Quốc hội về quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Cùng với đó, cảng biển TP.HCM cũng được đề xuất phân loại là cảng biển đặc biệt cùng với cảng biển Hải Phòng và cảng biển Bà Rịa – Vũng Tàu.
Không chỉ có Bộ GTVT, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng ủng hộ đề xuất bổ sung mục tiêu quy hoạch phát triển cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, TPHCM.
Tuy nhiên, Bộ KH&ĐT chỉ lưu ý, Bộ Giao thông Vận tải cần nghiên cứu, làm rõ vị trí, vai trò và phương án phân chia luồng hàng hóa qua cảng biển này do ở khu vực Đông Nam bộ dự kiến quy hoạch 2 cảng biển đặc biệt là cảng biển Bà Rịa – Vũng Tàu và cảng biển TP.HCM và đều có chức năng trung chuyển quốc tế hoặc cảng cửa ngõ quốc tế.
Đối với riêng khu cảng Cần Giờ, dự báo đến năm 2030, lượng hàng hóa thông qua cảng sẽ là 4,8 triệu Teus (chiếm hơn nửa số lượng hàng của toàn bộ hệ thống cảng biển TP.HCM hiện nay).