Gần nhất, hàng chục lô đất ở huyện Đông Anh (nơi sắp lên quận) sắp đưa ra đấu giá thì bị tạm dừng đột xuất. Đơn vị tổ chức đấu giá cho biết, toàn bộ khách hàng đã mua hồ sơ tham gia đấu giá và nộp tiền đặt trước (nếu có) sẽ được hoàn trả lại tiền hồ sơ.
Liên tiếp tạm dừng đấu giá đất
Nhiều lô đất tại Hà Nội sắp được đưa ra đấu giá nhưng bỗng nhiên lại bị tạm dừng.
Điển hình huyện Đông Anh (TP. Hà Nội) liên tiếp đăng tải thông báo tạm dừng tổ chức các cuộc đấu giá quyền sử dụng đất thuộc dự án Xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đấu giá quyền sử dụng đất tại xã Vân Hà, huyện Đông Anh.
Cụ thể, ngày 21/7, Công ty Đấu giá Hợp danh Lạc Việt và Công ty đấu giá Hợp Danh Đấu giá Việt Nam đồng loạt đăng tải thông báo tạm dừng đấu giá quyền sử dụng đất đối với 28 thửa đất trong ô đất LK1 và 20 thửa đất trong ô LK3 thuộc dự án Xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đấu giá quyền sử dụng đất tại xã Vân Hà, huyện Đông Anh.
Nguyên nhân tạm dừng là vì có Công văn số 1778/UBND - TNMT ngày 21/7 và công văn số 755/QLDA - KHTH của UBND huyện Đông Anh và Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng huyện Đông Anh về việc tạm dừng tổ chức cuộc đấu giá quyền sử dụng đất tại ô đất LK1 và LK3.
Theo thông báo trước đó, 28 thửa đất tại ô LK1 lẽ ra đấu giá vào ngày 22/7 có diện tích từ 130,8 - 276,65m2 được chào đấu giá với mức khởi điểm từ 29,7 - 34,4 triệu đồng/m2.
Đến cuối cùng, cuộc đấu giá này lại bất ngờ bị tạm dừng trước thời điểm chính thức diễn ra như thông báo trước đó một ngày.
Trong khi 20 thửa đất thuộc ô LK3 được thông báo đấu giá vào ngày 29/7 với diện tích từ 126 - 270 m2/thửa và giá khởi điểm từ 29,7 - 34,4 triệu đồng/m2.
Theo thông báo của đơn vị tổ chức đấu giá, khách hàng đã mua hồ sơ tham gia đấu giá và nộp tiền đặt trước (nếu có) sẽ được hoàn trả lại tiền hồ sơ trong thời hạn hai ngày làm việc kể từ ngày ban hành thông báo (21/7).
Thời điểm cuối tháng 4 vừa qua, huyện Đông Anh cũng thông báo tạm dừng tổ chức đấu giá đất đối với 44 thửa đất tại khu đất X6 thôn Hà Lỗ, xã Liên Hà.
Theo đó, 44 thửa đất được tổ chức làm 2 đợt, mỗi đợt huyện đấu giá 22 thửa. Theo dự kiến trước đó, đợt 1 được tổ chức đấu giá đất vào ngày 23/4 và đợt 2 tổ chức vào ngày 6/5. Trong đó, các thửa đất có diện tích từ 90 - 154 m2/thửa và giá khởi điểm từ 30,3 - 33,3 triệu đồng/m2.
Các thửa đất trong số 44 thửa đất tạm dừng đấu giá đất đã được thông báo tổ chức đấu giá trước đó vào ngày 18/3.
Tuy nhiên, những thửa đất lại được thông báo tổ chức đấu giá tiếp vào giai đoạn cuối tháng 4 và đầu tháng 5 rồi lại tiếp tục thông báo tạm dừng.
Đấu giá đất khó khăn
Theo UBND TP Hà Nội cho biết, việc đấu giá quyền sử dụng đất tại các địa phương từ đầu năm đến nay gặp khó khăn, thu tiền đấu giá quyền sử dụng đất đạt thấp so với kế hoạch.
UBND TP Hà Nội cho biết, trong 6 tháng đầu năm, Hà Nội ước thu 6 tháng đầu năm 2023, nguồn thu từ đất là 4.470,4 tỷ đồng, nguồn thu từ đất chỉ đạt 26,3% kế hoạch thành phố giao và 21% kế hoạch cấp huyện giao.
Dự kiến, đến cuối năm, 5 đơn vị sẽ hụt thu so với kế hoạch. Nguồn thu từ đất giảm sẽ ảnh hưởng đến các dự án đầu tư công trên địa bàn thành phố.
Trong đó, thành phố Hà Nội đã tổ chức được 65 phiên đấu giá quyền sử dụng đất với 37 phiên đấu giá thành công và 28 phiên đấu giá không thành. Tổng thu tiền đấu giá quyền sử dụng đất là 724 tỷ đồng, đạt 5,42% kế hoạch năm.
Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cũng cho hay, đơn vị đã tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất tại 46 dự án; tổng diện tích đất đã đấu giá quyền sử dụng đất khoảng 36.651m2 (không bao gồm diện tích xây dựng hạ tầng).
Tổng số tiền trúng đấu giá là khoảng 979,609 tỷ đồng, đạt 7% chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán thu chi ngân sách năm 2023 của UBND thành phố Hà Nội. Như vậy, tiến độ đấu giá quyền sử dụng đất các dự án chậm so với mục tiêu đặt ra.
Nguyên nhân tiến độ đấu giá quyền sử dụng đất các dự án chậm được xác định là do nhu cầu của thị trường bất động sản không cao, có những khu đất thành phố đăng thông báo đấu giá lần 2, nhưng vẫn không có người tham gia…
Lý do quan trọng nữa là do thị trường bất động sản trầm lắng, chính sách tiền tệ thắt chặt, lãi suất cao, dẫn đến một số dự án gặp khó khăn về tài chính và do giá khởi điểm cao hơn so với thị trường, nên các nhà đầu tư không tham gia đấu giá.
Lãnh đạo thành phố đã nỗ lực đẩy nhanh tiến độ thực hiện, phấn đấu hoàn thành kế hoạch đấu giá quyền sử dụng đất năm 2023, tạo nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội.
Theo đó, UBND thành phố Hà Nội đã ủy quyền cho UBND cấp huyện quyết định thành lập hội đồng thẩm định giá đất cụ thể và quyết định giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp khu đất đấu giá có giá trị (tính theo giá đất trong bảng giá đất) từ 30 tỷ đồng trở lên để giao đất có thu tiền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn thành phố.
Hiện tượng bất thường
Trong khi đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường lưu ý, vẫn còn nhiều hiện tượng bất thường như "cò đấu giá", "quân xanh - quân đỏ" tại không ít địa phương.
Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, còn có tình trạng để lộ thông tin về người đăng ký tham gia đấu giá trước khi cuộc đấu giá diễn ra và tình trạng "xã hội đen" đe dọa cá nhân, tổ chức tham gia đấu giá phải xin rút hồ sơ.
Thậm chí là thông đồng giữa tổ chức tư vấn định giá với người tham gia đấu giá để "dìm giá" nhằm trục lợi. Theo thông tin trên báo Tiền Phong, còn có hiện tượng trả giá rất cao một số lô đất, rồi bỏ cọc, với mục đích gây hiệu ứng để tạo mặt bằng giá ảo rồi mua đi, bán lại nhiều lô đất đã trúng đấu giá khác hoặc bán ra các lô đất đã mua gom trong khu vực gần đó để thu lợi.
Tuy vậy, pháp luật hiện hành chưa quy định chưa thống nhất về việc nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất. Mặt khác, quy định về đấu giá tài sản không có quy định về việc dừng cuộc đấu giá khi có dấu hiệu bất thường trong việc đẩy giá trúng đấu giá lên quá cao nên gây ra không ít hiệu ứng tiêu cực.
Do đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang đề xuất bổ sung quy định về việc dừng cuộc đấu giá khi có dấu hiệu bất thường trong việc đẩy giá trúng đấu giá lên quá cao, gây hiệu ứng tiêu cực.
Cùng với đó cơ quan quản lý sẽ bổ sung quy định xử lý thu hồi nộp vào ngân sách Nhà nước khoản tiền người trúng đấu giá đã nộp dở dang trong trường hợp phải hủy hợp đồng trúng đấu giá đất tại dự thảo Luật Đất đai sửa đổi.