Trái với di nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Thế nhưng, điều này có thể không xảy ra. Bởi trong di chúc, Bác Hồ từng bày tỏ nguyện vọng: “Tôi yêu cầu thi hài tôi được hỏa táng. Tro chia làm ba phần, bỏ vào ba hộp sứ. Một hộp để trên đỉnh núi cao miền Bắc, một hộp ở miền Trung, một hộp ở miền Nam. Đừng xây bia đá, tượng đồng, chỉ cần xây nhà giản dị, rộng rãi, chắc chắn, mát mẻ để khách du lịch và bà con nghỉ ngơi”.

Đây là nguyện vọng duy nhất của Người không được thực hiện. Lãnh đạo Việt Nam khi ấy, xét thấy nguyện vọng của nhân dân, quyết định giữ gìn thi hài Bác và xây dựng Lăng làm nơi an nghỉ.

Thủ tướng Nga Mishustin đặt vòng hoa viếng Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh

14 Tháng Một, 14:11

Viện sĩ Liên Xô kể về quá trình ướp giữ thi hài Bác

Cuối những năm 1990, cuốn sách “Cái chết và việc bảo quản thi hài Hồ Chí Minh” của Viện sĩ Yuri Lopukhin – một trong những chuyên gia trực tiếp tham gia ướp giữ thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động Việt Nam – được xuất bản tại Moskva. Trong sách, ông tiết lộ: Từ năm 1966, các đồng chí của Bác bí mật lên kế hoạch bảo quản thi hài Người sau khi qua đời. Khi đó, ba bác sĩ Việt Nam sang Moskva tham vấn chuyên gia Liên Xô về kỹ thuật ướp xác. Mọi việc được giữ kín tuyệt đối, không để Bác biết.

Trong bối cảnh chiến tranh, việc xây Lăng chưa được tính đến, nhưng cần giữ nguyên trạng thi hài cho đến khi công trình hoàn thành.

Cuối tháng 8/1969, các chuyên gia Liên Xô, trong đó có Yuri Lopukhin và Giám đốc Phòng thí nghiệm thuộc Viện Hàn lâm Y khoa Liên Xô Sergey Debow, được mời đến Hà Nội. Cả đoàn kết luận tình trạng sức khỏe của Bác “vô phương cứu chữa”.

“Sáng 2/9, xe đến đón chúng tôi tới Bệnh viện 103 trong tình thế khẩn cấp. Trên đường đi, họ thông báo Chủ tịch đã qua đời. Tại viện, chúng tôi tiến hành khám nghiệm và ướp tạm để tổ chức lễ viếng. Lúc đó, chúng tôi hoàn toàn không biết về di nguyện hỏa táng của Người”, trích sách của Lopukhin.

Thủ tướng Phạm Minh Chính làm việc với Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh

12 Tháng Tám 2024, 12:26

Sau lễ viếng, tranh luận nổ ra về địa điểm ướp giữ thi hài. Phía Liên Xô, được Thủ tướng Kosygin (có mặt tại lễ viếng) ủng hộ, đề nghị đưa thi hài về Moskva. Tuy nhiên, lãnh đạo Việt Nam kiên quyết yêu cầu thực hiện tại Hà Nội. Thiết bị và hóa chất cần thiết lập tức được chuyển bằng đường không từ Moskva sang.

Công việc bắt đầu, nhưng khi Mỹ ném bom trở lại Hà Nội, phòng thí nghiệm phải di dời khẩn cấp đến một địa điểm bí mật cách thành phố 40 km. Chưa kịp ổn định, tin báo địch có thể đổ bộ bằng trực thăng buộc họ lại chuyển đến một hang đá lớn ven sông Đà – nơi đủ sức chịu bom hạng nặng. Thi hài Bác được bảo quản tại đây cho đến khi Hiệp định Paris được ký kết.

Ký ức của người trong cuộc về quá trình xây Lăng

Tháng 6/1970, Bộ Chính trị Liên Xô quyết định viện trợ không hoàn lại cho Việt Nam xây dựng Lăng. Tháng 9/1973, các chuyên gia Liên Xô phối hợp cùng đơn vị thi công Việt Nam khởi động dự án theo thiết kế của kiến trúc sư Garold Isakovich (được phong Anh hùng Lao động Việt Nam). Thiếu tướng Yuri Prischepo, một thành viên đoàn chuyên gia, nhớ lại:

“Chi phí xây Lăng và thiết bị từ Liên Xô đều do phía Liên Xô tài trợ. Việt Nam chỉ chi ngân sách mua các máy móc nước ngoài cần thiết khác. Công trình có sự tham gia của Viện Cấu trúc Sinh học Moskva và đơn vị phụ trách vận hành Lăng Lenin. Quan tài kính được chế tác tại nhà máy thuộc Bộ Công nghiệp Hàng không Liên Xô. Công nhân Việt Nam thi công dưới sự giám sát trực tiếp của chuyên gia Liên Xô. Hệ thống điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm trong quan tài được lắp đặt với ba lớp dự phòng”.

Multimedia

Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin đặt vòng hoa viếng Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh

20 Tháng Sáu 2024, 18:03

Lăng Bác là một tổ hợp phức tạp với hai tầng hầm kỹ thuật, hệ thống làm lạnh công suất lớn, điều hòa không khí, đường dây điện, camera giám sát. Các chuyên gia Liên Xô cũng cải tạo toàn bộ Quảng trường Ba Đình, giảm nhiệt độ khu vực quanh Lăng 3°C – thành tựu đáng kinh ngạc trong điều kiện khí hậu Hà Nội. Ngày 29/8/1975, thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh chính thức an vị tại Lăng.

Phát biểu tại lễ khánh thành, lãnh đạo Việt Nam khẳng định: “Lăng Bác mãi mãi là biểu tượng cho tình hữu nghị hai nước”.

Đến nay, các chuyên gia Nga vẫn thường xuyên sang Hà Nội hỗ trợ kỹ thuật, tiếp tục viết tiếp trang sử hợp tác đặc biệt giữa hai dân tộc.