Kết quả của các sự kiện này, hiện trạng và triển vọng quan hệ của Nga với các nước Đông Nam Á – đó là nội dung thảo luận trong cuộc họp báo trực tuyến do ông Evgeny Zagainov Đại diện thường trực của LB Nga tại ASEAN tổ chức trong Trung tâm báo chí Sputnik.
Thật trùng hợp là cuộc họp báo của đại diện thường trực Nga về ASEAN diễn ra đúng hai ngày sau “sinh nhật ASEAN”. Một trong những tổ chức khu vực uy tín nhất đã 56 tuổi. Và sắp tới đội ngũ ASEAN sẽ bổ sung thêm một thành viên mới. Hồi tháng 5, «bản đồ lộ trình» về việc kết nạp Đông Timor vào ASEAN đã được thông qua.
Kết quả các sự kiện ASEAN và tiếp theo
Các cuộc gặp «Nga-ASEAN» luôn nổi bật điểm đặc trưng là bầu không khí ấm áp và tin cậy. Cuộc gặp gần đây nhất, được tổ chức vào ngày 13 tháng 7, cũng không ngoại lệ.
Ông Evgeny Zagainov đại diện thường trực của LB Nga tại ASEAN cho biết:
«Đã đánh giá chi tiết tất cả các lĩnh vực trong quan hệ đối tác chiến lược của chúng ta, nhân đây xin nhắc, quan hệ này vừa tròn 5 tuổi trong năm nay. Các Bộ trưởng đã cùng nhau rà soát quá trình triển khai Kế hoạch hành động toàn diện theo định dạng «ASEAN-Nga» giai đoạn 2021-2025. Về phía Nga, đặc biệt chú trọng các lĩnh vực như công nghệ cao, số hóa và ứng nghiệm giải pháp tiên tiến trong lĩnh vực kinh tế đô thị («thành phố thông minh»). Tất nhiên, một trong những ưu tiên vẫn là lĩnh vực giáo dục. Tính đến những ưu tiên hiện tại của ASEAN, dành chú ý điểm nhấn đến các vấn đề năng lượng và an ninh lương thực. Trong Tuyên bố tổng kết, cuộc đối thoại giữa Nga và ASEAN được định tính là tiến bộ».
Đáng tiếc rằng trong các cuộc gặp theo tuyến «Cấp cao Đông Á» (EAS) và «Diễn đàn Khu vực ASEAN về an ninh» (ARF) lại là bầu không khí chẳng mấy thân thiện. Nguyên nhân bởi định dạng thành viên tham gia, trong đó có những nước mà quan hệ hiện tại đang rất căng thẳng.
Đặc phái viên Evgeny Zagainov cho biết:
“Thật đáng tiếc, các đồng nghiệp phương Tây của chúng ta mang tới sàn gặp gỡ-thảo luận này những chủ đề đối đầu không có gì chung với chương trình nghị sự của ASEAN. Điều đó tất nhiên ảnh hưởng đến tính chất và kết quả của cuộc thảo luận. Nói một cách nhẹ nhàng thì bất kể thái độ thiếu xây dựng của một số thành viên tham gia trong cả hai sự kiện, dù sao theo kết quả cuộc họp cấp Bộ trưởng EAS và cuộc gặp «Diễn đàn Khu vực ASEAN về an ninh» cũng đã thông qua được các văn kiện như Kế hoạch Hành động của EAS cho giai đoạn 2024-2028 và Tuyên bố về kỷ niệm 30 năm ARF».
Ông Evgeny Zagainov đặc biệt chỉ ra rằng tại hai sàn quốc tế này Nga luôn tập trung định hướng vào những vấn đề hợp tác thiết thực, đáng quan tâm và hữu ích cho các nước trong khu vực, về tiến trình hình thành trật tự thế giới đa cực, về các mối đe dọa do sự xâm nhập của các cơ cấu NATO gây ra cho khu vực và về việc thành lập các khối địa phương nhàm «kiềm chế» Nga và Trung Quốc. Không ngẫu nhiên mà trong bài phát biểu tại các sự kiện Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc gìn giữ và củng cố cấu trúc an ninh khu vực hình thành xung quanh ASEAN.
Ngay trong thời gian tới sẽ tiến hành những cuộc gặp mới của đại diện Nga và các nước Đông Nam Á.
Cuộc đối thoại toàn diện đa phương
Quan hệ đối tác Nga-ASEAN mang lại lợi ích cho các bên.
«Trước hết cần hiểu thế nào là ASEAN hiện đại, các nước thành viên Hiệp hội có vai trò gì trên vũ đài quốc tế? Tổng số cư dân là hơn 670 triệu người. Tổng GDP là khoảng 3,7 nghìn tỷ USD. Đứng thứ 3 châu Á và thứ 5 thế giới. Đến năm 2030, ASEAN dự kiến vươn lên vị trí thứ 4. Nga có truyền thống hữu nghị và hợp tác lâu đời với các nước trong khu vực. Những điển hình thực tế về tình hữu nghị này có thể gặp ở một số quốc gia Đông Nam Á. Nhân dân ở các nước này bảo tồn ký ức lịch sử không hề ngắn ngủi, họ ghi nhớ sự gíup đỡ mà Liên Xô đã dành cho họ trong cuộc đấu tranh chống thực dân và chống chủ nghĩa đế quốc. Tiềm năng độc đáo đó cũng hữu ích với Nga, tạo ra cho Matxcơva những lợi thế cạnh tranh nhất định», - ông Evgeny Zagainov lưu ý.
Như ông Evgeny Zagainov xác nhận, LB Nga và các nước Đông Nam Á định hướng tiếp tục hợp tác trong khuôn khổ Liên Hợp Quốc và những tổ chức quốc tế khác, nhằm thúc đẩy các nguyên tắc của luật pháp quốc tế (yêu cầu rất quan trọng trong điều kiện hiện nay). Ngoài ra, Nga sẵn sàng chia sẻ với các đối tác kinh nghiệm giải quyết hàng loạt nhiệm vụ ứng dụng trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa khủng bố và tội phạm có tổ chức, chống dịch bệnh, đảm bảo an ninh thông tin và truyền thông, phát triển nông nghiệp, khoa học và công nghệ. Đã thành lập Quỹ Đối tác Đối thoại để tài trợ cho những dự án cụ thể giữa LB Nga và các nước trong khu vực.
Lĩnh vực tương tác đặc biệt là giáo dục - đào tạo.
Ông Evgeny Zagainov thông báo:
«Gần đây chúng ta đã thông qua kế hoạch làm việc để hợp tác trong lĩnh vực này. Không giới hạn việc đào tạo sinh viên chỉ theo tuyến Bộ Giáo dục và Khoa học. Các cơ quan công quyền của Nga cũng tích cực tham gia công tác bồi dưỡng nâng cao kỹ năng cho các đồng nghiệp từ các nước ASEAN. Năm ngoái, hơn 200 người từ các quốc gia khác nhau trong khu vực đã trải qua quá trình tái đào tạo như vậy. Năm nay, MGIMO đã khởi động chương trình Cao học đặc biệt theo chủ đề «Chính trị và Kinh tế của Quan hệ Đối tác Chiến lược».
«Chuyện ở đây nói về việc đào tạo các chuyên gia sẽ làm việc chính theo hướng phát triển sự hợp tác giữa đất nước chúng ta và ASEAN. Tại Saint-Peterburg, dưới sự bảo trợ của Hội đồng Kinh doanh Nga-ASEAN và với sự tham gia của Cơ quan Năng lượng Nga, đã tổ chức khoá học dành cho chuyên gia năng lượng từ các nước trong khu vực với chủ đề «Cảnh quan năng lượng đang thay đổi, Những tuyến đường năng lượng mới, Trung hoà carbon toàn cầu». Tức là, các dự án trong lĩnh vực giáo dục-đào tạo bao trùm nhiều lĩnh vực khác nhau nhất và được các nước Đông Nam Á dành quan tâm chú ý rất to lớn», - ông Evgeny Zagainov nói thêm trong phần kết luận.