Hai kịch bản tăng trưởng kinh tế Việt Nam nửa cuối năm 2023

Trên tinh thần cởi mở, thẳng thắn, Thủ tướng cho biết, nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn nhưng quy mô còn khiêm tốn, năng lực cạnh tranh và sức chống chịu trước các cú sốc từ bên ngoài còn hạn chế, chịu tác động kép từ những yếu tố bên ngoài và bên trong.

Đúng như dự đoán của giới chuyên gia, sau khi các số liệu thống kê về tình hình kinh tế quý II và 6 tháng đầu năm 2023 được công bố với nhiều dữ liệu chưa được như mong đợi, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã cập nhật kịch bản tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2023.

Phát biểu tại Hội nghị trực tuyến Chính phủ với các địa phương và phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 6/2023, diễn ra ngày 4/7/2023 Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đã nêu 2 kịch bản tăng trưởng GDP – theo đó, cả nước phấn đấu đạt mức tăng 6-6,5% năm nay.

Theo đó, GDP quý II tăng 4,14%, tính chung nửa đầu năm là 3,72%, căn cứ nhiệm vụ, mục tiêu tăng trưởng kinh tế đã được Quốc hội giao, trên cơ sở kết quả quý II và 6 tháng đầu năm, dự báo bối cảnh, tình hình các tháng cuối năm, kịch bản tăng trưởng quý III và cả năm 2023 đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư cập nhật.

Kịch bản 1, Việt Nam tăng trưởng GDP cả năm dự kiến đạt 6%, thì tăng trưởng quý III phải đạt 6,8%, quý IV đạt 9%, cao hơn lần lượt 0,3 điểm phần trăm và 1,9 điểm phần trăm so với kịch bản tại Nghị quyết số 01/NQ-CP. Tính chung 6 tháng cuối năm, tăng trưởng GDP phải đạt 8,0%.

Kịch bản 2, để có thể tăng trưởng cả năm dự kiến đạt 6,5%, thì tăng trưởng quý III phải đạt 7,4%, quý IV đạt 10,3%, cao hơn lần lượt 0,9 điểm phần trăm và 3,2 điểm phần trăm so với kịch bản tại Nghị quyết số 01/NQ-CP. Tính chung 6 tháng cuối năm tăng trưởng phải đạt 8,9%.

Như vậy, để đạt được mục tiêu tăng trưởng 6,5%, thậm chí chỉ là 6%, thì trong hai quý còn lại của năm, tốc độ tăng trưởng phải đạt ở mức rất cao, không phải chỉ là 7-7,5% như kịch bản đã được cập nhật hồi đầu tháng 4/2023, mà phải lên tới 8-9%.

Đây là một thách thức lớn, theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, để đạt mục tiêu tăng trưởng 6,5% năm nay. Bởi lẽ, quý III năm ngoái, tốc độ tăng trưởng GDP lên tới 13,71%, còn quý IV là 5,92%.

Thêm nữa, bối cảnh hiện nay cho thấy, tình hình kinh tế còn nhiều khó khăn, khi mà kinh tế toàn cầu cũng còn nhiều yếu tố bất định, chưa thể sớm phục hồi.

Bản thân Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khi công bố hai kịch bản kinh tế được cập nhật cũng khẳng định, dự báo bối cảnh, tình hình thời gian tới khó có thể chuyển biến nhanh theo xu hướng tích cực, còn nhiều khó khăn, thách thức.

Ông cho biết, cần ý thức được nhiệm vụ đặt ra là rất nặng nề và thách thức, đòi hỏi sự quyết tâm cao, nỗ lực lớn của toàn hệ thống chính trị, người dân và doanh nghiệp, phát huy hiệu quả mọi chính sách, nguồn lực, tận dụng tối đa các cơ hội, phấn đấu tối đa để kết quả cao nhất theo mục tiêu đã đề ra.

Quyết định cuối cùng sẽ được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đưa ra. Tuy nhiên, với phát biểu này của Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, nhiều khả năng, Chính phủ chưa tính đến chuyện điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng, mà sẽ phấn đấu để đạt được mức cao nhất có thể.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu rõ, trong những tháng cuối năm, các bộ, cơ quan và địa phương cần tập trung triển khai quyết liệt hơn, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp điều hành trọng tâm.

Theo đó, tập trung theo dõi, nắm chắc tình hình trong và ngoài nước, tăng cường kiểm tra, giám sát, có chế tài xử lý nghiêm các trường hợp cán bộ đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm.

Thứ hai, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; thúc đẩy ứng dụng công nghệ số vào quản lý và giải quyết thủ tục hành chính trên môi trường điện tử.

Thứ ba, tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp, thúc đẩy các động lực tăng trưởng về tiêu dùng trong nước, đầu tư (cả khu vực tư nhân trong nước, nhóm quốc doanh, thu hút FDI và đầu tư công), xuất khẩu.

Thứ tư, tháo gỡ khó khăn, phát triển bền vững các thị trường chứng khoán, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp, lao động.

Cần giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế số, chuyển đổi số. Bảo đảm an sinh xã hội, hỗ trợ người lao động, bảo đảm đời sống người dân.

Ông Dũng thừa nhận, một số tổ chức quốc tế đã hạ dự báo tăng trưởng của Việt Nam, như IMF giảm từ 6,5% xuống 4,7%, WB giảm từ 6,3% xuống 6%, nhưng cơ bản vẫn ở mức tích cực, phù hợp với diễn biến tình hình.

Trước đó, nhiều dự báo của các tổ chức quốc tế cũng cho thấy, dù còn nhiều yếu tố bất định, kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục có xu hướng tích cực hơn trong nửa cuối năm 2023 này.

Ngân hàng Standard Chartered trong một báo cáo được đưa ra hồi cuối tháng 6/2023 đã nhận định, tăng trưởng GDP của Việt Nam được dự báo sẽ phục hồi trong nửa cuối năm nay, như Sputnik đưa tin trước đó.

Bộ trưởng cũng cho biết, nền kinh tế Việt Nam xuất hiện một số yếu tố thuận lợi hơn trong nửa cuối năm. Đó là, doanh nghiệp, nền kinh tế đã chủ động thích ứng với tình hình mới của thế giới và trong nước; các chính sách, giải pháp tiền tệ, tài khóa... đã được triển khai và sẽ bắt đầu được triển khai trong thời gian tới; nhiều dự án quy mô lớn, quan trọng quốc gia được khởi công, tăng tốc thực hiện, giải ngân...

Phát biểu với Thủ tướng, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng báo cáo cho biết, chỉ tiêu kinh tế tháng 6 tốt hơn tháng 5 và quý II tốt hơn quý I.

Trong 69 nhiệm vụ được giao hoàn thành đến hết quý II năm 2023, có 54 nhiệm vụ hoàn thành, 8 nhiệm vụ gia hạn thời gian báo cáo, 7 nhiệm vụ đang triển khai thực hiện.

Cụ thể, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 6 tháng tăng 3,39% so với cùng kỳ, tiếp tục xu hướng giảm. Việt Nam xuất siêu hơn 12,2 tỷ USD. Đầu tư có dấu hiệu tích cực hơn, ước đạt 1,35 triệu tỷ đồng, tăng 4,7% so với cùng kỳ. Giải ngân vốn đầu tư công hơn 65.000 tỷ đồng, đạt gần 30,5% kế hoạch. Mảng dịch vụ vẫn là động lực quan trọng của nền kinh tế Việt Nam, góp 80% vào tăng trưởng chung, với giá trị tăng thêm 6 tháng là 6,3%.

Tình hình đăng ký doanh nghiệp tích cực hơn, với 13.900 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới trong tháng 6, gần 7.100 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, gấp 3,1 lần so với cùng kỳ.

Báo cáo của Bộ Kế hoạch & Đầu tư tại phiên họp cũng chỉ ra tăng trưởng thấp của khu vực công nghiệp - xây dựng, hơn 1,1%, là nguyên nhân khiến GDP nửa đầu năm tăng thấp, đạt 60% kế hoạch.

Cùng đó, tỷ lệ lao động thiếu việc làm quý II là 2,06%; cắt giảm lao động tập trung tại một số địa phương nhiều khu công nghiệp, khu chế chế xuất, như Hà Nội, TP.HCM, Bắc Giang, Đồng Nai, Bắc Ninh, Bình Dương.

Bộ KH&ĐT cũng lưu ý, khả năng chống chịu của các doanh nghiệp trong nước, sau thời gian dài bị ảnh hưởng bởi Covid-19 còn yếu, nhiều doanh nghiệp đã đến mức tới hạn, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá, tình hình kinh tế, xã hội còn những hạn chế, khó khăn. Ông chỉ ra các vấn đề, như tăng trưởng kinh tế 6 tháng đầu năm là 3,72%, thấp hơn kịch bản đề ra (6,2%), sản xuất kinh doanh, lao động, việc làm gặp nhiều khó khăn. Cùng đó, còn tình trạng cán bộ công chức viên chức sợ sai, né tránh trách nhiệm.

Chính phủ đã cử 26 đoàn công tác làm việc với các địa phương để nắm bắt tình hình, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, định hướng các nhiệm vụ, giải pháp lớn trước mắt và lâu dài.

Theo kế hoạch, sau phiên họp này, Chính phủ sẽ ban hành Nghị quyết phiên họp và Nghị quyết chuyên đề về tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, nỗ lực phấn đấu đạt kết quả tốt nhất các mục tiêu đã đề ra.