Tuy nhiên, cần bình tĩnh để đánh giá và tìm giải pháp. Phó Thủ tướng sẽ làm việc với Ngân hàng Nhà nước về quản lý thị trường vàng và khẳng định, cơ quan chức năng sẽ xử nghiêm khi phát hiện vi phạm.
Vì sao giá vàng “nhảy múa”?
Sáng 13-5, Phó thủ tướng Lê Minh Khái có phát biểu giải trình tại phiên họp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về tình hình thị trường vàng.
Có nhiều ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội bày tỏ quan tâm về giá vàng “nhảy múa” thời gian qua, đặc biệt là đề nghị Chính phủ làm rõ, vì sao dù đã có nhiều chỉ đạo điều hành nhưng giá vàng vẫn tăng và liên tục lập đỉnh, và đề nghị cần có sự quản lý hiệu quả hơn.
“Giá vàng nhảy múa thì công tác quản lý thế nào? Chưa bao giờ tôi thấy thị trường tăng - giảm rất đột biến như thế, không lẽ cứ để như vậy?”, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thẳng thắn.
Như Sputnik đưa tin, giá vàng tại Việt Nam đã tăng kỷ lục lên hơn 92 triệu đồng/lượng hôm 10/5. Sau đó, Chính phủ đã yêu cầu khẩn cấp khắc phục ngay tình trạng giá vàng miếng trong nước và giá vàng quốc tế chênh lệch cao, bảo đảm thị trường vàng hoạt động ổn định, hiệu quả, lành mạnh, công khai, minh bạch, đúng pháp luật, không để vàng hóa nền kinh tế.
Chính phủ cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước thực hiện ngay việc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành với thị trường vàng, hoạt động của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh vàng, các cửa hàng, đại lý phân phối và mua bán vàng miếng, cũng như việc tuân thủ các quy định liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh vàng.
“Trước năm 2012, vàng còn “nhảy múa” hơn”, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nói hôm nay.
Trước việc này, ông Khái lý giải, vàng là hàng hóa đặc biệt, liên thông với thị trường ngoại tệ và liên quan rất lớn tới điều hành kinh tế vĩ mô. Vàng hiện nay cũng chủ yếu là vàng nguyên liệu, vàng miếng và vàng trang sức mỹ nghệ.
Thời điểm trước, có 8 doanh nghiệp nhập vàng miếng nhưng giữa cung và cầu, niêm yết giá rất phức tạp. Sau khi nghị định 24 ra đời có hiệu lực 8 doanh nghiệp đó không được nhập nữa. Khi đó Nhà nước độc quyền, Ngân hàng Nhà nước chịu trách nhiệm nhập vàng nguyên liệu và nhập khi có nhu cầu.
“Nói SJC thôi nhưng độc quyền là độc quyền Nhà nước”, Phó Thủ tướng chỉ rõ và cho hay, các doanh nghiệp, ngân hàng hiện nay chỉ kinh doanh nhưng phải đảm bảo điều kiện rất chặt chẽ.
Vừa qua tình hình có biến động, thậm chí là “biến động lớn”, giá tăng cao hơn so với giá thế giới, chênh lệch giá mua - giá bán có thời điểm cao nhất lên tới 18-19 triệu, thậm chí 20 triệu đồng.
Điều đó đòi hỏi phải quản lý. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã họp rất nhiều lần với nhiều công điện.
Ông Khái cho biết, gần đây ông đã họp với Ngân hàng Nhà nước, có thông báo đầy đủ các giải pháp. Với giải pháp như vậy mấy ngày gần đây có xoay chuyển nhưng vẫn phải tiếp tục theo dõi vì rất phức tạp.
Phó Thủ tướng cho rằng nếu không kiểm soát bằng các giải pháp đồng bộ thì rất là khó. Ví dụ hiện nay về buôn bán, đầu vào - đầu ra phải phát hành hóa đơn nghiêm và phát hành từng lần chứ không phải một cục, ghi lại xong cuối ngày mới phát.
Về việc này, ông Khái cho biết, Chính phủ đã giao Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước trong quý 2-2024 phải hoàn thành.
Nếu vi phạm thì chuyển Bộ Công an xử lý ngay
Đối với vấn đề tăng cung, theo Phó thủ tướng, Ngân hàng Nhà nước đã tổ chức đấu thầu nhưng hình thức cung phải phù hợp.
Vừa qua tổ chức tăng cung (đấu thầu – PV) nhưng cũng chưa tới, bởi lượng giao dịch lớn nhưng số lượng doanh nghiệp tham gia đấu thầu chỉ có 1-2 bên.
Cần phải xác định nhu cầu có thật hay không và theo Phó Thủ tướng, Ngân hàng Nhà nước phải có đánh giá.
Về vấn đề nhập lậu vàng, ông Khái bày tỏ, khi giữ được cung sẽ không thể nào nhập lậu vàng miếng được. Còn với vàng trang sức, mỹ nghệ giao cho các doanh nghiệp đủ điều kiện.
Chính phủ nhìn nhận, việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội quan tâm thị trường vàng là đúng, người dân cũng rất quan tâm nhưng phải đánh giá kỹ, bình tĩnh, tìm được giải pháp.
Tìm đúng bệnh mới bốc thuốc được. Ngày mai tôi họp với NHNN làm rõ, có hành vi không phù hợp phải xử lý. Sau khi đánh giá thì giao thanh tra chuyên ngành phải thanh tra, phát hiện hành vi vi phạm, kể cả biên giới, cửa khẩu vào cũng phải kiêm soát. Nếu vi phạm thì chuyển Bộ Công an xử lý ngay.
Chính phủ hết sức đau đầu về thị trường vàng
Đại diện ý kiến của cơ quan thẩm tra, ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội lưu ý, quản lý thị trường vàng hiện nay còn nhiều bất cập.
Bình quân 4 tháng đầu năm, chỉ số vàng trong nước tăng gần 21% so với cùng kỳ, khi giá thế giới tăng cao kỷ lục.
Thậm chí, có ý kiến cho rằng đã hình thành thị trường ngầm về giao dịch vàng, ngoại tệ từ lâu với quy mô lớn, phức tạp và khó kiểm soát. Thị trường ngầm giao dịch này không có sự kiểm soát, thống kê của Nhà nước.
Bộ Công an cảnh báo, mức chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới cao dẫn đến tình trạng buôn lậu vàng, gia tăng tội phạm và gây bất ổn tình hình an ninh trật tự xã hội. Việc này cũng ảnh hưởng an ninh tiền tệ, nhất là các tỉnh biên giới của Việt Nam.
“Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ hết sức đau đầu vấn đề này”, Phó Thủ tướng tin tưởng, thời gian tới các bộ, ngành tích cực vào cuộc thì chắc không khó khăn gì chúng ta không xử lý được.