Việt Nam: Cơ quan Quốc hội phát hiện 6 văn bản trái pháp luật

Ngoài ra, còn có 7 văn bản chưa bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật hoặc còn những vướng mắc, bất cập, có thể tạo ra kẽ hở trong công tác quản lý.

Chiều 22/4, tiếp tục Phiên họp 32, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét báo cáo tổng hợp kết quả giám sát văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực phụ trách của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội năm 2023.

Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường trình bày báo cáo kết quả giám sát.

Theo ông Cường, nhìn chung, hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan của Quốc hội được thực hiện nghiêm túc, trách nhiệm. Qua đó đã phát hiện văn bản chậm hoặc chưa được ban hành, chỉ ra một số văn bản có nội dung chưa phù hợp, chưa khả thi trên thực tiễn, chưa bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Từ việc phát hiện, các cơ quan của Quốc hội đã đề xuất, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản khắc phục.

Theo ông Cường, so với các kỳ giám sát trước đây, việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong năm 2023 đã có sự chuyển biến tích cực, đạt những kết quả đáng khích lệ.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc giám sát của một số cơ quan vẫn chưa được thực hiện thường xuyên, chủ động, kịp thời phát hiện, kiến nghị khắc phục những thiếu sót, sai phạm trong việc ban hành văn bản và báo cáo kết quả xử lý văn bản đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo quy định.

Đặc biệt, tình trạng chậm ban hành văn bản tuy đã có bước khắc phục nhưng vẫn còn tồn tại.

Trong kỳ giám sát, theo Tổng Thư ký Quốc hội, các cơ quan vẫn tiếp tục phát hiện văn bản quy phạm pháp luật có nội dung trái pháp luật, chưa bảo đảm tính, đồng bộ, tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế nêu trê, theo Tổng Thư ký Quốc hội, là do một số nội dung quy định là những vấn đề mới, khó, phức tạp, cần nhiều thời gian nghiên cứu, đánh giá, xin ý kiến đối tượng chịu tác động của văn bản và xin ý kiến chuyên gia.

Việc xem xét, xử lý trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc để xảy ra tình trạng chậm, nợ ban hành văn bản quy định chi tiết, văn bản có nội dung trái luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chưa kịp thời, nghiêm minh.

Nêu cụ thể kết quả giám sát văn bản quy phạm pháp luật năm 2023, Tổng Thư ký Quốc hội cho biết, cơ bản, nội dung của các văn bản quy phạm pháp luật được ban hành đều bảo đảm tính hợp hiến, tính hợp pháp, tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Theo đó, có văn bản còn nội dung chưa được hướng dẫn cụ thể, chưa có sự thống nhất giữa các văn bản luật gây khó khăn trong triển khai thực hiện.

Chẳng hạn, tại luật Phòng, chống ma túy, đến nay chưa có văn bản hướng dẫn tổ chức học văn hóa cho người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi bị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Ngoài ra, cũng chưa có quy định cụ thể của Bộ LĐ&TB-XH về định mức kinh tế - kỹ thuật làm cơ sở ban hành giá dịch vụ công cai nghiện ma túy, sử dụng ngân sách nhà Nước để đặt hàng, giao nhiệm vụ làm cho hầu hết các địa phương chưa triển khai quy định về đặt hàng, giao nhiệm vụ cung cấp dịch vụ cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng cho đơn vị sự nghiệp công lập.

Theo báo cáo của các cơ quan của Quốc hội, vẫn còn nhiều văn bản quy định chi tiết được ban hành chậm hơn so với thời điểm có hiệu lực thi hành của luật, pháp lệnh, nghị quyết.

Cụ thể như trong số 325 văn bản được giám sát, có 32 văn bản ban hành chậm hơn thời điểm có hiệu lực thi hành của luật, pháp lệnh, nghị quyết; trong đó văn bản chậm ít nhất là 14 ngày, văn bản chậm nhiều nhất là 35 tháng 24 ngày, một số văn bản chậm từ 22 đến 25 tháng.

Có 83 điều, khoản thuộc 24 luật, 1 pháp lệnh, 5 nghị quyết giao quy định chi tiết nhưng chưa ban hành văn bản.

Trên cơ sở kết quả giám sát văn bản quy phạm pháp luật trong kỳ giám sát năm 2023, Tổng Thư ký Quốc hội đề nghị:

Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo thực hiện nghiêm quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong việc dự thảo văn bản quy định chi tiết phải được chuẩn bị và trình đồng thời với dự án luật, nghị quyết, pháp lệnh;

Tăng cường quy định trực tiếp trong các luật, nghị quyết, pháp lệnh, hạn chế thấp nhất việc phải giao quy định chi tiết.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội tăng cường kiểm soát theo lĩnh vực được giao; chủ động tiếp cận giám sát theo nhiều nguồn, đa dạng, kịp thời.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao cần quan tâm chỉ đạo nâng cao chất lượng kiểm tra rà soát văn bản gắn liền với việc theo dõi thi hành pháp luật.

Cần tăng cường rà soát để kịp thời phát hiện các quy định còn chồng chéo, mâu thuẫn, chưa đảm bảo tính hợp pháp, thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật, tính khả thi trong tổ chức thực hiện, kịp thời báo cáo UBTVQH, Quốc hội xem xét xử lý hoặc các cơ quan xử lý theo thẩm quyền, tránh tình trạng văn bản dưới luật có quy định khác hoặc quy định vượt thẩm quyền được giao.

Ông Định lưu ý, các cơ quan coi việc giám sát này là thường xuyên liên tục, yêu cầu báo cáo khi có thông tin, không đợi đến cuối kỳ.