Tại Nghị quyết 20 phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 1/2024, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước hoàn thiện, báo cáo phương án xử lý Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB).
Cùng với đó, chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước phối hợp chặt chẽ với Kiểm toán Nhà nước khẩn trương hoàn thành việc định giá các ngân hàng yếu kém để sớm thực hiện chủ trương chuyển giao bắt buộc.
Như Sputnik đã thông tin, hiện nay, toàn hệ thống có 5 ngân hàng bị kiểm soát đặc biệt, gồm OceanBank, CB, GPBank, DongABank và SCB. Trong đó, 3 ngân hàng mua lại 0 đồng (OceanBank, CB, GPBank), dù cùng là diện kiểm soát đặc biệt như DongABank, nhưng SCB là ngân hàng có quy mô lớn hơn rất nhiều, do đó, quá trình tái cơ cấu sẽ phức tạp hơn.
Ngân hàng Nhà nước sớm có phương án xử lý SCB
Cổng thông tin Chính phủ cho biết, Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 20/NQ-CP phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 1/2024.
Tại Nghị quyết số 20 này, Chính phủ đưa ra một số yêu cầu với lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước (NHNN).
Trong đó, Thủ tướng đề nghị Ngân hàng Nhà nước chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương bám sát diễn biến thị trường để điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, phối hợp đồng bộ, hài hòa, chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.
Ngân hàng Nhà nước theo dõi chặt chẽ tình hình thực hiện hạn mức tín dụng năm 2024, điều hành linh hoạt, kịp thời, đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế và an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng, hướng tín dụng vào các lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng.
Đặc biệt, kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, kiên quyết chống tiêu cực trong cung ứng tín dụng.
Trong bối cảnh biến động giá vàng, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước theo dõi chặt chẽ diễn biến giá vàng thế giới và trong nước để kịp thời thực hiện các giải pháp bình ổn thị trường vàng.
Mặt khác, NHNN cần tăng cường kiểm tra, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong mua, bán vàng, ngoại tệ và thực hiện đổi tiền không đúng quy định của pháp luật.
Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các tổ chức tín dụng, cơ quan liên quan bảo đảm vận hành hệ thống thanh toán hoạt động ổn định, an toàn, thông suốt, phục vụ tốt nhu cầu thanh toán, rút tiền mặt của người dân, doanh nghiệp, khách du lịch trước, trong và sau Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.
Chính phủ yêu cầu NHNN phối hợp chặt chẽ với Kiểm toán Nhà nước khẩn trương hoàn thành việc định giá các ngân hàng yếu kém để sớm thực hiện chủ trương chuyển giao bắt buộc.
"Hoàn thiện, báo cáo cấp có thẩm quyền phương án xử lý Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB)", - Nghị quyết 20 nhấn mạnh.
Qua đó có giải pháp hiệu quả kiểm soát nợ xấu, bảo đảm an toàn hệ thống; tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát ngân hàng, kịp thời ngăn chặn, phát hiện và xử lý nghiêm các sai phạm, bảo đảm an ninh, kỷ luật thị trường tiền tệ, ngân hàng.
Khó khăn
Hiện Việt Nam có 5 ngân hàng bị kiểm soát đặc biệt, gồm OceanBank, CB, GPBank, DongABank và SCB.
Tuy nhiên, do SCB là ngân hàng có quy mô lớn hơn rất nhiều 4 ngân hàng còn lại nên quá trình tái cơ cấu dự kiến cũng sẽ phức tạp hơn.
Như Sputnik đã thông tin, các cấp có thẩm quyền đã phê duyệt chủ trương chuyển giao bắt buộc đối với 4 ngân hàng được kiểm soát đặc biệt. Riêng với SCB, trên cơ sở báo cáo đánh giá tổng thể thực trạng và đề xuất chủ trương cơ cấu lại SCB của SCB và Ban Kiểm soát đặc biệt SCB, Ngân hàng Nhà nước đã có báo cáo Thủ tướng Chính phủ về chủ trương xử lý SCB.
Ngân hàng Nhà nước cũng đang nghiên cứu đề nghị tham gia cơ cấu lại SCB của một số nhà đầu tư để khẩn trương trình Chính phủ phương án cơ cấu lại SCB theo quy định.
Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước từng lưu ý, việc xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém là rất phức tạp, còn gặp nhiều khó khăn về hành lang pháp lý, cơ chế hỗ trợ đối với tổ chức tín dụng tham gia xử lý/nhận chuyển giao bắt buộc các tổ chức tín dụng yếu kém.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng từng báo cáo trước Quốc hội cho biết, quá trình tái cơ cấu tổ chức tín dụng kéo dài do việc tìm kiếm, đàm phán ngân hàng thương mại đủ điều kiện nhận chuyển giao bắt buộc (năng lực tài chính, quản trị, kinh nghiệm cơ cấu tổ chức tín dụng yếu kém) khó khăn, vì phụ thuộc lớn vào việc tự nguyện tham gia của các ngân hàng thương mại và cần thời gian để thuyết phục cổ đông, nhất là cổ đông lớn, cổ đông chiến lược nước ngoài đồng thuận tham gia nhận chuyển giao bắt buộc.
Đồng thời, cơ chế chính sách, nguồn lực tài chính để xử lý tổ chức tín dụng yếu kém còn nhiều bất cập, vướng mắc, thủ tục kéo dài.
Cạnh đó, việc phối hợp, tham gia ý kiến của các bộ, ngành liên quan còn kéo dài do việc xử lý các ngân hàng yếu kém phức tạp, chưa có tiền lệ. Năng lực của cán bộ, công chức làm công tác thanh tra, giám sát còn hạn chế trong điều kiện áp lực xử lý khối lượng công việc lớn, phức tạp, yêu cầu khẩn trương về tiến độ (vừa thực hiện công tác thanh tra, giám sát, vừa thực hiện công tác cơ cấu lại ngân hàng yếu kém).
Đến nay, chưa có ngân hàng nào chính thức công bố tên ngân hàng yếu kém sẽ nhận chuyển giao bắt buộc. Tuy nhiên, theo thông tin trên báo Đầu tư, có khả năng ngân hàng Vietcombank nhận chuyển giao CB, Ngân hàng Quân đội MB sẽ nhận chuyển giao OceanBank, HDBank của tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo có thể nhận chuyển giao DongABank, VPBank cũng được cho là sẽ có khả năng nhận chuyển giao GPBank.
Dư âm của sự cố rút tiền hàng loạt tại SCB vẫn còn
Vừa qua, tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ ngân hàng năm 2024 diễn ra vào sáng 8/1, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết trong năm 2023, dư âm của sự cố rút tiền hàng loạt tại SCB vào cuối năm 2022 vẫn còn.
"Dư âm của sự cố rút tiền hàng loạt tại Ngân hàng SCB vào cuối năm 2022 tác động lớn tới thanh khoản, tâm lý thị trường, khiến các tổ chức tín dụng thận trọng hơn trong việc quản trị và cân đối nguồn vốn tín dụng", - báo Đầu tư dẫn phát biểu của Thống đốc nêu.
Thêm cộng hưởng với tác động đổ vỡ của một số ngân hàng tại Mỹ và châu Âu, xu hướng tín dụng tăng chậm lại trên khắp toàn cầu... Theo Thống đốc, đây là những yếu tố tác động không thuận tới thanh khoản, tâm lý, kỳ vọng của tổ chức tín dụng, doanh nghiệp và người dân.
Tuy vậy, năm 2023, hệ thống tổ chức tín dụng vẫn cơ bản hoạt động ổn định, huy động và cung ứng vốn cho nền kinh tế tiếp tục tăng.
Đáng chú ý, Đề án "Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025" được tích cực triển khai.
"Việc định giá các ngân hàng chuyển giao bắt buộc dù chưa có tiền lệ, nhưng đến nay, về cơ bản đã hoàn thành, tạo cơ sở cho việc hoàn tất phương án chuyển giao chi tiết trong thời gian tới", - Thống đốc cho biết.
Dù nợ xấu tăng song theo Ngân hàng Nhà nước, nợ xấu được tập trung xử lý và kiểm soát trong bối cảnh nền kinh tế và sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của doanh nghiệp.
Năm 2024, về tái cơ cấu ngành ngân hàng, Thống đốc cho biết, Ngân hàng Nhà nước chủ trương tập trung thực hiện có hiệu quả phương án xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém.
NHNN chỉ đạo các tổ chức tín dụng đẩy mạnh công tác xử lý, thu hồi nợ xấu; phấn đấu năm 2024, tỷ lệ nợ xấu nội bảng (không bao gồm các ngân hàng thương mại yếu kém) dưới 3%. Tích cực đổi mới, tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát ngành Ngân hàng.
"Thanh tra có trọng tâm, trọng điểm, các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro nhằm ngăn chặn, phát hiện và xử lý nghiêm các rủi ro, tồn tại và sai phạm của tổ chức tín dụng, góp phần bảo đảm an ninh, kỷ luật trên thị trường tiền tệ, ngân hàng", - lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước khẳng định.