"Do cuộc đối đầu vũ trang ở Nagorno-Karabakh leo thang nghiêm trọng, chúng tôi kêu gọi các bên xung đột ngay lập tức dừng đổ máu, chấm dứt chiến sự và loại trừ thương vong trong dân thường",- tài liệu nhấn mạnh.
Bộ Ngoại giao cho rằng “số phận của khu định cư Nagorno-Karabakh bị ảnh hưởng về căn bản từ việc Yerevan vào tháng 10/2022 và tháng 5/2023 tại các hội nghị thượng đỉnh dưới sự bảo trợ của Liên minh Châu Âu chính thức công nhận Nagorno-Karabakh là một phần lãnh thổ của Azerbaijan".
"Điều này đã thay đổi các điều kiện cơ bản mà theo đó lãnh đạo Nga, Azerbaijan và Armenia ký kết Tuyên bố ngày 9/11/2020, cũng như tình hình của lực lượng gìn giữ hòa bình Nga trong khu vực", - Bộ cho biết.
Kể từ khi triển khai trong khu vực, lực lượng này đã tận tâm thực hiện nhiệm vụ duy trì lệnh ngừng bắn và đảm bảo liên lạc giữa Baku và Yerevan, Bộ nhắc lại.
Bộ Ngoại giao cũng chỉ ra rằng lực lượng gìn giữ hòa bình Nga đã phối hợp các nỗ lực để khắc phục tình hình nhân đạo trên “địa bàn”, đồng thời cũng góp phần vào việc khởi động đối thoại trực tiếp giữa Azerbaijan và Stepanakert. Bên cạnh đó, lực lượng này hiện nay vẫn hỗ trợ dân chúng thông qua công tác cứu trợ y tế và sơ tán dân, Bộ cho biết.
“Việc chính bây giờ là ngay lập tức trở lại thực hiện tập hợp các thỏa thuận cấp cao ba bên 2020-2022, trong đó nêu rõ tất cả các bước đi tiến tới giải pháp hòa bình cho vấn đề Karabakh, chấm dứt đối đầu vũ trang và làm mọi thứ có thể để đảm bảo các quyền và an ninh cho người dân Nagorno-Karabakh", – Bộ kết luận.
Vào buổi chiều, Bộ Quốc phòng Azerbaijan tuyên bố bắt đầu “các biện pháp chống khủng bố mang tính cục bộ" để khôi phục trật tự hiến pháp ở Karabakh. Baku tuyên bố họ đang vô hiệu hóa các vị trí của LLVT Armenia, nhưng không tấn công dân thường và các công trình hạ tầng.
Về phần mình Yerevan nhấn mạnh rằng quân đội nước này không có bất kỳ đơn vị hoặc thiết bị vũ trang nào ở Karabakh. Thủ tướng Nikol Pashinyan gọi những nỗ lực lôi kéo Armenia vào leo thang quân sự là không thể chấp nhận được và tuyên bố rằng lực lượng gìn giữ hòa bình Nga và cộng đồng quốc tế cần thực hiện ngay các biện pháp cần thiết.
Bộ Ngoại giao Nga bày tỏ lo ngại về tiến trình leo thang và kêu gọi các bên quay trở lại giải pháp ngoại giao để tháo gỡ tình hình.
Nagorno-Karabakh là gì?
Nagorno-Karabakh là một khu vực ở ngoại Kavkaz từ lâu đã là đối tượng tranh chấp lãnh thổ giữa Armenia và Azerbaijan.
Phần lớn dân số ở đây là người Armenia. Năm 1923, khu vực này nhận được quy chế là khu tự trị trong Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Azerbaijan.
Năm 1988, phong trào thống nhất với Armenia bắt đầu ở Nagorno-Karabakh. Ngày 2 tháng 9 năm 1991, khu tự trị tuyên bố độc lập khỏi Azerbaijan, đổi tên thành Cộng hòa Nagorno-Karabakh. Từ năm 1992 đến 1994, Azerbaijan đã cố gắng giành quyền kiểm soát nước cộng hòa tự xưng, thực hiện những hoạt động quân sự quy mô lớn, khiến hơn 30 nghìn người thiệt mạng.
Năm 1994, các bên đã đồng ý ngừng bắn, nhưng tình trạng của nước cộng hòa vẫn chưa được xác định. Vào cuối tháng 9 năm 2020, giao tranh lại tiếp tục ở Nagorno-Karabakh. Đêm 10/11, Azerbaijan và Armenia, với sự hỗ trợ của Matxcơva, đã đồng ý ngừng bắn hoàn toàn, giữ nguyên các vị trí chiếm đóng và trao đổi tù binh, thi thể người chết. Lực lượng gìn giữ hòa bình của Nga đóng quân trong khu vực, bao gồm cả hành lang Lachin.
Năm ngoái, Yerevan và Baku, thông qua sự trung gian của Nga, Mỹ và EU, đã bắt đầu thảo luận về một hiệp ước hòa bình trong tương lai. Vào cuối tháng 5 năm nay, Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan cho biết Yerevan sẵn sàng công nhận chủ quyền của Azerbaijan trong biên giới thời Liên Xô, tức là cùng với Karabakh. Vào tháng 9, Tổng thống Nga Vladimir Putin lưu ý rằng giới lãnh đạo Armenia về cơ bản đã công nhận chủ quyền của Azerbaijan đối với Karabakh. Như nhà lãnh đạo Azerbaijan Ilham Aliyev cho biết, Azerbaijan và Armenia có thể ký hiệp ước hòa bình trước cuối năm nếu Yerevan không thay đổi lập trường.