Từ trước đến nay, tăng trưởng của Việt Nam luôn phụ thuộc lớn vào tăng vốn đầu tư. Tuy nhiên, điều này hiện nay đang dần thay đổi.
Tăng trưởng GDP như “tên lửa”
Nikkei 4 ngày trước dẫn số liệu do Tổng cục Thống kê công bố, tác giả cho biết GDP 9 tháng đầu năm 2024 của Việt Nam ước tăng 6,82% so với cùng kỳ năm ngoái và đang dần trở lại đà tăng trưởng.
Số liệu được ghi nhận trong bối cảnh cơn bão Yagi lịch sử vừa để lại rất nhiều hệ lụy cho kinh tế - xã hội ở hơn 20 tỉnh phía Bắc, vốn chiếm tới hơn 40% GDP của cả nước.
Thiệt hại kinh tế do bão số 3 gây ra theo ước tính ban đầu là 81.503 tỷ đồng. Trong đó, chỉ riêng ngành ngân hàng đã có tổng dư nợ bị ảnh hưởng bởi bão Yagi lên tới 165 nghìn tỷ đồng (6,6 tỷ đô la).
Đáng chú ý, những tỉnh bị bão Yagi tác động nặng nề nhất lại có tốc độ tăng trưởng cao nhất như Lai Châu 11,6%, Điện Biên 10,55%, Phú Thọ 9,56%, Tuyên Quang 9,14%, Hòa Bình 9,02%. Đặc biệt, Quảng Ninh và Hải Phòng là 2 tỉnh chịu thiệt hại nặng nhất cũng tăng trưởng rất cao, lần lượt là 8,02% và 9,77%.
Gây ấn tượng
Ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường Chứng khoán VPBank nhận định trên VnExpress cho rằng, dữ liệu kinh tế GDP quý III gây ấn tượng với nhiều nhà đầu tư, tổ chức tài chính.
Điều này nằm trong kịch bản khả quan nhất, cũng là quý tăng cao nhất so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy vậy, mức tăng cao của GDP cho thấy ảnh hưởng của bão Yagi không quá lớn và kinh tế đang đà phục hồi mạnh mạnh mẽ.
Tăng trưởng cao luôn là áp lực của các nhiệm kỳ, là đòi hỏi của thực tiễn đất nước để thu hẹp và đuổi kịp khoảng cách phát triển với các quốc gia đi trước trong khu vực và trên thế giới.
Do đó, tăng trưởng cao của quý 3 năm nay được xem là một tín hiệu đáng mừng sau hàng loạt những thăng trầm trong thời gian qua.
Bình luận trong bài viết trên Vietnamnet, tác giả Tư Giang cho biết lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư có giải thích, tốc độ tăng trưởng cao mà Việt Nam đạt được là nhờ chuyển đổi số đã diễn ra trên diện rộng.
Việt Nam đang nỗ lực thu hút các ông lớn về AI, dữ liệu lớn trong những năm gần đây và phải cạnh tranh rất khốc liệt với các quốc gia láng giềng như Malaysia, Thái Lan hay Singapore, là những nước đã đón được “đại bàng” thật.
Không còn phụ thuộc nhiều vào vốn đầu tư
Từ trước đến nay, tăng trưởng của Việt Nam luôn phụ thuộc lớn vào tăng vốn đầu tư, tiêu dùng, thể hiện rõ rệt ở chỗ hệ số ICOR (Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư) của Việt Nam luôn cao top đầu thế giới.
Mấy năm nay, nguồn vốn cho đầu tư công tăng rất cao để phát triển các đại dự án như cao tốc Bắc - Nam, sân bay Long Thành, đường vành đai 4 vùng Thủ đô, đường vành đai 3 ở TP.HCM… nhằm kích thích kinh tế giữ lúc đầu tư tư nhân sụt giảm mạnh.
Song, tăng trưởng kinh tế hiện không còn phụ thuộc nhiều vào vốn đầu tư như trước. Bằng chứng là giải ngân vốn đầu tư công mới đạt 47% trong 9 tháng đầu năm nay. TP.HCM mới giải ngân vỏn vẹn 20%, Hà Nội giải ngân gần 39%.
Điều này càng được thể hiện rõ trong ngành xi măng và sắt thép, với số lượng tồn kho cao và nhiều doanh nghiệp đang lâm vào cảnh nợ nần.
Đầu tư công không đúng kế hoạch, đầu tư tư nhân chỉ tăng 7,1%, nghĩa là chỉ hơn một nửa so với trước đây mà tăng trưởng vẫn được đánh giá là như “tên lửa”. Như vậy, tăng trưởng kinh tế Việt Nam đã không còn phụ thuộc quá nhiều vào đầu tư, điều mà nền kinh tế thâm dụng vốn luôn phải lệ thuộc trong mấy mươi năm qua.
Ông Trần Quốc Phương – Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư từng cho biết, nếu như bão (Yagi) không xảy ra thì “con số (tăng trưởng quý 3) có thể còn cao hơn 7,4%”.
Ông Phương cho biết thêm, theo kịch bản xây dựng với kết quả của quý 3 và 9 tháng đầu năm, Bộ Kế hoạch và Đầu tư vẫn tiếp tục báo cáo Thủ tướng và Chính phủ giữ mục tiêu phấn đấu tăng trưởng 7% của cả năm.
“Nếu có điều kiện thì có thể phấn đấu cao hơn 7%”, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho hay.
“Ngôi sao sáng”
Nếu tốc độ tăng trưởng đạt được mục tiêu đề ra, Việt Nam sẽ là “ngôi sao sáng” ở khu vực Đông Á - Thái Bình Dương.
Hôm 8/10, Ngân hàng Thế giới (WB) công bố báo cáo cập nhật Tình hình Kinh tế Khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, dự báo tăng trưởng chung của khu vực là 4,8% trong năm 2024. Tăng trưởng của Trung Quốc – nền kinh tế lớn nhất khu vực – được dự báo sẽ chỉ ở mức 4,8% năm nay.
Như vậy, tăng trưởng kinh tế Việt Nam - như số liệu công bố - cho thấy nền kinh tế Việt Nam đã cải thiện vượt bậc về chất lượng và hiệu quả ở cấp độ vĩ mô, với sức chống chịu rất lớn trước thiên tai và bất ổn trên thế giới.
Tại cuộc họp Chính phủ mới đây, bản thân Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cũng nêu, nền kinh tế tiếp tục khẳng định xu hướng phục hồi rõ nét dù chịu những ảnh hưởng nặng nề của cơn bão số 3.
Trên cơ sở kết quả quý 3 và 9 tháng, với tăng trưởng GDP tương ứng là 7,4% và 6,82%, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã cập nhật kịch bản tăng trưởng năm 2024.
Theo đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị phấn đấu tăng trưởng quý IV khoảng 7,6-8%, giúp tăng trưởng cả năm đạt và vượt 7%.
Kiến nghị này dựa trên 6 yếu tố gồm xu hướng tăng trưởng tích cực từ các khu vực kinh tế, sản xuất nông nghiệp và du lịch tại miền Bắc cần sớm khắc phục hậu quả bão số 3, phục hồi nhanh hơn. Đầu tư của khu vực Nhà nước phải được thúc đẩy mạnh mẽ hơn. Các điểm sáng về thu hút FDI và xuất khẩu giữ vững tốc độ tăng tích cực.
Ngoài ra còn cần thúc đẩy và khai thác hiệu quả hơn thị trường nội địa, đạt và vượt mục tiêu thu hút khách du lịch quốc tế. Các cơ quan quản lý ban hành và triển khai hiệu quả các chính sách, quy định pháp luật mới.