Theo tờ trình mới nhất của Bộ Công Thương về dự thảo quyết định được Bộ Tư pháp thẩm định thay thế Quyết định 24/2017 cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, công thức tính giá điện bình quân vẫn bổ sung các khoản chênh lệch tỷ giá, lỗ sản xuất kinh doanh và các chi phí khác chưa được tính vào giá bán lẻ điện, theo Tuổi Trẻ Online.
Bộ Công Thương cho hay việc bổ sung các dữ liệu trên vào công thức xác định giá bán lẻ điện bình quân để phù hợp với thiết kế thị trường bán buôn cạnh tranh và giá điện gắn với giá thành sản xuất, như góp ý của Thanh tra Chính phủ.
Bộ cũng khẳng định việc cho EVN thu hồi khoản lỗ sản xuất kinh doanh trong tính giá điện dựa trên quy định pháp luật, thực tế và ý kiến các bộ ngành.
Vì vậy, theo dự thảo, EVN sẽ đề xuất phương án phân bổ các chi phí này. Bộ Công Thương sẽ cùng Bộ Tài chính, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trình Thủ tướng xem xét, quyết định.
Các nội dung cũng được giữ nguyên tại dự thảo lần trước. Đó là việc giá điện có thể điều chỉnh nhiều lần trong năm, tránh giật cục nên đề xuất rút ngắn chu kỳ điều chỉnh 6 tháng xuống 3 tháng. Quy định này giúp điều hành giá điện linh hoạt, hiệu quả hơn với tình hình kinh tế vĩ mô từng thời điểm.
Về thẩm quyền tăng giá, dự thảo giữ nguyên mức điều chỉnh từ 3% trở lên so với hiện hành thì giá điện được xem xét tăng. Bộ Công Thương lập luận, việc tăng giá ảnh hưởng tới kinh tế vĩ mô, sản xuất và đời sống người dân. Nếu ở mức tăng thấp hơn đã cân nhắc điều chỉnh có thể gây xáo trộn tâm lý của doanh nghiệp, người dân và tạo dư luận không tốt. Vai trò của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp được bổ sung khi kiểm tra, rà soát phương án giá điện EVN xây dựng.
Như vậy, EVN được tự quyết định tăng hoặc giảm giá điện ở dưới mức 5%. Bộ Công Thương có văn bản chấp thuận để EVN tăng khi biến động từ 5% đến dưới 10%. Thủ tướng có ý kiến khi tăng từ 10% trở lên hoặc ngoài khung giá. Vai trò của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp được bổ sung để thực hiện kiểm tra, rà soát phương án giá điện EVN xây dựng.
Bộ Tư pháp khi thẩm định dự thảo, nêu quan điểm việc giữ nguyên quy định tại Quyết định 24/2017 thẩm quyền điều chỉnh giá của EVN nếu giá điện bình quân tính toán tăng 3-5% so với giá hiện hành, là chưa khả thi. Bởi thực tế, cơ chế này chưa một lần được thực hiện.
Tuy nhiên, theo Bộ Công Thương, trong bối cảnh giá nhiên liệu biến động tăng cao hiện nay, mức giá điện tính toán để thu hồi đủ chi phí hợp lý, hợp lệ và có lợi nhuận định mức phù hợp là rất cao. Vì thế việc giữ nguyên thẩm quyền điều chỉnh của EVN để linh hoạt trong điều hành, và vẫn phản ánh được biến động thông số đầu vào theo thị trường.
Bên cạnh đó, việc điều chỉnh giá bán điện bình quân hằng năm cũng được sửa đổi để minh bạch hơn. Tức là, mức thay đổi giá thực tế có thể thấp hơn phương án xây dựng, kết quả rà soát, kiểm tra của cơ quan Nhà nước. Việc này để giảm thiểu ảnh hưởng tới kinh tế vĩ mô, sản xuất của doanh nghiệp và đời sống người dân.
Bộ Tư pháp cũng đề nghị Bộ Công Thương làm rõ mối liên hệ giữa chi phí khâu phát điện của năm tính toán theo thông số đầu vào cơ bản trong khâu phát điện ảnh hưởng thế nào tới tổng chi phí mua điện.
Về vấn đề này, Bộ Công Thương giải trình chi phí phát điện được xác định trên cơ sở giá nhiên liệu (than, dầu, khí) của các loại hình nhà máy điện. Giá của các loại hình nhiên liệu phục vụ sản xuất điện này theo cơ chế thị trường nên khi có biến động lớn đến giá nhiên liệu sẽ ảnh hưởng tới chi phí phát điện. Việc này ảnh hưởng trực tiếp tới tổng chi phí mua điện, giá bán lẻ điện bình quân của EVN.