Đề xuất được đưa ra nhằm giúp giáo viên yên tâm công tác, đồng thời thu hút người giỏi vào ngành. Tuy nhiên, một số nhà quản lý và giáo viên sau đó bày tỏ lo ngại đề xuất này không khả thi, tạo bất công với những ngành nghề khác.
Không nên ghi vào luật, thành đặc quyền đặc lợi
Trước đó, trong dự thảo Luật Nhà giáo, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất miễn học phí với con đẻ và con nuôi hợp pháp của nhà giáo đang công tác. Căn cứ độ tuổi của giáo viên và dự tính độ tuổi con cái họ, Bộ dự kiến chi khoảng 9.200 tỷ đồng mỗi năm để thực hiện đề xuất này.
Theo ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục, đề xuất miễn học phí "xuất phát từ nguyện vọng của đội ngũ nhà giáo", tương đồng với một số ngành có tính đặc thù, như cán bộ chiến sĩ thuộc lực lượng vũ trang.
Tại phiên họp thứ 38 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đánh giá đề xuất miễn học phí cho con của giáo viên là rất nhân văn, tuy nhiên có thể phát sinh những vướng mắc trên thực tiễn.
Thứ nhất, nếu miễn học phí thì chỉ miễn với trường công lập, dân lập không miễn. Nếu giáo viên yêu cầu việc này, trường có thể không tuyển dụng.
Thứ hai, kể cả ở trường công lập, việc miễn học phí cho con nhà giáo khá “nhạy cảm”. Theo ông Nguyễn Khắc Định, nên quy định theo hướng những nhà giáo có khó khăn, nhà nước có chính sách hỗ trợ; không nên ghi vào luật thành đặc quyền, đặc lợi.
Về phần mình, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá nguồn hỗ trợ của Nhà nước đối với chính sách này tương đối lớn.
“Nguồn này ở đâu, lấy từ chỗ nào để chúng ta bố trí chi hàng năm. Các đồng chí phải đánh giá kỹ lưỡng hơn để đảm bảo tính khả thi, tính công bằng trong mối tương quan với các đối tượng ưu tiên khác”, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, nhấn mạnh việc đảm bảo sự công bằng giữa các đối tượng là quan trọng nhất.
Nhiều điểm mới
Lần này, cơ quan soạn thảo cũng điều chỉnh một đề xuất khác trong dự thảo, từ “không công khai sai phạm của giáo viên khi chưa có kết luận” thành “không công khai thông tin trong quá trình thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm khi chưa có kết luận chính thức hoặc lan truyền, phát tán thông tin không chính xác về nhà giáo”.
Hiện nay, cả nước Việt Nam có hơn 1,05 triệu nhà giáo hưởng lương từ ngân sách. Từ ngày 1/7/2024, tiền lương của giáo viên được điều chỉnh lên từ 4,9 đến gần 15,9 triệu đồng một tháng, tùy theo cấp học và ngạch bậc.
Ngoài ra, nhà giáo còn có thể nhận một hoặc một số khoản phụ cấp: phụ cấp thâm niên (5% sau 5 năm công tác, mỗi năm cộng thêm 1%), ưu đãi nghề (30-70%), phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp đặc thù với nhà giáo là nghệ nhân, giáo viên dạy người khuyết tật, giáo viên công tác vùng có điều kiện đặc biệt khó khăn.
Tổng cộng, số tiền giáo viên thực nhận mỗi tháng vào khoảng 6,6 đến gần 30 triệu đồng, tăng 1,35-7 triệu đồng so với trước.
Theo dự kiến, dự thảo Luật Nhà giáo do Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì sẽ được đưa ra thảo luận tại Quốc hội vào ngày 9/11. Dự thảo luật gồm 5 chính sách quan trọng: định danh nhà giáo; tiêu chuẩn và chức danh nhà giáo; tuyển dụng, sử dụng và chế độ làm việc của nhà giáo; đào tạo, bồi dưỡng, đãi ngộ và tôn vinh nhà giáo; quản lý nhà nước về nhà giáo.
Về chế độ đãi ngộ, dự thảo đề xuất chính sách tiền lương của nhà giáo gồm lương và phụ cấp, được ưu tiên xếp cao nhất trong thang bảng lương hành chính sự nghiệp. Giáo viên mới tuyển dụng được tăng 1 bậc lương so với bảng lương thông thường, tăng phụ cấp ưu đãi nghề cho giáo viên mầm non thêm 10%, tiểu học thêm 5%. Tổng ngân sách chi tăng thêm cho 2 nhóm này là 12.800 tỷ đồng/năm.
Ngoài ra, cơ quan soạn thảo cũng đề xuất bố trí nhà ở công vụ cho giáo viên công tác ở xa; giáo viên mầm non có thể nghỉ hưu sớm 5 năm mà không bị trừ tỷ lệ lương hưu, cùng một số đề xuất khác.