“Việt Nam nên ở một đẳng cấp khác”

Theo ước tính của WB, nếu thị trường chứng khoán Việt được nâng hạng từ cận biên thành thị trường mới nổi thì sẽ có khả năng thu hút khoảng 25 tỷ USD vốn đầu tư mới từ các nhà đầu tư quốc tế.

Ông Ketut Kusuma, chuyên gia cấp cao lĩnh vực tài chính, Điều phối viên chương trình lĩnh vực tài chính của World Bank tại Việt Nam cho rằng, thị trường Việt Nam nên ở một đẳng cấp khác.

Chuyên gia lưu ý điều này khi phát biểu tại Hội thảo khoa học hôm 16/4 với chủ đề “Giải pháp nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam” do Bộ Tài chính phối hợp với Ngân hàng Thế giới tổ chức.

Đại diện WB nói về sự tăng trưởng ấn tượng trên thị trường vốn Việt Nam khi đã bắt kịp quốc gia đồng đồng đẳng.

Điển hình, quy mô thị trường tài chính gồm trái phiếu chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp, chứng khoán hiện đang tương đương 90% GDP. Vốn hóa thị trường Việt Nam đã vượt Indonesia tuy nhiên vẫn kém Thái Lan, Trung Quốc, Malaysia, Singapore.

Theo TS Nguyễn Như Quỳnh, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Tài chính (Bộ Tài chính), năm 2023, tổng giá trị huy động vốn qua thị trường chứng khoán đạt hơn 418.000 tỷ đồng, tăng 33,5% so với năm 2022.

Quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt khoảng 6,66 triệu tỷ đồng, tăng 12,2% so với cuối năm 2023, mức tăng trưởng khả quan, giúp niềm tin nhà đầu tư được củng cố.

Theo bà Quỳnh, thị trường chứng khoán Việt Nam cũng đã đạt được 7/9 tiêu chí nâng hạng lên thị trường mới nổi. Từ đây niềm tin nâng hạng đang lớn dần và kỳ vọng có thể sớm hơn dự kiến.

Thống kê cho thấy, vốn hóa thị trường cổ phiếu Việt Nam hiện tương đương 58,1% GDP; huy động vốn cổ phần trên các sàn chứng khoán ngày càng giảm. Giai đoạn 2018 đạt kỷ lục 105 nghìn tỷ đồng qua IPO và chào bán thứ cấp ra công chúng. Năm 2021 là 73.000 tỷ đồng nhưng đến 2023 chỉ đạt 16,5 nghìn tỷ đồng.

Ông Kusuma lưu ý, việc nâng hạng giúp đẩy mạnh vị thế thị trường của Việt Nam, đảm bảo tiếp cận vốn đầy đủ cho nhà đầu tư nước ngoài, với quy mô chứng khoán đầy đủ.

Ông Andrea Coppola, chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cũng cho biết, các tổ chức quốc tế đã đánh giá Việt Nam là thị trường cận biên.

Từ tháng 9/2018, Việt Nam đã nằm trong danh sách theo dõi để nâng hạng thị trường chứng khoán. Việc nâng hạng sẽ đẩy mạnh vị thế cho thị trường Việt Nam giúp thu hút nhà đầu tư nước ngoài.

Các quỹ được MSCI khuyến nghị phân bổ khoảng 30% cho thị trường Việt Nam trong thị trường cận biên.

Theo ước tính của WB, nếu Việt Nam được nâng hạng vào thị trường mới nổi thì quy mô của hạng này là 6.800 tỷ USD và chỉ cần 1% Việt Nam đã có 68 tỷ USD vào thị trường.

Thông thường, dòng tiền sẽ vào thị trường trước khi công bố nâng hạng, giống như các thực trạng đã diễn ra ở Pakistan, Ả Rập Xê Út hay Kuwait. Nếu đáp ứng chuẩn của FTSE Russell, Việt Nam có thể đón dòng vốn 25 tỷ USD.

Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), khoảng 70% quyết định phân bổ vốn đầu tư vào các thị trường chứng khoán của các nhà đầu tư quốc tế chịu ảnh hưởng từ việc xếp hạng thị trường chứng khoán.

Do đó, việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ góp phần tăng quy mô, nâng cao hiệu quả huy động và sử dụng vốn, thu hút vốn đầu tư, đặc biệt vốn đầu tư nước ngoài.

Theo bà Nguyễn Hoài Thu, Tổng Giám đốc Khối Đầu tư chứng khoán, Công ty quản lý Quỹ VinaCapital lưu ý, việc loại bỏ yêu cầu pre-funding đối với nhà đầu tư tổ chức nước ngoài sẽ là yếu tố tiên quyết giúp cho thị trường chứng khoán Việt Nam được FTSE Russell nâng hạng.

Theo bà Thu, hiện nhiều công ty chứng khoán đã sẵn sàng quy trình cho việc cung cấp dịch vụ cho nhà đầu tư tổ chức nước ngoài mua chứng khoán mà không cần ký quỹ đủ 100% tiền.

Sau khi FTSE Russell lấy ý kiến từ các nhà đầu tư tổ chức đang đầu tư vào thị trường Việt Nam, nếu không có trở ngại gì cho việc giao dịch của các nhà đầu tư thì theo bà Thu, FTSE Russell sẽ ra quyết định chính thức về việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.

Bà Arabella Bennett, Bí thư thứ hai, Đại sứ quán Úc tại Việt Nam đánh giá, mặc dù còn gặp thách thức nhưng Việt Nam đã đạt được những bước tiến đáng kể trong nỗ lực hướng đến mục tiêu nâng hạng lên thị trường mới nổi.

Đại diện Đại sứ quán Úc cũng khẳng định sẽ phối hợp với Worldbank trong việc hỗ trợ Việt Nam thu hút các nhà đầu tư nước ngoài đến với thị trường chứng khoán.