Cơ quan chức năng khuyến cáo lãnh đạo các cơ quan, đơn vị chấp hành nghiêm quy định về bảo vệ thông tin cá nhân trên môi trường mạng. Khi nhận được tin nhắn như trên, cần kịp thời thông báo đến công an để được hướng dẫn.
Ghép ảnh nhạy cảm để tống tiền lãnh đạo
Mới đây, Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã có công văn cảnh báo thủ đoạn cắt ghép hình ảnh nhạy cảm để hạ uy tín, danh dự cán bộ lãnh đạo, đe dọa tống tiền.
Theo đó, thời gian gần đây có tình trạng một số lãnh đạo các cơ quan đơn vị ở tỉnh cùng nhận được tin nhắn qua điện thoại, cho biết họ đã bị bí mật theo dõi, quay video cảnh nhạy cảm. Nội dụng tin nhắn có kèm theo hình ảnh người nhận đang ở trên giường cạnh một phụ nữ - như được cắt ra từ video quay ở phòng khách sạn.
Người gửi yêu cầu người nhận phải chuyển 2 tỷ đồng qua tài khoản ngân hàng hoặc ví tiền ảo, đồng thời cam kết sau khi nhận tiền sẽ trả toàn bộ chứng cứ, hình ảnh và tuyệt đối giữ bí mật. Các đối tượng đe doạ, nếu không làm theo yêu cầu, chúng sẽ công khai hình ảnh nhạy cảm trên mạng xã hội, dán ở cơ quan hoặc tố cáo với cấp trên.
Video tống tiền được tạo bằng AI
© Ảnh : Công an TP.HCM
Qua phân tích hình ảnh, cơ quan chức năng xác định các đối tượng tội phạm đã lấy ảnh của nạn nhân trên mạng rồi cắt ghép vào ảnh nhạy cảm của người khác. Sau đó, chúng gửi tin nhắn đến số điện thoại đã được công khai của các lãnh đạo và những người có điều kiện kinh tế để đe dọa tống tiền.
Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu khuyến cáo lãnh đạo các cơ quan, đơn vị khi nhận tin nhắn tống tiền cần giữ bình tĩnh, tuyệt đối không làm theo yêu cầu và phải báo đến cơ quan công an để được hướng dẫn xử lý.
Bên cạnh đó, cần rà soát lại những thông tin cá nhân không còn sử dụng trên mạng xã hội, trang thông tin điện tử để kịp thời gỡ bỏ.
Đồng thời, thường xuyên cập nhật bảo mật tài khoản mạng xã hội; không cung cấp tài khoản cá nhân cho người khác; không bấm vào đường link, tập tin đính kèm gửi đến không rõ nguồn gốc.
Xảy ra ở các tỉnh khác
Trước đó, hôm 7/12, Phòng An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Lâm Đồng cho biết, đã phát hiện một số đối tượng sử dụng công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo để cắt ghép hình ảnh khuôn mặt của người dân vào các hình ảnh, clip sex để uy hiếp, đe dọa nạn nhân nhằm cưỡng đoạt tài sản.
Theo cơ quan chức năng, các đối tượng tìm kiếm thông tin, số điện thoại, hình ảnh, các mối quan hệ của nạn nhân, thường là người có điều kiện kinh tế, địa vị xã hội, trong đó có một số lãnh đạo cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp… từ nhiều nguồn khác nhau.
Sau đó, chúng sử dụng phần mềm công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo cắt ghép khuôn mặt của nạn nhân vào các hình ảnh từ các clip trên Internet có nội dung nhạy cảm thể hiện việc nạn nhân đang quan hệ tình dục trong nhà nghỉ, khách sạn.
Dùng công nghệ Deepfake để cắt ghép hình ảnh
© Ảnh : CAND
Đặc biệt, các đối tượng còn giả chụp ảnh từ clip quay được tại hiện trường bằng cách dán biểu tượng nút play vào giữa ảnh hoặc dùng điện thoại quay lại ảnh đã cắt ghép.
Các đối tượng sau đó gửi cho nạn nhân, đòi nạn nhân phải chuyển từ vài trăm triệu đồng đến hàng tỷ đồng vào tài khoản ngân hàng hoặc ví tiền ảo (USDT) do chúng chỉ định để chuộc lại các clip, hình ảnh này, nếu không sẽ công khai lên mạng.
Không chỉ ở Lâm Đồng, tình trạng này còn diễn ra ở Cần Thơ. Theo đó, ngày 6/8, Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an TP. Cần Thơ cho biết, trên địa bàn thành phố xuất hiện trường hợp các đối tượng sử dụng công nghệ cao cắt ghép hình ảnh khuôn mặt của nạn nhân, rồi gắn vào hình ảnh clip có nội dung nhạy cảm để tống tiền trên 2 tỷ.
Pháp luật quy định thế nào?
Liên quan đến vụ việc, luật sư Bùi Công Thiệu - Văn phòng Luật sư Phương Minh, Đoàn Luật sư TP.HCM - cho biết, theo Điều 32, Bộ luật Dân sự 2015, thì cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình.
Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý, trừ khi việc sử dụng hình ảnh vì lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng hay hình ảnh được sử dụng từ các hoạt động công cộng, bao gồm hội nghị, hội thảo, hoạt động thi đấu thể thao, biểu diễn nghệ thuật và hoạt động công cộng khác mà không làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh.
Chính vì vậy, việc ghép ảnh “nhạy cảm” để tống tiền là hành vi vi phạm pháp luật. Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, người có hành vi trên có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Điểm I, khoản 4, Điều 7, Nghị định số 144/2021/NĐ-CP, quy định người có hành vi viết, phát tán, lưu hành tài liệu, hình ảnh có nội dung xuyên tạc, bịa đặt, vu cáo làm ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân, trừ trường hợp quy định tại khoản 1, Điều 101, Nghị định 15/2020/NĐ-CP, bị phạt tiền từ 3 triệu đồng đến 5 triệu đồng.
Người vi phạm còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung, biện pháp khắc phục hậu quả: Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính; Buộc cải chính thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn.
Điểm a, Khoản 1, Khoản 3, Điều 101 Nghị định số 15/2020/NĐ-CP, quy định: Trong trường hợp có hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân lên mạng xã hội thì sẽ có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng. Người có hành vi trên bị buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn, hoặc thông tin vi phạm pháp luật.
Theo luật sư, người có hành vi ghép hình ảnh “nhạy cảm”, đưa thông tin sai sự thật để bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của tổ chức, cá nhân còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội vu khống theo Điều 156, Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017).
Tùy theo mức độ vi phạm, quy mô, tổ chức, hình thức thực hiện, hậu quả gây ra với người bị vu khống, mà khung hình phạt có thể từ 1 năm đến cao nhất là 7 năm tù. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.