Thủ tục pháp lý, hải quan, thông quan phức tạp, rào cản kỹ thuật, vướng mắc về tiêu chuẩn quốc tế là những thách thức mà nhiều doanh nghiệp EU gặp phải ở Việt Nam.
Sức hấp dẫn của Việt Nam với các doanh nghiệp châu Âu
Ngày 31/7, Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) vừa công bố khảo sát tác động của Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) đối với cả 2 phía.
Theo kết quả khảo sát của EuroCham, Hiệp định EVFTA đã củng cố sức hấp dẫn của Việt Nam đối với nhà đầu tư châu Âu.
Điển hình, khối Liên minh châu Âu (EU) đã rót 28 tỷ Euro vào 2.450 dự án. Thực tế này đã chứng minh niềm tin vào tiềm năng của Việt Nam.
Đáng chú ý, các nhà đầu tư EU còn bổ sung thêm 800 triệu Euro vào đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 9/2023 bất chấp xu hướng ngược lại FDI đang giảm trên toàn cầu.
Hiệp định EVFTA thúc đẩy đáng kể xuất khẩu của Việt Nam sang châu Âu, tăng vọt từ 35 tỷ Euro vào năm 2019 lên tới hơn 48 tỷ Euro vào năm 2023.
Nhiều lĩnh vực tăng trưởng mạnh gồm: điện tử, dệt may, giày dép, nông nghiệp và hải sản...
Ngược lại, mức tăng xuất khẩu của EU sang Việt Nam khiêm tốn hơn nhiều, chỉ tăng từ 11 tỷ euro lên 11,4 tỷ euro trong cùng kỳ, làm tăng thêm sự mất cân bằng thương mại đáng kể.
Thách thức
Hiệp định EVFTA cũng đã mở ra cánh cửa cho cộng đồng doanh nghiệp châu Âu nhưng vẫn còn nhiều thách thức.
Sau gần 4 năm, gần 2/3 số người tham gia khảo sát cho rằng họ “đã nhận được lợi ích”, tuy nhiên “ở những mức độ khác nhau” như chuỗi cung ứng hợp lý, cải thiện tính minh bạch trong kinh doanh, khuôn khổ pháp lý chặt chẽ hơn…
Kết quả khảo sát cũng cho thấy, một số trở ngại mà doanh nghiệp châu Âu phải đối mặt khi tận dụng tối đa Hiệp định EVFTA là những yêu cầu pháp lý phức tạp và việc chính quyền địa phương không công nhận một số tiêu chuẩn quốc tế.
Ngoài ra, việc các bên liên quan không hiểu rõ Hiệp định EVFTA, cùng vấn đề về định giá hải quan, thủ tục thông quan, rào cản kỹ thuật, nhất là trong lĩnh vực chứng nhận và thử nghiệm sản phẩm, cũng vẫn là một rào cản đáng kể làm phức tạp hóa hoạt động thương mại.
Ông Dominik Meichle, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam cho biết, khảo sát của EuroCham chỉ ra rằng mặc dù đã đạt được tiến triển, nhưng vẫn còn nhiều thách thức.
“Do đó, khi bước vào năm thứ 5 của Hiệp định EVFTA, điều quan trọng là phải tiếp tục nỗ lực đơn giản hóa các thủ tục, thống nhất những tiêu chuẩn và đảm bảo mọi người đều nhận biết, cũng như khai thác hiệu quả lợi ích của hiệp định này”, ông Dominik Meichle nhấn mạnh.
EuroCham cam kết hợp tác với các bên liên quan để hợp lý hóa việc tuân thủ quy định, tiêu chuẩn quốc tế được công nhận rộng rãi hơn và phát triển đa dạng chương trình giáo dục, nâng cao nhận thức toàn diện về Hiệp định EVFTA.
EuroCham cũng sẽ tiếp tục thúc đẩy giải pháp cắt giảm thuế quan hơn nữa và đơn giản hóa các thủ tục hải quan.
Phó Chủ tịch EuroCham Jean-Jacques Bouflet lưu ý rằng những điều chỉnh chính sách gần đây tại Việt Nam đã tạo ra những thách thức cho các doanh nghiệp châu Âu hoạt động theo EVFTA.
Những thay đổi này, bao gồm thuế tiêu dùng và thuế nội địa mới, cùng các rào cản kỹ thuật khi gia nhập đang kìm hãm toàn bộ tiềm năng của thỏa thuận.
“Tuy nhiên, EuroCham đang tích cực tham gia vào các cuộc thảo luận mang tính xây dựng để giải quyết những vấn đề này và tìm ra các giải pháp có lợi cho cả Việt Nam và châu Âu”, Phó Chủ tịch EuroCham khẳng định.
Mở khoá tiềm năng
Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam đang tích cực ủng hộ phê chuẩn đầy đủ Hiệp định bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVIPA) như một bước tiến quan trọng “mở khóa” toàn bộ tiềm năng của Hiệp định EVFTA nhằm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Hiện tại, các tổ chức EU đã phê duyệt nhưng EVIPA vẫn yêu cầu phê chuẩn riêng lẻ từ tất cả 27 quốc gia thành viên EU, nên Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam không ngừng vận động các bên liên quan của châu Âu để khuyến khích các quốc gia còn lại cùng đồng hành.
Ông Thue Quist Thomasen, Giám đốc điều hành của Decision Lab (Đơn vị thực hiện khảo sát của EuroCham) chia sẻ, qua những cuộc khảo sát có thể thấy Hiệp định EVFTA là một công cụ mạnh mẽ cho tăng trưởng kinh tế, nhưng thành công của hiệp định này phụ thuộc vào những nỗ lực liên tục nhằm giải quyết những thách thức tồn tại và khoảng cách nhận thức.
Chính vì vậy, một cách tiếp cận có mục tiêu để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp nhỏ và vừa là thúc đẩy giải quyết những thách thức này, nhất là rào cản kỹ thuật là vấn đề quan trọng trong thời gian tới.
“EuroCham cam kết hỗ trợ các thành viên tận dụng tối đa các cơ hội mà EVFTA mang lại. Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Việt Nam để giải quyết những thách thức còn tồn tại và đảm bảo rằng cả doanh nghiệp châu Âu và Việt Nam đều có thể tận dụng tối đa lợi ích của thỏa thuận mang tính bước ngoặt này”, ông Dominik Meichle khẳng định.