Múi giờ trên thế giới: giờ quốc tế và danh sách các quốc gia

Ngày xưa, trong thời kỳ chưa phát triển đồng hồ, con người thường sử dụng mặt trời như một phương tiện để xác định thời gian hàng ngày. Với sự tiến bộ của cuộc sống hiện đại, ngày nay chúng ta có thể dễ dàng tính toán múi giờ trên toàn cầu. Mỗi quốc gia có múi giờ riêng, vì vậy tại một thời điểm nhất định, một quốc gia có thể đang chiều mà một quốc gia khác lại đang tối. Điều này được xác định bởi sự thay đổi liên tục của đường kinh tuyến, với mỗi đường kinh tuyến tương ứng với một múi giờ.

Ví dụ, Việt Nam, nằm trong múi giờ GMT+7, thường chênh lệch 7 giờ so với UTC. Trong khi đó, Hàn Quốc thuộc múi giờ GMT+9, chênh lệch 9 giờ. Mỹ có nhiều múi giờ khác nhau tùy thuộc vào khu vực, từ GMT-5 đến GMT-10. Sự đồng bộ này giúp giảm thiểu sự nhầm lẫn về thời gian khi tương tác trên mạng và giao tiếp trên toàn thế giới mỗi ngày.

Trái đất được chia thành 24 đường kinh tuyến, chia bề mặt thành 24 phần bằng nhau. Mỗi đường kinh tuyến tương ứng với một múi giờ, giúp chúng ta dễ dàng tính toán sự chênh lệch thời gian giữa các quốc gia. Tuy nhiên, việc chia múi giờ chỉ là một cơ sở chung và các múi giờ cụ thể được xác định dựa trên các thỏa thuận địa phương, với yếu tố quan trọng là thống nhất lãnh thổ quốc gia. Do đó, trên bản đồ thế giới, chúng ta có thể thấy nhiều trường hợp ngoại lệ và chênh lệch giờ giữa các múi giờ có thể không đồng đều.

Một múi giờ là 1 vùng trên Trái Đất mà người ta quy ước sử dụng cùng 1 thời gian tiêu chuẩn, thông thường được nói đến như là giờ địa phương. Về lý thuyết, các đồng hồ tại vùng này luôn chỉ cùng 1 thời gian.

Tất cả các múi giờ trên Trái Đất đều được xác định tương đối so với Giờ Phối hợp Quốc tế (UTC) (tương đương với giờ GMT trong quá khứ), một giờ được đo tại kinh tuyến số 0, đi qua Đài thiên văn Hoàng gia Greenwich, Greenwich, Luân Đôn, Anh.

Một số địa phương có thể thay đổi múi giờ theo mùa. Ví dụ, trong mùa hè, một số nước nằm ở vùng ôn đới hoặc gần cực thực hiện thay đổi giờ mùa hè (DST), làm điều chỉnh thời gian sớm lên 1 giờ. Điều này gây ra sự phức tạp hơn trong việc xác định chênh lệch giờ giữa các địa phương.

Dưới đây là danh sách 10 quốc gia có nhiều múi giờ đi qua lãnh thổ nhất, được sắp xếp theo thứ tự từ cao đến thấp:

Nga có 11 múi giờ. Nhiều người cho rằng, Nga là quốc gia có số múi giờ nhiều nhất, tuy nhiên thực tế họ chỉ đứng thứ hai, sau Pháp, và có số múi giờ bằng với Mỹ. Trong khi Pháp và Mỹ được đánh giá cao vì sở hữu nhiều đảo và lãnh thổ phân bổ trên toàn cầu, lãnh thổ của Nga lại tập trung tại một vùng và trải dài suốt 11 múi giờ. Ngoài ra, Nga cũng là quốc gia có diện tích lớn nhất trên hành tinh này, chiếm 1/8 diện tích có người ở trên Trái đất. Diện tích của Nga lớn đến nỗi phần đất của họ được chia thành hai vùng theo lục địa, một bên là châu Á và một bên là châu Âu.

Luật pháp của Mỹ công nhận nước này tồn tại 9 múi giờ chính thức. Nhưng thực tế còn có thêm 2 múi giờ không chính thức. Hai múi giờ này bao gồm một trạm nghiên cứu khoa học nằm ở Cực Nam của Trái Đất và hai đảo san hô Baker và Howland nằm ở Thái Bình Dương. Hai đảo này không có sự cư trú. Ngoài lãnh thổ lớn nhất nằm ở phía dưới Canada, Mỹ còn bao gồm bang Alaska ở hướng Tây Bắc Canada và đảo Hawaii ở Thái Bình Dương. Ngoài ra, còn có các đảo và quần đảo nhỏ khác nằm trong Thái Bình Dương này.

Trong khi đó, Hàn Quốc có một múi giờ duy nhất. Múi giờ chuẩn của Hàn Quốc (KST) được đánh dấu là UTC +9:00. Trong khi đó, múi giờ của Việt Nam (UTC +7:00) có sự chênh lệch 2 giờ so với Hàn Quốc. Ví dụ, nếu hiện tại là 10:08 theo giờ địa phương Việt Nam, thì thời gian tại Hàn Quốc sẽ là 12:08 (tức là muốn nói rằng giờ của Hàn Quốc nhanh hơn giờ của Việt Nam 2 giờ).

Tương tự Hàn Quốc, Trung Quốc cũng chỉ có một múi giờ. Khá bất ngờ rằng, mặc dù diện tích của Trung Quốc trải dài trên 5 múi giờ, chính quyền của họ chỉ sử dụng duy nhất 1 múi giờ với mục đích tạo ra sự "thống nhất trên toàn lãnh thổ". Tuy nhiên, điều này gây ra nhiều bất tiện cho người dân trong công việc và cuộc sống hàng ngày, vì thực tế là sự chênh lệch múi giờ vẫn tồn tại dù con người có chọn sử dụng múi giờ nào đi nữa. Ví dụ, khi người dân Trung Quốc điều chỉnh đồng hồ để phù hợp với múi giờ do chính phủ quy định, ở một số tỉnh xa xôi, có thể họ sẽ chứng kiến bình minh vào lúc 10 giờ sáng hoặc ngắm hoàng hôn vào nửa đêm...

Múi giờ Thái Bình Dương (UTC -8:00) được áp dụng tại Canada cho khu vực British Columbia, đặc biệt là thành phố Vancouver, một thành phố sôi động, xinh đẹp và tràn đầy sức sống. Sự chênh lệch thời gian giữa Canada và Việt Nam ở vùng British Columbia là 15 giờ.

Múi giờ miền Trung ở Canada (UTC-6:00) được tính bằng cách trừ 6 giờ từ Giờ phối hợp quốc tế. Múi giờ này áp dụng cho vùng Manitoba và một phần nhỏ vùng tây bắc Ontario. Sự chênh lệch thời gian giữa Canada và Việt Nam ở vùng tây bắc Ontario và Manitoba là 13 giờ.

Múi giờ Đại Tây Dương ở Canada (UTC-4:00) được tính bằng cách trừ 4 giờ từ giờ UTC. Múi giờ này áp dụng cho vùng ven biển New Brunswick và bán đảo Nova Scotia.

Múi giờ miền Đông ở Canada (UTC-5:00) được tính bằng cách trừ 5 giờ từ giờ UTC. Múi giờ này áp dụng cho các bang Quebec, Ontario và đông trung Nunavut. Sự chênh lệch thời gian giữa Canada và Việt Nam ở các vùng này là 12 giờ.

Múi giờ miền Núi ở Canada (UTC-7:00) được tính bằng cách trừ 7 giờ từ giờ phối hợp quốc tế vào thời gian ban ngày ngắn nhất của mùa thu và mùa đông. Trong thời gian sử dụng ánh sáng ban ngày cho các mùa xuân, hè và đầu mùa thu, giờ được tính bằng cách trừ 6 giờ từ giờ phối hợp quốc tế. Múi giờ này áp dụng cho các bang Alberta, đông nam và đông bắc British Columbia, Northwest Territories. Edmonton và Calgary cũng thuộc múi giờ này. Sự chênh lệch thời gian giữa Canada và Việt Nam là 14 giờ vào thu, đông và 13 giờ vào mùa xuân, hè.

Múi giờ Newfoundland (UTC -3:30) được tính bằng cách trừ 3,5 giờ từ giờ UTC. Cách tính này áp dụng cho tỉnh bang Newfoundland và Labrador. Thành phố St. John's cũng thuộc múi giờ Newfoundland. Sự chênh lệch thời gian giữa Canada và Việt Nam ở các khu vực này là 10 giờ 30 phút.

So với múi giờ của Nga, trước năm 2009, nước Nga có tổng cộng 11 múi giờ khác nhau, nhưng hiện nay đã giảm xuống còn 9 múi giờ. Các múi giờ này được chia thành các vùng như sau:

Hiện nay, khi tham quan nước Nga, các tour du lịch ở Việt Nam thường tập trung đến các thành phố có múi giờ của Moscow, tức là GMT + 3, khác biệt 4 giờ so với giờ Việt Nam.

Múi giờ Việt Nam được gọi bằng tên gọi chính thức là “Giờ Đông Dương. Múi giờ Việt Nam nằm ở múi giờ UTC+7, tức là nhanh hơn 7 giờ so với giờ phối hợp thế giới (Coordinated Universal Time). Múi giờ Việt Nam có áp dụng quy định giờ tiêu chuẩn trên toàn lãnh thổ quốc gia, không có sự chênh lệch giữa các khu vực. Múi giờ Việt Nam thực hiện việc điều chỉnh giờ mỗi năm bằng cách chuyển đổi giữa giờ mùa xuân (GMT+7) và giờ mùa đông (GMT+7).

Lịch sử của Việt Nam đã từng chứng kiến sự thay đổi múi giờ trong quá khứ. Cụ thể, kể từ khi thế giới bắt đầu áp dụng hệ thống múi giờ, Việt Nam đã trải qua nhiều sự điều chỉnh do tình hình chiến tranh và phân chia đất nước thành hai miền Nam – Bắc. Hiện tại, múi giờ của Việt Nam trùng khớp với các quốc gia thuộc bán đảo Đông Dương, Thái Lan, Indonesia, các tỉnh tận cùng Tây bắc của Mông Cổ và một số vùng tại nước Nga.

Theo múi giờ chuẩn GMT, Việt Nam nằm ở múi giờ GMT +7 và múi giờ GMT của Hàn Quốc là +9. Vì thế Hàn Quốc sẽ có thời gian nhanh hơn Việt Nam 2 tiếng đồng hồ. Múi giờ của Trung Quốc cũng nhanh hơn thời gian của Việt Nam 1 tiếng.

Hay theo múi giờ UTC +8 – UTC +10 của Úc, nước này cũng có thời gian nhanh hơn Việt Nam 1-2 tiếng. Hoặc với múi giờ UTC -5 – UTC -8, Mỹ chậm hơn Việt Nam khoảng 12-15 tiếng.

Hiện tượng luân phiên ngày đêm là một trong những tác động của sự xoay quanh trục của Trái Đất. Vì Trái Đất có hình dạng cầu và xoay quanh trục, nên có sự thay đổi giữa ban ngày và ban đêm: nơi mà ánh sáng mặt trời chiếu sáng là ban ngày và nơi mà không có ánh sáng là ban đêm.

Thời gian trên Trái Đất được chia thành hai loại, đó là thời gian địa phương và thời gian quốc tế. Thời gian quốc tế (hay còn được gọi là Greenwich Mean Time - GMT) được tính dựa trên múi giờ số 0.

Trong khi đó, thời gian địa phương (còn được gọi là thời gian theo Mặt Trời) được hiểu là vào cùng một thời điểm, các địa điểm trên các kinh tuyến khác nhau sẽ có thời gian khác nhau.

Giờ quốc tế được tính dựa trên múi giờ số 0. Hay nói cách khác, Thời gian quốc tế là thời gian ở múi giờ số 0, hay còn được gọi là GMT.

Việc phân chia múi giờ diễn ra như sau:

Bề mặt Trái Đất được chia thành 24 múi giờ, mỗi múi giờ tương ứng với một đoạn kinh tuyến rộng 15 độ. Các múi giờ được đánh số từ 0 đến 23. Múi giờ số 0 là múi mà kinh tuyến chính đi qua đài thiên văn Greenwich, các múi giờ tiếp theo được đánh số theo chiều xoay của Trái Đất. Việt Nam thuộc múi giờ số 7.

Đường chuyển ngày quốc tế xảy ra tại kinh tuyến 180 độ. Khi đi từ phía Tây sang phía Đông qua kinh tuyến 180 độ, ngày lịch sẽ được giảm đi 1 ngày. Còn khi đi từ phía Đông sang phía Tây qua kinh tuyến 180 độ, ngày lịch sẽ được tăng thêm 1 ngày.