Thậm chí, dù một số lái đò đã ký hợp đồng với Công ty NHNN Đầu tư - thương mại - dịch vụ Tràng An (công ty Tràng An, đơn vị quản lý, khai thác Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động, đơn vị thành viên của doanh nghiệp Xuân Trường) nhưng cũng không dám chở khách vì sợ bị "tẩy chay".
Tam Cốc- Bích Động tê liệt, dân phản đối, không chèo đò phục vụ khách
Suốt gần hai tháng qua, nhiều khách du lịch nước ngoài và nội địa tìm đến khu du lịch Tam Cốc – Bích Động ở Ninh Bình nhưng phải quay về.
Theo phản ánh trên báo Thanh Niên, Khu du lịch Tam Cốc – Bích Động này gần như tê liệt hoàn toàn vì giữa doanh nghiệp - Công ty TNHH Đầu tư - thương mại - dịch vụ Tràng An (đơn vị quản lý, khai thác Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động) và người lao động (hàng trăm người chèo đò) không tìm được tiếng nói chung để ký hợp đồng lao động.
Trên báo Lao động phản ánh, nhiều người chèo đò đã đồng ý ký hợp đồng lao động với doanh nghiệp nhưng cũng không dám chèo đò phục vụ khách vì sợ bị tẩy chay.
Theo báo chí nêu thực tại, sau hơn 1 tháng tuyên truyền, đối thoại giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân, đã có gần 100 lái đò đồng ý việc ký hợp đồng lao động với doanh nghiệp chủ quản, đến ngày 21/8, Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động đã mở cửa đón khách trở lại.
Thế nhưng, khi những lái đò đã ký hợp đồng lao động với doanh nghiệp chủ quản xuống đò để phục vụ du khách thì những người chèo đò khác ở trong làng kéo ra gây áp lực, thậm chí là "tẩy chay" đối với những người này khiến họ không thể thực hiện vận chuyển khách.
"Những ai mà ký hợp đồng với doanh nghiệp và thực hiện việc chèo đò phục vụ du khách là bị dân làng "tẩy chay", trong nhà khi có việc dân làng họ không đến, thậm chí có nhà làm nghề cho thuê bàn ghế, rạp đám cưới nhưng không theo ý của số đông trong làng thì họ cũng "tẩy chay" không thuê nữa", - Lao động dẫn lời người dân làm nghề chèo đò ở thôn Văn Lâm cho biết.
Trước đó, như Sputnik đã đưa tin, hồi tháng 7, Công ty TNHH Đầu tư - thương mại - dịch vụ Tràng An (đơn vị quản lý, khai thác Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động) đã ra thông báo về việc tạm dừng hoạt động khu du lịch Tam Cốc – Bích Động để sửa chữa, nâng cấp các công trình trong hạng mục của khu du lịch.
Nguyên nhân chính khiến khu du lịch này phải tạm dừng hoạt động là do doanh nghiệp của đại gia Xuân Trường và người chèo đò không thống nhất được về hợp đồng lao động.
Thông tin với báo chí, ông Nguyễn Cao Tấn, Phó Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình cho biết, đến tận ngày 30/8, hoạt động chèo đò ở khu du lịch Tam Cốc – Bích Động vẫn chưa trở lại bình thường dù doanh nghiệp vận hành thông báo khai thác trở lại từ ngày 21/8.
"Sau khi doanh nghiệp thông báo tạm dừng hoạt động vào ngày 8/7, chúng tôi đã yêu cầu doanh nghiệp phải cho hoạt động trở lại. Đến ngày 21/8 thì thông báo mở cửa trở lại, nhưng vẫn không thể phục vụ du khách vì chưa triển khai được việc chèo đò", - lãnh đạo Sở Du lịch Ninh Bình nói.
Đại diện Ban quản lý KDL cho biết, hôm mở cửa trở lại 21/8, có khoảng 30 chuyến đò chở du khách đi tham quan, đến ngày thứ 2 thì có 4 chuyến sau đó, những người lái đò ở đây không thực hiện việc chèo đò phục vụ du khách nên Ban quản lý đã dừng bán vé.
Theo Ban Quản lý, nguyên nhân chủ yếu khiến khu du lịch Tam Cốc – Bích Động gần như tê liệt là do những vướng mắc trong việc ký hợp đồng lao động giữa những người chèo đò ở đây và doanh nghiệp chủ quản. Đại đa số những người làm nghề chèo đò không đồng tình với việc ký hợp đồng lao động nên họ phản đối bằng cách không thực hiện việc chèo đò để phục vụ du khách.
"Những người đã ký hợp đồng rồi nhưng cũng không dám chèo đò phục vụ du khách vì sợ bị dân làng "tẩy chay", - phía Ban Quản lý KDL Tam Cốc – Bích Động nêu.
Bất đồng với doanh nghiệp của đại gia Xuân Trường
Từ hơn 10 năm trước, doanh nghiệp Xuân Trường của đại gia Xuân Trường được giao quyền quản lý vận hành hoạt động khu du lịch Tam Cốc – Bích Động. Từ đó, du khách muốn vào tham quan bằng đò dọc sông Ngô Đồng cũng phải mua vé. Tiền bán vé một phần được trả công cho người chèo đò, phần còn lại là doanh nghiệp thu về.
Hiện nay, việc quản lý điều hành Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động là Công ty TNHH Đầu tư - thương mại - dịch vụ Tràng An, công ty thành viên của doanh nghiệp Xuân Trường.
Theo lời kể của người có nhiều năm làm nghề chèo đò ở thôn Văn Lâm, từ những năm 90 của thế kỷ trước, người dân thôn này đã bắt đầu chèo đò chở khách du lịch vào thăm các danh lam thắng cảnh dọc sông Ngô Đồng.
Từ đó, Tam Cốc – Bích Động trở nên nổi tiếng và được nhiều du khách trong, ngoài nước biết đến. Theo một người lao động, trước đây, bà con thôn Văn Lâm thấy nhiều người có nhu cầu tham quan nên đóng thuyền chèo đò phục vụ và lấy tiền công. Hơn 30 năm qua, nghề chèo đò trở thành một trong những nguồn thu nhập thường xuyên của hàng trăm người dân địa phương. Ngoài chở khách, người dân xã Ninh Hải còn chèo đò dọc sông Ngô Đồng, vào sâu bên trong để trồng và thu hoạch lúa.
"Giờ doanh nghiệp vào quản lý rồi họ bảo ký hợp đồng lao động, bà con chúng tôi thấy không hợp lý nên chưa đồng ý", - người dân bày tỏ.
Ông Đinh Văn Đập, 72 tuổi, sống ở thôn Văn Lâm cũng bày tỏ, thấy hợp đồng có nhiều điểm chưa hợp lý nên chưa ký. Ông cho biết, đa số người dân lái đò đều cao tuổi, thấp thì hơn 60, cao cũng gần 80 tuổi. Trong khi, bến đò Tam Cốc có từ hơn bốn chục năm nay. Trong khi đó, việc tạm dừng hoạt động của khu du lịch là do phía doanh nghiệp dừng.
"Gần 2 tháng đã phải dừng đò rồi, chúng tôi bức xúc lắm chứ", - ông Đập nói.
Ông lưu ý, hiện nay, bình quân mỗi tháng một gia đình chỉ được chở từ 4 - 5 lượt đò, với nguồn thu 150.000 đồng/lượt. Như vậy, thực tế mỗi tháng người dân chỉ chèo 5 ngày, những ngày còn lại làm việc khác để bảo đảm cuộc sống.
"Giờ công ty yêu cầu ký hợp đồng mỗi tháng phải làm 24 ngày, mỗi ngày 8 tiếng. Trong khi thực tế bà con chỉ lái đò có 5 ngày, thế còn gần 20 ngày thì làm gì, bà con không thể đi cuốc đất, trồng cây cho họ được. Nên bà con chúng tôi chưa đồng ý ký hợp đồng", - người lái đò cho biết.
Người dân cũng bức xúc cho rằng, môi trường cảnh quan thiên nhiên, dòng sông là tài nguyên quốc gia, khai thác chung, đò thì do người dân tự đóng thì sao bà con lại phải đi ký hợp đồng để bị ràng buộc về thời gian lao động.
Gây ảnh hưởng đến du lịch Ninh Bình
Được biết, tại Tam Cốc – Bích Động hiện có hơn 600 chiếc đò do người dân tự bỏ tiền đóng và chở khách tham quan.
Về phần mình, du khách khi tham quan khu du lịch này sẽ phải mua vé do Công ty TNHH Đầu tư – thương mại – dịch vụ Tràng An tổ chức bán. Tiền vé mà doanh nghiệp thu với chở khách người Việt Nam là 630.000 đồng/chuyến (chở 4 khách), trong đó chỉ trả cho nhân viên lái đò 150.000 đồng/chuyến, còn lại, 480.000 doanh nghiệp thu về. Đối với khách quốc tế, công ty Tràng An thu giá vé 390.000 đồng/chuyến (chở 2 khách), trong đó, trả 150.000 đồng/chuyến cho người chèo đò, còn thu về cho doanh nghiệp là 240.000 đồng/chuyến.
Theo Phó Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình Nguyễn Cao Tấn, việc Tam Cốc – Bích Động bị tê liệt thời gian qua đã làm ảnh hưởng nhiều đến hình ảnh du lịch của tỉnh Ninh Bình nói cung cũng như của khu danh lam này nói riêng.
Thêm nữa, Tam Cốc – Bích Động lại nằm trong quần thể di sản Tràng An, một tuyến du lịch, theo ông Tấn, là gây nhiều ấn tượng cho du khách trong nước và quốc tế. Do đó, việc ngưng hoạt động, chưa tìm được tiếng nói chung giữa hai bên gây cản trở cho hoạt động du lịch của địa phương.
Vị lãnh đạo cũng nêu, việc triển khai ký hợp đồng lao động giữa doanh nghiệp với người chèo đò ở khu Tam Cốc – Bích Động không phải bây giờ mới làm, mà trước đó, đã từng nhiều lần làm nhưng cũng không nhận được sự đồng thuận của người dân nên phải dừng lại.
Phía chính quyền địa phương cùng các đơn vị chức năng cũng đã nhiều lần đến tuyên truyền, vận động, đối thoại, gặp gỡ người dân nhưng vẫn chưa tìm được tiếng nói thống nhất của người dân.
Ông Tấn lưu ý, đa phần người chèo đò không muốn ký hợp đồng vì sợ bị ràng buộc về thời gian, hợp đồng lại chỉ kéo dài 1 năm cùng một vài nguyên nhân khác.
"Chúng tôi cũng tìm hiểu hương ước của làng, có những điểm rất nhân văn, như những người neo đơn, người tàn tật, hộ gia đình khó khăn sẽ được ưu tiên cấp số đò (tức số thứ tự lượt chèo đò) để có kế sinh nhai, có công việc, thu nhập. Nhưng để hướng tới một ngành du lịch chất lượng, đảm bảo quy định thì phải có quy định trách nhiệm với nhau để tránh những điều không văn hóa, văn minh xảy ra ở khu du lịch", - Phó Giám đốc Sở Du lịch Ninh Bình nêu quan điểm.
Do đó, theo ông Tấn, cần có hợp đồng để có trách nhiệm, cam kết với nhau để cùng hướng đến môi trường du lịch tốt hơn.