Ngân hàng Nhà nước ‘đứng trước họng súng’ khi Việt Nam ngược chiều thế giới?

Cũng có băn khoăn rằng, việc NHNN ngược chiều với Fed và các nhà điều hành toàn cầu có thể tạo áp lực lên tỷ giá, VND sẽ suy yếu.

Tuy nhiên, những quan ngại này hiện chưa thành hiện thực và NHNN vẫn đang làm rất tốt công tác điều hành chính sách tiền tệ, ổn định tỷ giá, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế vĩ mô của Việt Nam.

Đến nay, giới quan sát vẫn chú ý đến việc vì sao tỷ giá USD/VND vẫn ổn định dù Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam đã liên tục giảm lãi suất điều hành, đi ngược với xu thế của thế giới.

Thực tế, việc nhà điều hành liên tục giảm lãi suất điều hàn đã khiến lãi suất qua đêm liên ngân hàng giảm mạnh từ 4% về mức gần 0%.

Qua đó kéo giãn tiếp khoảng cách giữa lãi suất qua đêm liên ngân hàng tại Việt Nam và lãi suất quỹ liên bang Fed (đang ở mức khoảng 5,3%).

Trong báo cáo phân tích vừa công bố, Chứng khoán Maybank (MBKE) cho biết có những lo ngại rằng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang “đứng trước họng súng” khi cắt giảm lãi suất quyết liệt bất chấp Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vẫn duy trì sự thận trọng.

Đồng thời, sự trái ngược trong chính sách giữa Fed và NHNN có thể tạo áp lực lên tỷ giá.

Theo Chứng khoán Maybank, tỷ giá USD/VND chủ yếu đi ngang trong 7 tháng đầu năm nay sau khi NHNN Việt Nam hạ lãi suất 4 lần, tổng cộng từ 1,25 điểm % đến 1,5 điểm %.

Trong khi Việt Nam cố gắng “ghìm cương” để lãi suất không tăng nóng thì cùng thời gian đó, Fed cũng đã thắt chặt thêm 4 lần, nâng lãi suất thêm 1 điểm %.

Lý giải nguyên nhân vì sao tỷ giá vẫn ổn định, theo khối phân tích của MBKE,điều này là do thặng dư thương mại của Việt Nam đạt 15 tỷ USD trong 7 tháng đầu năm 2023.

Ngoài ra, Việt Nam cũng có triển vọng kinh tế sáng sủa hơn trong nửa cuối năm 2023 và sang 2024, theo nhiều báo cáo, phân tích, dự báo.

Các nhà phân tích của Chứng khoán Maybank cũng dự báo, đồng Việt Nam (VND) sẽ mất giá khoảng 2-3% so với USD trong 12 tháng tới.

Dù vậy, điều này, theo MBKE, không ảnh hưởng tới lập trường chính sách của Chính phủ và sự phục hồi kinh tế.

Trước đó, như Sputnik đã thông tin, đưa ra dự báo trong nửa cuối năm 2023, Chứng khoán VNDirect chỉ ra một số yếu tố có thể gây sức ép lên tỷ giá VND.

Đầu tiên làchênh lệch lãi suất giữa VND và USD tiếp tục thu hẹp do lãi suất điều hành của Fed có thể duy trì ở vùng đỉnh đến cuối năm 2023 để kiềm chế lạm phát, trong khi NHNN định hướng tiếp tục hạ lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng.

Thứ hai, lạm phát trong nước có thể tăng từ cuối quý III/2023. Tuy vậy, VNDirect cho rằng tỷ giá VND năm nay sẽ được hỗ trợ tốt hơn so với nửa cuối năm 2022 bởi thặng dư thương mại duy trì mức cao (7 tháng đầu năm 2023 Việt Nam xuất siêu 16,5 tỷ USD, gấp hơn 12 lần cùng kỳ năm 2022).

Ngoài ra, FDI và kiều hối ổn định cũng hỗ trợ nhiều cho Việt Nam. Đồng thời, các thỏa thuận bán cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài dự kiến thực hiện trong nửa cuối năm 2023 sẽ làm tăng nguồn cung ngoại tệ, Việt Nam hiện duy trì lãi suất thực cao.

Tại báo cáo chiến lược mới công bố, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng tỷ giá có sự biến động kể từ đợt cắt giảm lãi suất điều hành hồi tháng 5/2023.

Đồng thời, dòng vốn đã khiến lãi suất qua đêm liên ngân hàng giảm mạnh từ 4% về mức gần 0% như hiện nay.

Diễn biến này, theo VDSC, khiến khoảng cách giữa lãi suất qua đêm liên ngân hàng tại Việt Nam và lãi suất quỹ liên bang Fed (đang ở mức khoảng 5,3%) ngày càng nới rộng.

Về tỷ giá, thời gian tới, VDSC cho rằng, biến động tỷ giá vẫn trong tầm kiểm soát của Ngân hàng Nhà nước.

Điều này, theo VDSC là nhờ các động lực như nhập khẩu giảm mạnh hơn xuất khẩu (-17,1% trong 7 tháng đầu năm 2023) khiến cho cán cân thương mại tăng cao kỷ lục (15,23 tỷ USD) cũng như lượng kiều hối chuyển về TP.HCM tăng mạnh trong 6 tháng đầu năm 2023 đạt 4,3 tỷ USD, tăng 37% so với cùng kỳ.

Ngoài ra, cung-cầu ngoại tệ không căng thẳng như nửa cuối năm 2023, NHNN đã mua vào hơn 6,3 tỷ USD (tương đương 148 nghìn tỷ đồng) trong 6 tháng đầu năm 2023.

Vừa qua, Shinhan Bank cũng lên tiếng cảnh báo nguy cơ VND mất giá trong quý III và khuyến nghị NHNN không nên giảm lãi suất quá mạnhdo xuất khẩu còn yếu, vẫn tồn tại một số ngân hàng yếu kém và dự trữ ngoại hối giảm.

Tỷ giá USD/VND dự kiến sẽ chịu áp lực tăng trong ngắn hạn do nhu cầu toàn cầu chậm lại, các chỉ số của nền kinh tế Trung Quốc không được như kỳ vọng và đồng Nhân dân tệ yếu đi.

Khuyến nghị chiến thuật để tăng tính hiệu quả trong điều hành chính sách của NHNN, Chứng khoán Maybank cho rằng, nhà điều hành Việt Nam có thể sử dụng các biện pháp như kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động ngoại hối của ngân hàng thương mại (NHTM), thắt chặt hơn một chút thanh khoản của VND trên thị trường liên ngân hàng và bán USD từ nguồn dự trữ ngoại hối để bảo vệ VND.

MBKE lưu ý, biện pháp thứ nhất thường là động thái đầu tiên của NHNN sử dụng khí có những biến động bất thường trên thị trường ngoại hối.

Cùng với đó,MBKE chỉ rõ, dù giá gạo tăng lên mức kỷ lục trong một thập kỷ, nhưng nhờ một loạt các yếu tố thuận lợi, lạm phát cũng sẽ nằm trong tầm kiểm soát của Việt Nam.

Các nhà phân tích dự báo lãi suất trong nước sẽ giảm thêm 1-1,5 điểm % trong thời gian tới, cũng như không loại trừ khả năng NHNN cắt giảm lãi suất chính sách thêm 25 bps nhằm thúc đẩy sự phục hồi của nền kinh tế.

Như Sputnik đưa tin, trong một phát biểu thời gian qua, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết, có điều kiện, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục hạ lãi suất điều hành. Nếu không, các ngân hàng thương mại sẽ phấn đấu giảm lãi suất cho vay dựa trên giảm chi phí.

Tuy nhiên, Phó Thống đốc lưu ý, giảm lãi suất chỉ là một phần của vấn đề, chưa đủ để kéo tăng trưởng tín dụng đi lên. Đại diện NHNN thẳng thắn, chính sách tiền tệ, không phải là đôi đũa thần. Việc khơi thông nhu cầu vốn của nền kinh tế không thể dựa hết vào công cụ này.

Trong điều hành chính sách tiền tệ, NHNN sẽ cố gắng sử dụng linh hoạt những công cụ trong tay ngân hàng có nhưng cần hài hòa nhiều yếu tố bởi nếu chỉ biết nhìn trước mắt, sẽ hứng hậu quả trung dài hạn. Do đó, cần sự vào cuộc của các chính sách khác.