Ông Đặng Thuần Phong, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Quốc hội cũng đã lý giải cụ thể về thắc mắc của nhiều cử tri vì sao lương cơ sở tăng 30% nhưng lương hưu chỉ tăng 15%.
Chốt tăng lương cơ sở tăng 30%
Nghị quyết mới được Quốc hội Việt Nam thông qua ngày hôm nay quyết định điều chỉnh mức lương cơ sở từ 1,8 triệu đồng/tháng lên 2,34 triệu đồng/tháng (tăng 30%) từ ngày 1/7/2024.
Quốc hội cũng đồng ý tăng 15% lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội hiện hưởng. Người đang hưởng lương hưu trước năm 1995 nếu sau khi điều chỉnh mà có mức hưởng thấp hơn 3,2 triệu đồng mỗi tháng thì điều chỉnh tăng 300.000 đồng/tháng; người có mức hưởng từ 3,2 đến dưới 3,5 triệu đồng/tháng thì điều chỉnh để bằng 3,5 triệu đồng/tháng.
Trợ cấp ưu đãi người có công theo mức chuẩn cũng tăng 35,7% từ 2,055 triệu lên 2,789 triệu đồng/tháng. Mức này giữ nguyên tương quan hiện hưởng các mức trợ cấp ưu đãi người có công so với mức chuẩn trợ cấp. Chuẩn trợ giúp xã hội tăng 38,9%, từ 360.000 lên 500.000 đồng/tháng; lương tối thiểu vùng tăng bình quân 6% áp dụng từ 1/7.
Quốc hội yêu cầu Chính phủ báo cáo Quốc hội việc thực hiện khoản này tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.
Với các đơn vị đang được áp dụng các cơ chế tài chính, thu nhập đặc thù ở Trung ương, Quốc hội đề nghị tiếp tục rà soát toàn bộ khung pháp lý để có cơ sở trình cấp thẩm quyền quyết định sửa đổi hoặc bãi bỏ cơ chế tài chính và thu nhập đặc thù của các cơ quan cho phù hợp trước 31/12/2024.
Phần chênh lệch giữa tiền lương và thu nhập tăng thêm tháng 6/2024 của cán bộ, công chức, viên chức với tiền lương từ 1/7 sau khi sửa đổi hoặc bãi bỏ cơ chế tài chính và thu nhập đặc thù sẽ được bảo lưu.
Quốc hội giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quy định tiền lương, chế độ chính sách với đại biểu Quốc hội chuyên trách, đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động khác thuộc Văn phòng Quốc hội.
Vì sao lương hưu chỉ tăng 15%?
Phát biểu tại cuộc họp báo công bố kết quả kỳ họp thứ 7 ngày 29/6, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Đặng Thuần Phong giải thích lý do tăng lương cơ sở 30% nhưng lương hưu chỉ tăng 15%.
Ông Phong thừa nhận, đây là vấn đề mà nhiều người hưu trí cũng gọi điện hỏi ông. Vị lãnh đạo cho hay, thời gian qua, mức lương hưu của người nghỉ hưu liên tục được nâng lên, trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và tăng trưởng kinh tế.
Ban Chỉ đạo cải cách tiền lương trước đó cũng tính, với số lần tăng lương hưu thời gian qua thì lương hưu chỉ tăng 11,5% sẽ ngang bằng với 30% của cán bộ, công chức. Tuy nhiên, xác định người hưởng lương hưu khó khăn và khi tăng lương thì giá cả sẽ tăng lên, Ban Chỉ đạo cải cách tiền lương đã cân nhắc rất nhiều và xác định chuyển từ 11,5 lên 15%.
Sau khi tính toán, Chính phủ quyết định tăng 15%, đó là sự ưu tiên đối với người về hưu. Còn nếu cộng dồn chỉ số CPI thì tăng lương cơ sở lần này phải hơn 30%.
Giải đáp vấn đề Quốc hội đã thông qua việc tăng lương nhưng bảng lương mới theo vị trí việc làm, chế độ phụ cấp mới theo yêu cầu Nghị quyết 27 vẫn chưa được xây dựng, ông Đặng Thuần Phong cho biết, cải cách tiền lương đã 3 lần lùi và tới nay vẫn chưa hoàn thành được mục tiêu như Nghị quyết 27.
“Chúng ta làm thận trọng, chắc chắn, hiệu quả nên lộ trình kéo dài như vậy”, theo ông Phong.
Vị lãnh đạo nhấn mạnh, Ban Chỉ đạo cải cách tiền lương đã họp 24-25 cuộc, trong đó 4 nội dung đã thực hiện được, còn 2 nội dung vẫn chưa thực hiện được. Theo đó, vớibảng lương mới ở cơ sở và xác định vị trí việc làm, tinh giản biên chế, trả mức lương từng vị trí nào cho thích hợp. Thêm vào đó, quá trình cải cách dài nhưng xác định vị trí việc làm chưa đồng bộ, chưa thống nhất giữa các bộ ngành và địa phương.
Bảng lương của lực lượng vũ trang cũng có biến động. Với đơn vị sự nghiệp công lập, số tự chủ toàn phần, tự chủ chi thường xuyên và đầu tư rất thấp, chỉ được 30%. Còn lại trên 70% ngân sách nhà nước vẫn phải chi.
“Nếu không sắp xếp được vị trí việc làm ở những cơ sở công lập như vậy thì rất khó cải cách tiền lương”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Đặng Thuần Phong lưu ý.
Về việc sắp xếp 9 nhóm phụ cấp, ông Phong bày tỏ, cơ cấu tiền lương hiện nay là 40-60, tức 40% trợ cấp, 60% lương cơ bản. Còn theo thiết kế mới khi sắp xếp lại 9 nhóm phụ cấp, tỉ lệ là 30-70.
Nếu không xử lý đồng bộ, sẽ có nhiều người rất thiệt thòi. So với hiện hành khi chưa cải cách tiền lương thì cao hơn nếu áp dụng cải cách, không khuyến khích được nhân tài hay sự nỗ lực.
Nhưng nếu áp dụng đầy đủ 9 phụ cấp này sẽ có nhiều bất cập phát sinh, khó lý giải, chưa tương thích đồng bộ với các đối tượng được hưởng.
“Do đó, Ban chỉ đạo cho phép giữ lại phần này để tính toán, nghiên cứu, hoàn thiện”, ông nói, nếu cải cách tiền lương, cũng phải sửa hơn 20 văn bản quy phạm pháp luật liên quan lương cơ sở nên Chính phủ chưa trình được.
Quan điểm của Ban Chỉ đạo là lùi thời điểm cải cách tiền lương để Chính phủ tính toán kỹ. Nguyên tắc là phải xác định vị trí việc làm trên cơ sở sở tinh giản biên chế, lúc đó mới tính được các hệ số lương khác nhau, mới cải cách được tiền lương.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Đặng Thuần Phong nhấn mạnh, sắp tới, Chính phủ sẽ rà soát tổng thể các bảng lương, vị trí việc làm, để có tính toán cụ thể.