Việt Nam có thể đối mặt với các loại thiên tai nào từ nay đến cuối năm?

Từ nay đến cuối năm dự báo có từ 10-12 cơn bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực Bắc Biển Đông, với khoảng 5-7 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam. Cũng không loại trừ khả năng xuất hiện những cơn bão mạnh trên Biển Đông.

Ông Nguyễn Hữu Thành, Phó Trưởng phòng Dự báo thời tiết Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết, từ ngày 13-14/7, nắng nóng sẽ chấm dứt ở Bắc Bộ và Trung Bộ.

Tại Trung Bộ, nắng nóng tiếp tục đến tháng 9, chủ yếu trong tháng 7-8/2024 với khoảng 4-6 đợt, kéo dài 2-4 ngày/đợt. Hiện tượng nắng nóng và nắng nóng gay gắt được dự báo sẽ xuất hiện nhiều hơn so với trung bình cùng kỳ. Nhiệt độ trung bình phổ biến cao hơn từ 0,5-1 độ C so với mức trung bình nhiều năm cùng kỳ.

Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) đã xác nhận, nhiệt độ trung bình toàn cầu năm 2023 là nóng nhất trong 174 năm qua (cao hơn khoảng 1,45 độ C so với mức nhiệt độ trung bình nhiều năm), do tác động của El Nino.

Theo cảnh báo của WMO, nhiều khả năng năm 2024 sẽ là một năm nắng nóng kỷ lục, có thể "xô đổ" kỷ lục về nắng nóng từng được ghi nhận năm 2023.

Do ảnh hưởng của El Nino pha cuối, từ đầu năm 2024 đến nay, lượng mưa ở nhiều vùng tại Việt Nam bị thiếu hụt, dẫn đến nhiệt độ cao. Nắng nóng kéo dài, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn xảy ra ở nhiều địa phương trên cả nước.

Theo ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo Thời tiết, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, trong 10 năm qua, chưa có năm nào cả 3 miền Bắc - Trung - Nam cùng xảy ra nắng nóng trong thời gian nghỉ lễ 30/4 - 1/5 như năm 2024. Dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5 kéo dài 5 ngày với nhiệt độ luôn ở mức cao, có thời điểm lên đến 40 độ C.

Từ tháng 1 - 4/2024, người dân TP.HCM phải đối mặt với đợt nắng nóng kéo dài kỷ lục trong gần 30 năm, với 74 ngày nắng nóng trong vòng 4 tháng. Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Bộ ghi nhận, số đợt nắng nóng – với nhiệt độ cao nhất trên 35 độ C từ 2 ngày liên tiếp trở lên – là tương đồng với các năm El Nino trước nhưng lại kéo dài hơn trong mỗi đợt.

Trong tháng 7 - 8 này, các chuyên gia khí tượng khuyến cáo cần đề phòng nắng nóng đặc biệt gay gắt ở Bắc Bộ và Trung Bộ. Mùa hè năm 2024, khu vực Bắc Bộ, Trung Bộ có khả năng xảy ra nắng nóng ở nhiều hơn và gay gắt hơn so với trung bình, dự báo sẽ xuất hiện nhiều kỷ lục về nhiệt độ cao nhất tuyệt đối.

Ngoài ra, cần chú ý nguy cơ cao xảy ra các trận dông, lốc, mưa đá. Từ tháng 7 - 9/2024, nhiệt độ trung bình trên cả nước phổ biến cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 0,5 - 1 độ C.

Về mưa lũ, tổng lượng mưa tại khu vực Bắc Bộ trong tháng 7-8 được dự báo phổ biến ở mức xấp xỉ so với trung bình nhiều năm. Sang tháng 9 phổ biến cao hơn 10-20%, riêng vùng Tây Bắc thấp hơn 5-10% so với trung bình nhiều năm.

Tổng lượng mưa từ tháng 7-9 ở Trung Bộ phổ biến cao hơn 10-30% so với trung bình nhiều năm, riêng vùng Bắc Trung Bộ trong tháng 8 phổ biến xấp xỉ so với trung bình nhiều năm.

Tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ, tổng lượng mưa dự báo phổ biến ở mức cao hơn từ 5-15% so với trung bình nhiều năm.

Tháng 7-9 là thời kỳ hoạt động của gió mùa Tây Nam, độ cao sóng khu vực ngoài khơi Trung Bộ, trên khu vực Biển Đông (bao gồm khu vực Hoàng Sa) vào khoảng 2-4 m, biển động.

Trong giai đoạn này, khu vực ven biển Bắc Bộ, Bắc và Trung Trung Bộ cần đề phòng sóng lớn kết hợp với nước dâng trong bão và áp thấp nhiệt đới, có nguy cơ cao gây sạt lở bờ sông, bờ biển.

Về xu thế thời tiết từ nay đến cuối năm 2024, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia Hoàng Phúc Lâm cho biết, hiện tượng ENSO sẽ duy trì ở trạng thái La Nina với xác suất 80-90%, gây nguy cơ mưa bão dồn dập vào những tháng cuối năm, nhất là tại miền Trung.

Từ nay đến cuối năm sẽ có từ 10-12 cơn bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực Bắc Biển Đông, với khoảng 5-7 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam; không loại trừ khả năng xuất hiện những cơn bão mạnh trên Biển Đông.

Khu vực ven biển Bắc Bộ và Trung Bộ cần tiếp tục đề phòng sóng lớn kết hợp với nước dâng trong bão và áp thấp nhiệt đới.

Từ tháng 10-12, nhiệt độ trung bình cả nước phổ biến xấp xỉ so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ, riêng Bắc Bộ trong tháng 10 dự báo nhiệt độ trung bình cao hơn khoảng 0,5-1 độ C so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.

Các chuyên gia khuyến cáo, người dân cần thường xuyên theo dõi thông tin dự báo, cảnh báo trên Website của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia tại địa chỉ nchmf.gov.vn, các Đài Khí tượng thủy văn tỉnh, thành phố và khu vực, cũng như cập nhật thường xuyên thông tin dự báo khí tượng thủy văn mới nhất trên các phương tiện truyền thông đại chúng chính thống của Trung ương và địa phương để chủ động ứng phó với thiên tai

Chính quyền và các cơ quan chức năng cần cung cấp nhanh, kịp thời thông tin dự báo thiên tai cho người dân; tuyên truyền, thực hiện lệnh cấm tuyệt đối người dân hoạt động tại các khu vực có nguy cơ rủi ro cao xảy ra dông, lốc, sét, mưa đá, lũ quét, sạt lở đất...

Trong khi đó, người dân cần tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn công tác ứng phó, phòng tránh thiên tai của chính quyền địa phương và các đơn vị chức năng.